ความเป็นมืออาชีพ

โดย...มือสายฟ้า

“ไม่มีความเป็นมืออาชีพในการแก้ปัญหา” เป็นคำพูดที่ผู้บริหารสูงสุดคนใหม่ของสายการบินแห่งชาติ พูดหลังจากได้ทราบเรื่องร้องเรียน หากมองในเชิงของนักการตลาด เป็นคำพูดที่โดนใจและมาถูกที่ถูกเวลายิ่งนัก แต่ถ้ามองในมุมของผู้บริหารธุรกิจการบิน คำว่าไม่เป็นมืออาชีพ เป็น
คำพูดที่ดูเหมือนจะกล่าวออกมาไวไปสักนิด

การดำเนินการของธุรกิจการบิน พันธสัญญาที่มีต่อผู้ใช้บริการของสายการบินชั้นนำทั่วไป จะมีข้อหลักๆ อยู่ 3-4 ข้อ อาทิ 1) ความปลอดภัย 2) ความตรงต่อเวลา 3) ความพึงพอใจของผู้โดยสาร 4) เหตุผลทางด้านธุรกิจ

ทั้งนี้จุดแข็งที่สายการบินทุกสายการบินไม่อาจมองข้ามได้เลย คือในเรื่องของความปลอดภัยในทางการบิน ถือว่าเป็นเรื่องที่ไม่สามารถต่อรองได้ต้องยึดถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัด กรณีของเที่ยวบินที่เป็นปัญหา การ
ที่จะตัดสินใจว่าใครปฏิบัติตามแนวทางที่บริษัทวางไว้หรือไม่เพียงใด ก็ไม่พ้นหลักเกณฑ์ที่กล่าวคร่าวๆ ข้างต้น

คำบอกเล่าของนักบินสายการบินแห่งชาติ กล่าวว่า การนั่งเครื่องบินกลับหลังจากปฏิบัติการบินเป็นการทำหน้าที่อย่างหนึ่ง มีการคิดค่าความเหนื่อยล้าเป็นหน่วยที่กำหนดไว้ตามกฎการบินสากล การจัดให้นักบินที่ต้องนั่งเป็นผู้โดยสารกลับ ไม่ใช่เป็นการให้สิทธิพิเศษ แต่การจัดที่นั่งแบบใดขึ้นอยู่กับค่าความเหนื่อยล้าในเที่ยวบินนั้นๆ

โดยทั่วไปหากเป็นเที่ยวบินที่มีชั่วโมงการบินนาน เช่น บินข้ามทวีป จะจัดให้นั่งพักในที่นั่งสามารถเอนนอนได้ 180 องศา ซึ่งเมื่อเอาค่าความเหนื่อยล้าที่เกิดขึ้นในเที่ยวบินนั้นมาคิดเทียบกับเวลาที่ให้นักบินหยุดพักแล้ว นักบินจะสามารถปฏิบัติการบินได้ตามที่ทางสายการบินกำหนด

ข้อกำหนดนี้เป็นหลักสากลของสายการบินชั้นนำทั่วโลก โดยยึดหลักให้นักบินนั่งในที่นั่งที่สามารถปรับได้ 180 องศา หรือที่นั่งที่ดีที่สุดที่มีในเที่ยวบินนั้น เช่น ถ้ามีชั้นเฟิสต์คลาสจะให้นั่งชั้นเฟิสต์คลาส แต่ถ้ามีเพียงชั้น Business Class จะได้ที่นั่งในชั้น Business Class

กรณีเที่ยวบิน ทีจี 971 ไม่ใช่เหตุการณ์เพิ่งเกิดขึ้น แต่เกิดขึ้นหลายครั้งหลายหน บางครั้งนักบินผู้ช่วยเอง ต้องไปนั่งในที่นั่งชั้นประหยัดด้วยซ้ำไป ทุกครั้งที่เกิดเหตุการณ์เช่นนี้ นักบินได้ทำการเขียนรายงานให้ทางหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทราบโดยตลอด ก็ได้รับคำชี้แจงว่าเป็นความผิดพลาดของระบบการจองที่นั่งผู้โดยสาร และกำลังอยู่ระหว่างการแก้ไข ซึ่งในทางการบินนั้นหลักในเรื่องความปลอดภัยเป็นสิ่งที่ไม่อาจเพิกเฉยได้เลย

แต่หลังจากเหตุการณ์ดังกล่าว แม้ว่าจะมีการออกมาให้สัมภาษณ์ของท่านผู้ว่าการ สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย ดร.จุฬา สุขมานพ ที่กล่าวว่า การจัดที่นั่งให้นักบินเป็นเรื่องของความปลอดภัยและเป็นหลักสากลที่ต้องปฏิบัติตาม กลับไม่มีผู้บริหารระดับสูงของสายการบินแห่งชาติ ออกมาให้ความเห็นในด้านนี้เลย สื่อกระแสหลักต่างๆ มุ่งประเด็นไปที่ความผิดของนักบิน

แน่นอนว่าเมื่อมีผลกระทบกับผู้โดยสาร ในส่วนของสายการบินต้องรับผิดชอบอย่างเต็มที่ แต่การด่วนสรุปโดยไม่ดูองค์ประกอบของปัญหาว่าเริ่มจากอะไร ผู้เกี่ยวข้องปฏิบัติหน้าที่ตรงตามกฎระเบียบหรือไม่อย่างไร เป็นการสรุปที่สมกับความเป็นมืออาชีพในการดำเนินธุรกิจการบินหรือไม่

หากหน่วยงานที่กำกับดูแลการบินระหว่างประเทศเข้ามาตรวจสอบพบว่าสายการบินแห่งชาติ ไม่ปฏิบัติตามกฎการบินสากลในเรื่องการจัดที่นั่งให้กับนักบินนั่งพัก ถึงตอนนั้นคำตอบที่บอกว่าเป็นความผิดพลาดของระบบสำรองที่นั่งไม่ใช่ความผิดพลาดของเจ้าหน้าที่ภาคพื้นดินจะเป็นคำตอบที่ฟังได้หรือไม่ ก็คงคาดเดาได้ไม่ยาก