ปะโซหรือลองจี โสร่งของชายชาตรีเมียนมา

โดย...กริช อึ้งวิทูรสถิตย์

สองตอนที่ผ่านมา ผมได้เล่าถึงผ้ารุนตะหย่า ซึ่งเป็นตะแหม่งหรือผ้าโสร่งของผู้หญิงไปแล้ว คราวนี้จะเล่าถึง ปะโซ ซึ่งเป็นลองจีของผู้ชายบ้างครับ ปะโซหรือลองจีของผู้ชายก็มีหลากหลายครับ จะมีปะโซหลากหลายชนิดมาก ทั่วๆ ไปก็จะมี เช่น แกว่งก้อ (Gant Gaw ), ยอ, ยะไข่, กะฉิ่น, ชิ่นปะโซ, สำหรับปะโซ ที่ไฮโซหน่อยก็จะเป็นเช็คปะโซ หรือปะโซผ้าไหมสำหรับด้านการตลาด ผ้าปะโซที่เป็นตลาดล่างจะนิยมใช้เส้นใยผสมระหว่างเส้นใยอะครีลิก หรือเส้นใยไนลอนกับเส้นใยฝ้าย โดยทั่วไปจะใช้เส้นฝ้ายเบอร์ 40/1 ส่วนโรงงานผลิตปะโซจะอยู่แถบเมืองวุนตุน ห่างจากเมืองมิทติล่าสัก 20 กม. (กิโลเมตร) อยู่ด้านล่างเมืองมัณฑะเลย์ ที่นี่จะมีโรงงานขนาดเล็กในครัวเรือนเยอะมาก เนื้อผ้าจะออกหยาบนิดๆ

ส่วนตลาดบนจะเป็นเส้นใยฝ้าย 100% เส้นใยฝ้ายจะนิยมใช้เบอร์ 80/1 เนื้อผ้าจะนุ่มมือ ยิ่งซักยิ่งนุ่ม สวมใส่สบาย สินค้าจะมีผลิตกันที่หมู่บ้านตองหมิว เมืองมัณฑะเลย์ครับ ถ้าเป็นของเมียนมาแท้จะนิยมใช้ลายผ้าตารางสกอตจะมีทั้งตาเล็กตาใหญ่ครับ ทุกท้องที่ก็จะมีปะโซของตนเองแตกต่างกันออกไป ซึ่งทางรัฐฉานไม่ค่อยจะนิยมปะโซหรือลองจีมากนัก จะมีนุ่งก็เฉพาะนักเรียน นักศึกษา และข้าราชการ ที่ใช้เป็นทางการ ส่วนทั่วไปหรืองานมงคลต่างๆ เขาจะนุ่งกางเกงขาก๊วยสีน้ำตาล ผ้าจะคล้ายๆ ผ้าดิบเสียเป็นส่วนใหญ่

ส่วนที่กะฉิ่นที่เห็นก็เช่นกัน แต่จะเป็นกางเกงขาก๊วยสีดำ เป้ากางเกงจะต่ำมาก เหมือนกางเกงพวกชาวเขาแม้ว เย้าครับ แต่ก็จะมีบ้างเป็นบางชาติพันธ์ุในกะฉิ่นที่นุ่งปะโซ ซึ่งส่วนใหญ่ปะโซของกะฉิ่นก็จะเป็นกะฉิ่นอะเก๋วโถ่ จะเป็นตาตารางหมากรุก น้อยใหญ่แล้วแต่ความชอบ และที่รัฐมอญ ปะโซหรือลองจีเขาก็จะเป็นสีฉูดฉาด ส่วนใหญ่จะเป็นสีแดง ลายตาสกอตใหญ่ สวยงามไปอีกแบบ ส่วนปะโซของชนชั้นสูงหน่อย นิยมผ้าไหมลายอะเซะก็จะเป็นลายดอกไม้ ดอกพิกุล ดอกประดู่ ลายทางน้ำ ลายลูกคลื่นก็มี อะเซะหรือลายของผู้ชายผู้หญิงจะแตกต่างกัน ของผู้ชายลายหรืออะเซะจะไม่ละลานตาเหมือนของผู้หญิงครับ แต่ก็จะมีหลากหลายชนิดทีเดียว

สนนราคาสำหรับปะโซที่ขายในตลาดล่างก็ประมาณ 2,500-8,000 จ๊าด ส่วนสินค้าตลาดบนก็ราคาตั้งแต่ประมาณ 8,000-6 หมื่น-7 หมื่นจ๊าดครับ แล้วแต่เนื้อผ้า ความนิยมของเด็กวัยรุ่นจะนิยมลายมินตาจีอะเซะปะโซ แปลเป็นไทยคือผ้าโสร่งลายพระเอกครับ คงเป็นเพราะพระเอกหนังรุ่นเก่าชอบใส่เลยเรียกอย่างนั้น

เวลาใส่ลองจีหรือปะโซ เขาจะใส่ไม่เหมือนตะแหม่งหรือลองจีผู้หญิง และก็ไม่เหมือนชาวไทยภาคใต้เรา อีกทั้งจะไม่เหมือนชาวไทยอิสลาม โดยเขาจะพับด้านหน้าเป็นแบบพับซ้ายขวา ในขนาดพับเท่าๆ กัน แล้วจึงนำมาขมวดปมด้านหน้าเลย ถ้าเป็นประเภทวัยรุ่นหรือจิ๊กโก๋หน่อยๆ ก็จะขมวดปมใต้สะดือเยอะๆ เหมือนเด็กนุ่งต่ำไงครับ เท่ไปอีกแบบ ผู้ใหญ่ที่แต่งสุภาพ การขมวดไว้ที่ประมาณสะดือ (โปรดติดตามตอนต่อไปนะครับ ผมจะอรรถาธิบายวิธีนุ่งหรือสวมใส่ปะโซกับตะแหม่งให้อ่านครับ)