พิภพวานร‘เขาดิน’

โดย ปริญญา ผดุงถิ่น 

แม้จะเคยเห็นจากทีวีจนชินตา แต่ครั้นผมได้เห็นตัวจริงของ (Chimpanzee) แห่งสวนสัตว์เขาดิน ต้องบอกว่าตัวตนของมัน “โดน” เหนือกว่าสิงสาราสัตว์อื่นๆ มากมาย

ที่อยู่เบื้องหน้า เป็นลิงตัวผู้ร่างกายบึกบึนใหญ่โตกว่าที่คิด ส่วนสูงถึงจะเตี้ยกว่าคน แต่ภาพรวมที่เห็น จะรู้สึกว่า นี่เป็นลิงที่ตัวโตเท่าๆ คน!

ขนของมันยังเปียกน้ำฝนที่เพิ่งตกกระหน่ำไปไม่นาน หน้าตาดูเคร่งขรึม บ่องตงว่า ผมประหวั่นลึกๆ ในลิงตัวนี้อย่างบอกไม่ถูก เหมือนมีรังสีอำมหิตแผ่ออกมา แบบว่ารู้เลย ถ้าลิงชิมแปนซีคิดจะสยบคนละก็ คนเด๊ดห่าแน่นอน

ในหัวผมจึงแวบขึ้นมาถึงหนัง “พิภพวานร” เพราะผู้นำของเหล่าลิงที่ก่อการปฏิวัติล้มล้างอำนาจมนุษย์ตามท้องเรื่อง ก็เป็นลิงชิมแปนซีนี่แหละ

สำหรับ “พิภพวานร” ยุคใหม่ในโรงภาพยนตร์ ผู้นำที่ชื่อ “ซีซาร์” เป็นชิมแปนซีที่คอมพิวเตอร์สร้างให้มีแววตาแบบคน จึงดูแตกต่างจากชิมแปนซีเขาดินมาก

อย่าว่าผมว่าร้ายเลย ผมไม่รู้สึกสักนิดว่าชิมแปนซีตรงหน้าจะสวมบทพระเอกเป็นซีซาร์ไปได้ ดูยังไงก็กระเดียดไปทาง “ไอ้โคบ้า” ตัวป่วนมากกว่า แหะๆ

อนึ่ง วานรไร้หาง หรือ Ape ในโลกนี้มีด้วยกัน 5 ชนิด นอกจากชิมแปนซี ยังมีกอริลลา อุรังอุตัง โบโนโบ แล้วก็แอ่นแอ๊น ชะนี ถ้าหนัง “พิภพวานร” เติมชะนีให้มีบทบาท เช่น เป็นหน่วยข่าว จะเพิ่มเสน่ห์ให้หนังได้พอสมควร 555

กลับมาที่เขาดิน เจ้าหน้าที่ให้ข้อมูลมาว่า ชิมแปนซีบึกบึนตัวนี้ ชื่อว่า พ่อต๋อย ซึ่งอยู่เป็นครอบครัวกับแม่ติ๋ม และลูกจิ๋ม (แต่ตอนถ่ายภาพ ผมไม่เห็นติ๋มและจิ๋ม)

“ตามสไตล์ชิมป์ จะโวยวาย แอ็กทีฟ และก็ฉลาดมาก”

ทั้งนี้ ก็ได้รับการยืนยันว่า ความรู้สึกแหยงๆ ของผม นับว่ามาถูกทาง เพราะพ่อต๋อยเป็นลิงที่ดุเอาการ ถ้าจะเข้าถึงตัว ก็ต้องวางยาสลบกันเลยทีเดียว

จากข้อมูลเมืองนอก บอกว่า ชิมแปนซีแห่งกาฬทวีป โดยเฉพาะตัวผู้ เป็นสัตว์ก้าวร้าว และหวงอาณาเขตมาก แต่ก็เป็นลิงฉลาดที่รู้จักกับการใช้เครื่องมือทำมาหากิน เช่น ทำหอกปลายแหลมไว้ทิ่มทลายจอมปลวก แม้แต่ใช้ก้อนหินทุบกันแบบค้อนและทั่ง

กล้ามเนื้อของมันแข็งแรงมาก เชื่อว่าแข็งแรงกว่าคน 4-8 เท่า อย่างไรก็ดี การทดลองช่วงหลังกลับพบว่าชิมแปนซีแข็งแรงกว่าคนแค่ 2 เท่า (ไม่รู้เทสต์กันด้วยวิธีไหน แต่ค้านความรู้สึกชอบกล)

ดีเอ็นเอของลิงชิมแปนซี แตกต่างจากคนประมาณ 1% เท่านั้น อันนี้ยิ่งชวนงง อีท่าไหนชิมแปนซี รูปลักษณ์ยังต่างจากคนมากมาย

ที่ผมเห็นความต่างกับตาตัวเองเลย เป็นขนาดลูกอัณฑะของพ่อต๋อย โอ้โห มีขนาดใหญ่เว่อร์วังอลังการ ราวกับลูกมะพร้าวอ่อน ขณะที่เจ้าโลกก็เล็กมาก ไม่ค่อยสมดุลกันนัก

“หำ” ของชิมแปนซี หนักประมาณ 110 กรัม ขณะที่ลิงกอริลลาที่ตัวใหญ่กว่า หนัก 28 กรัม ส่วนของคน 43 กรัม (รู้ไปก็เท่านั้น อิอิ)

ไข่ใหญ่มีไว้เพื่อ “การแข่งอสุจิ” เพราะสังคมของชิมแปนซี ผู้หญิงมีหลายผัวพร้อมๆ กันได้ ผู้มาทีหลังจึงไม่สำคัญ ขอให้อสุจิวิ่งถึงไข่ก่อน ก็เหมือนมาก่อน

ปัจจุบัน สถานภาพในโลกของชิมแปนซี อยู่ที่ “ใกล้สูญพันธุ์” (Endangered)

เขาดินยังมีลิงใหญ่ หรือ Great Ape อีกชนิด นั่นคือลิงอุรังอุตัง (Orangutan) แห่งมาเลย์-อินโด เจ้านี่สถานภาพหนักหนากว่า อยู่ที่ “ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง” (Critically Endangered)

ขณะที่ชิมแปนซีชอบอยู่รวมฝูงอุรังอุตังกลับรักสันโดษมากกว่า แต่ก็ยังมีสังคมมีครอบครัว ประมาณว่าดูแลกันห่างๆ โดยลิงอุรังอุตังแห่งเขาดิน เป็นตัวผู้ตัวเดียวโดดๆ ชื่อว่า คุณจ๊อบ

แม้จะไม่มีรังสีอำมหิตแบบชิมแปนซี แต่ Great Ape ทุกชนิด ก็เป็นสัตว์ที่ประมาทไม่ได้อยู่ดี เจ้าหน้าที่เขาดินว่ามา

ในหนัง “พิภพวานร” อุรังอุตังมักได้รับบทเป็นนักวิทยาศาสตร์ เป็นพวกทรงภูมิปัญญา ซึ่งก็ถูกต้องตามธรรมชาติแท้จริง ก็ชิมแปนซีที่ว่าฉลาดแล้ว อุรังอุตังยังฉลาดกว่า

จากการทดลองของเหล่า “คนลิง” พบว่าอุรังอุตังคำนวณรู้ถึงกำไรขาดทุนได้ และแม้แต่เอาคอมพิวเตอร์จอทัชสกรีน มาเล่นเกมก็ยังได้!