อยู่ (รักษา) บ้านเก่า สมัยรัชกาลที่ 6

เรื่อง : มัลลิกา นามสง่าภาพ : เสกสรร โรจนเมธากุล

ภายในตรอกซอกซอยที่การจราจรแออัด ร้านรวง รถเข็นขายของจอแจ อาคารบ้านเรือนกลายเป็นตึกแถวเรียงรายหน้าตาคล้ายกันไปหมด เหลืออยู่ไม่กี่หลังคาเรือนที่ยังคงรักษาหรืออนุรักษ์บ้านดังเช่นวันแรกที่ก่อสร้างเสร็จสมบูรณ์ สินี อมรทัต สถาปนิกเจ้าของบ้านสไตล์โคโลเนียล สร้างเมื่อปลายสมัยรัชกาลที่ 6 รับมรดกตกทอดมาจากคุณตา ไม่มีความคิดที่จะขายแม้มีคนสนใจให้ราคาสูงลิ่ว

ที่สำคัญบ้านหลังนี้ไม่ได้ถูกปล่อยร้างไปตามกาลเวลา หากแต่ใช้อยู่อาศัยจริง บ้านโบราณจึงดูมีชีวิตชีวาหากยังสง่างามดูมีเสน่ห์มาก

"ตอนนั้นคุณตา (คุณพระชัยประชา) เป็นข้าหลวงยุติธรรม ในรัชกาลที่ 6 ประจำอยู่หลายจังหวัด จะกลับบ้านทีเสาร์-อาทิตย์ เวลากลับบ้านมีแขกมาเยี่ยม บ้านจึงมีห้องรับแขกเยอะ

แขกมาก็เชิญรอห้องเล็กก่อน อยู่โซนด้านหน้า ก่อนเชิญไปห้องใหญ่ ก็นั่งรอสลับกันไป ห้องใหญ่มีม้ายาวนั่งได้หลายคน เพราะแขกหรือลูกน้องมาเยี่ยมทีมากันหลายคน เป็นห้องทำงานด้วย ทุกวันนี้ดิฉันก็ใช้ห้องนั้นทำงานเป็นหลัก"

ติดห้องรับแขกเล็ก เป็นห้องรับประทานอาหาร ซึ่งก็เป็นที่ทำงานของสินีอีกเช่นกัน

ข้าวของเครื่องใช้เกือบ 100% เป็นของเก่าแก่ ทำให้รู้สึกประหนึ่งคล้ายพิพิธภัณฑ์ที่ได้รับการทำนุบำรุงอย่างดี บ้านหลังนี้เคยถูกเช่าเพื่อถ่ายทำละครโทรทัศน์หลายเรื่อง แน่นอนว่าได้รับความสมจริงไม่ต้องหาอุปกรณ์มาเซตฉากให้สมยุคสมัยให้ยุ่งยาก

"ที่เห็นนี้เป็นของเก่าทั้งหมด มีของใหม่น้อยมาก เฟอร์นิเจอร์ส่วนมากก็มีอายุ 50 ปีขึ้น ทั้งบ้านมีแค่ 4 ชิ้นที่มีอายุไม่ถึง 30 ปี เครื่องเบญจรงค์ ลายครามในตู้ก็ตกทอดมาจากคุณตาช่วงยุครัชกาลที่ 6 รัชกาลที่ 7

พวกเครื่องชาม กระเบื้อง เครื่องแก้วที่ใส่น้ำหอมตลับ พวกนี้เอาออกมาทำความสะอาดปีละครั้ง ต้องทำ อย่างแก้วต้องเช็ด ไม่อย่างนั้นจะขุ่น"

สินีชี้ให้ดูร่องรอยบนหลังคาบ้านที่โดนสะเก็ดระเบิดตอนสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ทิ้งระเบิดลงหัวลำโพง โชคดีที่ไม่ได้รับความเสียหาย

"เมื่อก่อนข้างบ้านเป็นคลอง ตอนนี้คลองกลายสภาพเป็นคูน้ำ นี่เป็นสาเหตุที่ทำให้น้ำท่วม สภาพบ้านก็กลายเป็นตึกแถวเกือบหมดซอย ตอนนี้เหลือไม่กี่หลัง บางหลังกลายเป็นสมาคม

บ้านหลังนี้ส่วนที่เป็นไม้ใช้ไม้สักทั้งหมด สร้างโดยช่างไทย เป็นสถาปัตยกรรมยุโรปผสมกับสถาปัตยกรรมเมืองร้อนแบบโคโลเนียล ดัดแปลงให้หลังคายื่นจากตัวบ้านเยอะเพื่อกันแดด หลังคาลาดชันสำหรับฤดูฝน มีช่องระบายอากาศ หลังคาเพดานสูงช่วยทำให้บ้านไม่ร้อน ข้างล่างใต้ถุนโล่งระบายน้ำ ระบายความร้อน"

ในส่วนของการรักษาบ้านเก่า สินี เล่าว่า ที่ทำเยอะๆ มีเปลี่ยนหลังคาเมื่อ 17 ปีที่แล้ว ซ่อมใหม่หมดทั้งบ้านเลย "ประตูมีเสาเอ็นสนิมกินเหล็ก ขัดสนิมเหล็กฉาบปูนเข้าไปแล้วเอาไม้เดิมออก มีเปลี่ยนหน้าต่างติดแอร์ก็เลยเอาลูกฟักหน้าต่างออก

บ้านเก่าดูแลไม่ยาก แต่ต้องใส่ใจดูแล เราเป็นสถาปนิกอยู่แล้วเลยไม่ยากเท่าไร แต่เสียเวลาซ่อมนั่นนี่ซ่อมปีเว้นปี

แต่ละห้องพยายามเปลี่ยนให้น้อยที่สุดและรักษาศิลปะแบบเดิม สีเดิมในแต่ละห้อง อย่างห้องรับแขกเล็กสีเขียว คุณตาเรียกห้องเขียว โซฟาก็โครงเก่า มีแค่บุใหม่ตรงเบาะนั่ง

ห้องรับแขกใหญ่เดิมเป็นสีเหลืองเปลี่ยนเป็น สีครีม ห้องรับประทานอาหารสีเหลือง ติดวอลเปเปอร์ใหม่เมื่อ 17 ปีที่แล้ว ใช้สีครีม สีไม่โดดกันมาก

เมื่อก่อนอาบจากตุ่มมีแค่คุณตาอาบในบ้าน ยุคคุณแม่เพิ่มเติมห้องน้ำ ห้องนอนข้างบนเดิมมี 4 ห้อง มีหนึ่งห้องเปลี่ยนเป็นห้องพระ ตู้บิวด์อิน เก็บทุกอย่างเข้าตู้ให้หมด กันฝุ่น"