คาแรกเตอร์จังหวัด ความฝันเพิ่งเริ่มต้น

เรื่อง พริบพันดาว ภาพ Character Design Workshop and International Internship

นปัจจุบันอุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ นับเป็นอีกหนึ่งในอุตสาหกรรมของประเทศไทยที่สามารถเติบโตและส่งออกสร้างรายได้เข้าประเทศได้มหาศาลในอนาคต

ผลการสำรวจในปี 2558 มีมูลค่าตลาดรวมสูงกว่า 1.2 หมื่นล้านบาท โดยพบว่าผู้ประกอบการไทยมีศักยภาพและได้รับการยอมรับในระดับสากลในการผลิตดิจิทัลคอนเทนต์ ซึ่งมีข้อมูลการส่งออกคิดเป็นมูลค่ารวมกว่า 1,500 ล้านบาท โดยมีทิศทางเจริญเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องและเป็นธุรกิจที่มีศักยภาพสูงสร้างรายได้ให้กับประเทศ

ทั้งในส่วนของอุตสาหกรรมแอนิเมชั่น อุตสาหกรรมเกม และธุรกิจดิจิทัลคอนเทนต์ฝีมือคนไทย ก็มีความโดดเด่นไม่แพ้ระดับสากล เป็นที่จดจำ คนไทยรู้จักกันดี ทำออกมาได้อย่างมีเอกลักษณ์ มีความร่วมสมัย แต่ยังคงความเป็นไทย ซึ่งก็ได้เสียงตอบรับที่ดี แนวโน้มของวงการดิจิทัลคอนเทนต์เป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น คนไทยก็เริ่มหันมานิยมงานฝีมือคนไทยด้วยกันเองมากขึ้น ทั้งยังสามารถต่อยอดทางธุรกิจได้ในหลากหลายทาง

ผลิตภัณฑ์ที่สำคัญในอุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ที่กำลังมาแรงคือ "คาแรกเตอร์" เข้ามามีบทบาทในทุกๆ อุตสาหกรรม ทั้งในการอุปโภคและบริโภค บริการ รวมทั้งการท่องเที่ยว และเป็นตัวแปรสำคัญที่ทำให้คนจดจำและเพิ่มมูลค่ากับแบรนด์และตัวสินค้าอีกด้วย

อุตสาหกรรมคาแรกเตอร์ของไทยจะก้าวไปสู่ระดับสากลเพื่อสนับสนุนนโยบายเศรษฐกิจดิจิทัล เป็นเป้าหมายของรัฐบาลที่วางไว้ในการพาประเทศก้าวสู่ความเป็นไทยแลนด์ 4.0

จากแนวโน้มการเติบโตของวงการดิจิทัลคอนเทนต์ ซึ่งมีคาแรกเตอร์เป็นพลังขับเคลื่อนมูลค่าในตลาดดิจิทัลที่สำคัญตัวหนึ่ง รวมถึงสามารถต่อยอดทางธุรกิจได้ในหลากหลายทาง สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล ได้ประกาศรางวัลการประกวดออกแบบคาแรกเตอร์ ภายใต้หัวข้อ "คาแรกเตอร์ประจำจังหวัดในประเทศไทย" ไปเมื่อปลายเดือน เม.ย.ที่ผ่านมา

เริ่มต้นจากโครงการ "คาแรกเตอร์ ดีไซน์ เวิร์กช็อป" (Character Design Workshop) โดยส่งเสริมการออกแบบ "คาแรกเตอร์ประจำจังหวัดในประเทศไทย" โดยมีจุดประสงค์ที่จะสร้างคาแรกเตอร์ตัวการ์ตูนไทยให้เป็นที่จดจำ โดยที่มีส่วนของ New S Curve ที่เป็นการนำนวัตกรรม เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาใช้ในการพัฒนาและผลิตสินค้า หรือบริการใหม่ๆ จากธุรกิจเดิมให้มีมูลค่ามากขึ้น พร้อมมุ่งสู่ตลาดดิจิทัลคอนเทนต์ระดับโลก และยังได้รับความร่วมมือจากกรมการท่องเที่ยวเพื่อผลักดันโครงการสู่ความร่วมมือในการส่งต่อคาแรกเตอร์ไปยังจังหวัดและชุมชน สร้างอัตลักษณ์และส่งเสริมการท่องเที่ยว

คาแรกเตอร์ประจำจังหวัด

ในประเทศไทย

การเร่งพัฒนาบุคลากรด้านดิจิทัลคอนเทนต์ หวังสร้างเครือข่ายและความเป็นมืออาชีพให้เทียบเท่าระดับสากล เพื่อพัฒนาขีดความสามารถของนักออกแบบไทยสู่อุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ระดับโลก ด้วยแรงบันดาลใจและแนวคิดในการสร้างสรรค์คาแรกเตอร์ให้มีความโดดเด่นพร้อมจะต่อยอดสู่การเป็นสัญลักษณ์สำคัญของจังหวัด

ความร่วมมือของสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล กับกรมการท่องเที่ยว เพื่อผลักดันโครงการสู่ความร่วมมือในการส่งต่อคาแรกเตอร์ไปยังจังหวัดและชุมชน สร้างความเป็นอัตลักษณ์และส่งเสริมการท่องเที่ยว ทั้งนี้คาแรกเตอร์ดีไซน์ยังสามารถถูกพัฒนา ต่อยอดใช้กับสินค้าประจำจังหวัดสร้างมูลค่าเพิ่ม บอกเล่าเรื่องราวของจังหวัดนั้นๆ ได้ หรือจะสร้างเป็นเกม ของเล่น ของสะสม กลายเป็นสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับจังหวัดอีกด้วย

โครงการส่งเสริมทักษะ ขบวนการผลิต ขบวนการด้านการตลาดและการสร้างเครือข่าย Digital Content (Character Design Workshop and International Internship) มุ่งพัฒนาฝีมือของบุคลากรด้านอุตสาหกรรมดิจิทัลคอนเทนต์ให้มีการใช้ความรู้ ความสามารถ และสร้างเครือข่ายในการพัฒนางานทางด้านดิจิทัลคอนเทนต์มากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังเป็นการเสริมสร้างความเป็นมืออาชีพให้เทียบเท่าระดับสากลในอนาคต

โดยผู้ผ่านการคัดเลือกได้รับรางวัล 5 คนสุดท้าย และได้ไปฝึกงานที่สตูดิโอเกล ประเทศเกาหลีใต้ ผู้สร้างตัวการ์ตูน โพโรโระ ที่โด่งดังมาแล้ว โดย 5 ผลงานดังกล่าวจะต่อยอดสู่การเป็นสัญลักษณ์สำคัญของจังหวัด ที่จะถูกนำไปใช้จริง ได้แก่ 1.บัวแต้ม/Buatam คาแรกเตอร์ จ.อุบลราชธานี โดย นวรรณ ชุณหสิริ 2.ขอน/Khon Little Dinosaur คาแรกเตอร์ จ.ขอนแก่น โดย พิมพ์อัปสร ไชยศิริ 3.ไข่นุ้ย/Kai Nui คาแรกเตอร์ จ.สุราษฎร์ธานี โดย วริศรา รัตนะโสภณชัย 4.ภูหมอก/Phumork คาแรกเตอร์ จ.เลย โดย ศรณ์ ศรไพศาล และ 5.บอราก้อน/Boragon คาแรกเตอร์ จ.นครสวรรค์ โดย เอกราช วรสมุทรปราการ

วริศรา รัตนะโสภณชัย เจ้าของผลงาน "ไข่นุ้ย" ออกแบบคาแรกเตอร์ประจำ จ.สุราษฎร์ธานี บอกว่า คาแรกเตอร์ไข่นุ้ย หยิบมุมมองหนึ่งของ จ.สุราษฎร์ฯ ที่เด่นเรื่องการท่องเที่ยว เอามาดัดแปลงทำเป็นตัวคาแรกเตอร์

"นำมาดีไซน์ใหม่เป็นตัวลิง เนื่องจากลิงแสมเป็นตัวช่วยสร้างเศรษฐกิจให้คน สุราษฎร์ฯ พอสมควร เป็นสัตว์ที่ปีนต้นมะพร้าวเก็บมะพร้าวลงมาขาย ซึ่งเป็นพืชเศรษฐกิจส่งออกของสุราษฎร์ฯ โครงการนี้เป็นโครงการที่ดีซึ่งตั้งขึ้นมาเพื่อพัฒนานักออกแบบรุ่นใหม่ ให้ความรู้ว่าคาแรกเตอร์ไม่ใช่การวาดรูปเพียงอย่างเดียว มีกระบวนการเยอะมากในการสร้างคาแรกเตอร์ขึ้นมาตัวหนึ่ง ต้องวิจัยว่ากลุ่มเป้าหมายเป็นใคร"

ทางด้าน เอกราช วรสมุทรปราการ เจ้าของผลงานชื่อ "บอราก้อน" ออกแบบคาแรกเตอร์ประจำ จ.นครสวรรค์ บอกว่า มีแรงบันดาลใจจากตอนเด็กๆ พ่อกับแม่เคยพาไปเที่ยวงานเทศกาลตรุษจีนที่นครสวรรค์ ดูเชิดมังกร แล้วชอบมาก

"โครงการนี้ทำให้ได้เรียนรู้ว่าสามารถต่อยอดคาแรกเตอร์ในอนาคต ว่าสามารถทำเป็นสินค้าอะไรได้บ้าง ไม่ใช่สนุกโดยทำตามความฝันเพียงอย่างเดียว แต่สามารถทำธุรกิจได้ด้วย"

ความฝัน ความหวัง

คาแรกเตอร์ไทย

ในยุคที่เทคโนโลยีด้านดิจิทัลเข้ามามีบทบาทและกลายเป็นปัจจัยสำคัญในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นโทรศัพท์มือถือ อินเทอร์เน็ต หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ไร้สายต่างๆ ทำให้รูปแบบของสื่อด้านดิจิทัลมีการพัฒนาและแข่งขันกันมากขึ้นตามไปด้วย ทั้งในด้านเนื้อหา เทคโนโลยี รูปแบบ รวมถึงความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งพัฒนาการของสื่อดิจิทัลนี้ทำให้ความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์สามารถนำไปสร้างมูลค่าเพิ่มได้อย่างมหาศาล

ตัวอย่างการนำเทคโนโลยีด้านดิจิทัลมาผสมผสานกับความคิดสร้างสรรค์และก่อให้เกิดมูลค่าในเชิงพาณิชย์ เห็นได้ชัดจากอุตสาหกรรมเชิงสร้างสรรค์ด้านดิจิทัลคอนเทนต์ เช่น ภาพยนตร์ ภาพยนตร์โฆษณา ภาพยนตร์การ์ตูน เกมออนไลน์ วิดีโอเกม เกมมือถือ และสื่อผสม (Multimedia) ต่างๆ ซึ่งปัจจุบันมีความต้องการผลงานดิจิทัลในรูปแบบเหล่านี้เป็นจำนวนมากจากการบริโภคสื่อด้านดิจิทัลทั้งในและต่างประเทศ

เกรียงไกร กงกะนันทน์ ผู้ช่วยคณบดีฝ่ายวิชาการ และอาจารย์คณะดิจิทัลมีเดีย มหาวิทยาลัยศรีปทุม มองว่าอุตสาหกรรมคาแรกเตอร์ ดีไซน์ แต่ก่อนมองว่าเป็นเพียงส่วนประกอบในสื่อต่างๆ ระยะหลังได้มีความโดดเด่นขึ้นมาทำให้สามารถสร้างมูลค่าจากคาแรกเตอร์ ดีไซน์ ได้มากมาย เช่น สติ๊กเกอร์ไลน์ โมเดล รวมไปถึงโปรดักต์ต่างๆ ในหลายประเทศช็อปไลน์จะเอาคาแรกเตอร์ต่างๆ ออกมาเป็นสินค้าชนิดต่างๆ มากมาย

"เป็นทรัพย์สินทางปัญญาเป็นการต่อยอดแนวความคิดการออกแบบเสริมให้มีมูลค่ามากยิ่งขึ้น ภาพรวมของนักออกแบบคาแรกเตอร์คนไทย เดี๋ยวนี้ค่อนข้างตื่นตัวกัน อย่างสติ๊กเกอร์ไลน์ก็มีคนทำเยอะแยะ ซึ่งล้มเหลวบ้าง ประสบความสำเร็จบ้าง ขายน้อยขายเยอะไปตามความชอบของตลาด อย่างที่คณะดิจิทัลมีเดีย ก็มีนักศึกษาทำสติ๊กเกอร์ไลน์ขายเหมือนกัน ก็มีรายได้ดีเหมือนกัน และต่อยอดไปทำโปรดักต์ต่างๆ อย่างตุ๊กตาและโมเดล"

เรื่องฝีมือการออกแบบของไทย เกรียงไกร ฟันธงอย่างมั่นใจว่า สู้ต่างประเทศได้ มีหลายคนที่ดีไซน์คาแรกเตอร์แล้วก็มีบริษัทต่างประเทศมาจ้างไปในหลายประเทศทั้งในอเมริกา ยุโรป และญี่ปุ่น

"สติ๊กเกอร์ไลน์ของไทยก็ติดอันดับในอินโดนีเซีย มาเลเซีย ญี่ปุ่น เช่นกัน ขายได้ทั่วโลก เพราะว่าดูเหมือนภาษาสากล ดูรูปแล้วเข้าใจไม่ต้องใช้ภาษามากมาย"

สำหรับการประกวดคาแรกเตอร์ประจำจังหวัดในประเทศไทย ที่ประกวดผ่านพ้นไป เกรียงไกร มองว่าก็เป็นเรื่องที่ดี ซึ่งน่ามีต้นแบบมาจากญี่ปุ่นด้วย ที่มีคาแรกเตอร์ประจำเมืองมา สร้างตัวแมสคอตต่างๆ เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว มาประชาสัมพันธ์แล้วสร้างสินค้าที่ระลึกต่างๆ เป็นการเพิ่มมูลค่าของคาแรกเตอร์

"มองว่าอย่างน้อยเป็นการเริ่มต้นที่ดีสำหรับคาแรกเตอร์ที่ได้รางวัล 5 คน ไม่ว่าจะประสบความสำเร็จหรือไม่ประสบความสำเร็จในแง่การตอบรับก็ตาม ต่อไปคาแรกเตอร์ ดีไซน์ในไทยน่าจะได้รับการพัฒนามากขึ้น โดยตัวคาแรกเตอร์ที่จะเป็นตัวแทนจังหวัดต่างๆ ถ้านำมาทำเป็นแมสคอต ก็จะสามารถต่อยอดได้หมดเลย เช่น ทำแอนิเมชั่นจังหวัด ผลิตภัณฑ์จังหวัด เพนต์กราฟฟิตี้ประจำจังหวัด ทำให้มีความน่าสนใจเป็นการสร้างแรงดึงดูดในการท่องเที่ยว"

ในฐานะอาจารย์ที่มีการเรียนการสอนเรื่องนี้โดยตรงในมหาวิทยาลัย เกรียงไกร ขยายภาพให้เห็นว่าการเรียนการสอนดิจิทัลมีเดียได้ก้าวไปเยอะมาก

"เดี๋ยวนี้คนรุ่นใหม่สนใจงานคาแรกเตอร์มากยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี ซึ่งถ้าประสบความสำเร็จก็จะสามารถต่อยอดไปสร้างมูลค่าได้อย่างมหาศาล อนาคตน่าจะมีคาแรกเตอร์ที่ออกแบบโดยคนไทยเข้าสู่ตลาดเยอะมาก ควรมีการสนับสนุนให้มีการพัฒนาขีดความสามารถ วางรากฐานความเป็นมืออาชีพของนักศึกษาและบุคลากร ซึ่งนับได้ว่าเป็นทรัพยากรที่มีความสำคัญที่สุด" n