ค้านจดสิทธิบัตรยาต้านไวรัส

ภาคประชาชนบุก “พาณิชย์” ค้านต่างชาติจดสิทธิบัตรยาแก้ไวรัสตับอักเสบซี

เมื่อวันที่ 2 ก.ค. 2558 องค์กรภาคประชาชนที่ติดตามปัญหาราคายาและสิทธิบัตร อาทิ มูลนิธิเข้าถึงเอดส์ เครือข่ายผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ประเทศไทย มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค รวมถึงองค์กรภาคีอื่นๆ 8 กลุ่ม ได้เดินทางมายื่นหนังสือถึง พล.อ.ฉัตรชัย สาริกัลยะ รมว.พาณิชย์ คัดค้านคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรยาโซฟอสบูเวียร์ (Sofosbuvir) ซึ่งเป็นยารักษาไวรัสตับอักเสบซี โดยขอให้กระทรวงใช้มาตรการทางกฎหมายว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 ที่กำหนดให้ยาเป็นสินค้าควบคุม ต้องชี้แจงต้นทุน และเรียกร้องให้แก้ไข พ.ร.บ.สิทธิบัตร พ.ศ. 2522

นางดวงกมล เจียมบุตร โฆษกกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า หนังสือร้องเรียนได้แสดงถึงข้อกังวลในการยื่นคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรของบริษัทผู้ผลิตยาต่างชาติที่เกี่ยวข้องกับยาโซฟอสบูเวียร์ เพราะเห็นว่าเทคโนโลยีที่ใช้ในการผลิตยาดังกล่าวไม่เข้าหลักเกณฑ์ในการจดทะเบียนสิทธิบัตร หากกรมทรัพย์สินทางปัญญาอนุญาตให้จดทะเบียนได้ จะทำให้ผู้ป่วยเข้าถึงยาดังกล่าวได้ยากขึ้นและมีราคาแพงขึ้น

ทั้งนี้ ปัจจุบันกรมอยู่ระหว่างการตรวจสอบคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตร โดยได้ดำเนินการตามหลักเกณฑ์ และขั้นตอนการตรวจสอบคำขอจดทะเบียนสิทธิบัตรตามที่กฎหมายกำหนด และล่าสุดได้ประกาศโฆษณาแล้ว แต่ไม่มีผู้คัดค้านในช่วงการประกาศโฆษณา 90 วันตามกฎหมาย แต่ยังเปิดให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียส่งข้อมูลมา
เพิ่มเติม

นางดวงกมล กล่าวว่า การตรวจสอบสิทธิบัตรยาของกรมทรัพย์สินทางปัญญา เป็นไปตามคู่มือการตรวจสอบสิทธิบัตรยาฉบับปรับปรุงใหม่ ซึ่งเกิดจากการหารือร่วมกันของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งนักวิจัย นักวิชาการ ตัวแทนสิทธิบัตร และภาคประชาชน รวมถึงเครือข่ายองค์กรด้านเอดส์ โดยประกาศใช้เมื่อเดือน ก.ย. 2556 และปัจจุบันผู้ตรวจสอบสิทธิบัตรของกรมได้ใช้คู่มือดังกล่าวเป็นแนวปฏิบัติในการตรวจสอบ ซึ่งจะช่วยให้กระบวนการตรวจสอบสิทธิบัตรของไทยมีประสิทธิภาพ มีคุณภาพมากขึ้น สร้างความสมดุลและเป็นธรรม เพราะผ่านการกลั่นกรองและเห็นชอบของทุกฝ่าย

สำหรับการกำหนดให้ยาเป็นสินค้าควบคุม และกำหนดให้ผู้ผลิต ผู้ค้า ต้องแสดงต้นทุนราคายานั้น ขอให้เครือข่ายฯ แจ้งไปยังกระทรวงสาธารณสุขและหน่วยงานที่กำกับดูแลเรื่องยาโดยตรง เพื่อระบุชื่อยาและเหตุผลที่ต้องการควบคุมราคา ก่อนเสนอให้กรมการค้าภายในซึ่งดูแล พ.ร.บ.ว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 ดำเนินการต่อไป