บาฮาซา ภาษายอดนิยมนักเรียนไทย

โดย...ปรียนิจ กุลตั้งเจริญ

ภาษาบาฮาซา หรือภาษาที่ใช้ในประเทศอินโดนีเซีย เป็นภาษาที่คนใช้กันมากที่สุดในอาเซียน และตอนนี้คนไทยก็กำลังสนใจเรียนภาษานี้กันมากขึ้น

ฮามัม สุปรียาดี อาจารย์พิเศษชาวอินโดนีเซีย โครงการเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า โครงการเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษาเปิดสอนภาษาของทุกประเทศในอาเซียน อีกทั้งยังสอนประวัติศาสตร์ วรรณกรรม การเมือง สังคม และวัฒนธรรมของแต่ละประเทศ เพื่อให้นักศึกษามีความรู้ความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาคนี้

นอกจากภาษาอาเซียนแล้ว ก็ยังเปิดสอนภาษาที่ใช้อยู่ในประเทศกลุ่มนี้ เช่น ภาษาสเปน โปรตุเกส และภาษาจีน โดยการสอนภาษาถูกบรรจุอยู่ในหลักสูตรการเรียนการสอนของโครงการ ซึ่งแต่ละปีการศึกษาจะสำรวจความต้องการของนักศึกษาว่าต้องการเรียนภาษาอะไร โดยเลือกได้ 2 ภาษา และจัดเสวนาแนะนำการเรียนการสอนของภาษาแต่ละภาษา เพื่อจัดเตรียมการเรียนการสอนได้อย่างเหมาะสม บางภาษาที่มีผู้เลือกเรียนน้อยก็จะไม่เปิดการสอน ภาษาที่มีการเปิดการเรียนการสอนอย่างสม่ำเสมอ ได้แก่ ภาษาบาฮาซา เวียดนาม ภาษามลายู หรือภาษาที่ใช้ในประเทศมาเลเซีย

ปีการศึกษา 2555 มีนักศึกษาสนใจเรียนภาษาบาฮาซากว่า 50 คน ซึ่งถือว่ามากที่สุดในกลุ่มภาษาอาเซียนด้วยกัน เพราะนักศึกษามองว่าหากรู้ภาษาบาฮาซาจะมีโอกาสในการทำงานมากขึ้น

การเรียนการสอนเปิดสอนครบทั้ง 4 ทักษะ ได้แก่ การพูด การฟัง การอ่าน และการเขียน แต่การเรียนทักษะการฟังและการพูดในประเทศที่ไม่ใช่เจ้าของภาษาทำได้ยาก เพราะนักศึกษาไม่ได้ใช้ในชีวิตประจำวัน ทางโครงการจึงเปิดการเรียนภาคฤดูร้อนที่อินโดนีเซีย มีนักศึกษาที่สนใจเข้าร่วมโครงการเพิ่มขึ้นทุกปี และได้ประโยชน์อย่างมากเมื่อกลับมา

“อาจารย์ชาวอินโดนีเซียที่พูดภาษาไทยได้จะเป็นผู้สอนสอนไวยากรณ์ ส่วนการสอนพูดหรือฟัง จะเริ่มสอนเป็นภาษาไทย แล้วค่อยๆ ปรับเป็นพูดภาษาอินโดนีเซียมากขึ้น”

ในมุมมองของผู้สอน มองว่า ในบรรดาภาษาอาเซียน ภาษาบาฮาซาง่ายที่สุด เพราะไม่มีวรรณยุกต์ ตัวอักษรก็ใช้ตัวอักษรโรมัน หรือตัวอักษรเดียวกับภาษาอังกฤษ ซึ่งทำให้เรียนง่าย ระบบโครงสร้างประโยคก็คล้ายกับของไทย มีประธาน กริยา กรรม รวมทั้งยังมีการยืมคำศัพท์ภาษาอังกฤษมาใช้เยอะมาก นักศึกษาที่มีพื้นฐานด้านภาษาอังกฤษจึงจะเรียนรู้ได้เร็ว

อย่างไรก็ตาม ระบบการเปิดปิดภาคเรียนของไทยยังแตกต่างจากของอินโดนีเซียอย่างมาก ส่งผลเสียต่อนักศึกษาที่ต้องการเข้าโครงการแลกเปลี่ยน ทำให้อาจต้องกลับมาเรียนซ้ำ หรือเรียนช้ากว่าเพื่อนรุ่นเดียวกัน เพราะไม่สามารถโอนหน่วยกิตมาได้ หากมีการปรับเรื่องการเปิดภาคเรียนใหม่อาจทำให้มีนักศึกษาสนใจเข้าร่วมโครงการมากขึ้น

ในแง่ความต้องการคนรู้ภาษาบาฮาซาในตลาดแรงงาน พบว่า นักศึกษาที่จบการศึกษาในแต่ละปีมีจำนวนน้อยกว่าความต้องการ เพราะปัจจุบันบริษัทเอกชนมีความต้องการจ้างงานนักศึกษาที่มีความความรู้ด้านภาษาบาฮาซาเป็นจำนวนมาก รวมถึงมีการติดต่อขอให้ไปช่วยทำงานพาร์ตไทม์ด้านการแปล หรือไปเป็นมัคคุเทศก์รับนักท่องเที่ยวชาวอินโดนีเซียที่มาเที่ยวประเทศไทย

และยิ่งไทยเริ่มหันมาติดต่อค้าขายกับประเทศในภูมิภาคนี้มากขึ้น ก็ยิ่งทำให้คนที่รู้ภาษาอาเซียนไม่ว่าจะเป็นบาฮาซา เวียดนาม พม่า มาเลเซีย กัมพูชา ได้เปรียบคนอื่นในตลาดแรงงานสมัยนี้มากขึ้นด้วย