DWกับOptions เหมือนหรือแตกต่าง?

ใบสำคัญแสดงสิทธิอนุพันธ์ (Derivative Warrants หรือ DW) เป็นตราสารที่ผู้ออก (Issuer) ให้สิทธิกับผู้ซื้อหรือผู้ถือ ในการซื้อหรือขายหลักทรัพย์อ้างอิงในอนาคต ตามจำนวน ราคา และเวลาที่กำหนด ขณะที่ออปชัน (Options) เป็นสัญญาระหว่างบุคคลสองฝ่าย คือ ผู้ซื้อ (หรือผู้ Long ออปชัน) และผู้ขาย (หรือผู้ Short ออปชัน) โดยผู้ Short ออปชันให้สิทธิกับผู้ Long ออปชันในการซื้อหรือขายสินค้าอ้างอิงในอนาคต ตามจำนวน ราคา และเวลาที่กำหนดไว้ในสัญญา

ซึ่งออปชันที่ให้สิทธิซื้อ เรียกว่า คอลออปชัน (Call Options) และออปชันที่ให้สิทธิขาย เรียกว่า พุตออปชัน (Put Options)โดยที่ทั้งผู้ถือ DW และผู้ถือออปชัน สามารถเลือกที่จะใช้สิทธิหรือไม่ก็ได้

ในเบื้องต้น อาจกล่าวได้ว่า DW ที่ซื้อขายใน SET นั้นคล้ายคลึงกับคอลออปชัน (Call Options) ที่ซื้อขายใน TFEX ในส่วนของการให้สิทธิแก่ผู้ซื้อหรือผู้ถือ ในการที่จะซื้อสินค้าอ้างอิงในอนาคตตามเงื่อนไขที่กำหนดไว้ รวมถึงเมื่อมีการใช้สิทธิ ทั้งผู้ถือ DW และผู้ถือคอลออปชัน จะได้รับการชำระราคาเป็นเงินสด (Cash Settlement) โดยไม่มีการส่งมอบสินค้าอ้างอิง อย่างไรก็ดี หากพิจารณาในรายละเอียด จะพบว่าความจริงแล้ว DW และ Call Options นั้นมีความแตกต่างกันอยู่หลายประการครับ

ปัจจุบัน DW ที่ซื้อขายใน SET มีสินค้าอ้างอิง คือหุ้นจดทะเบียนที่อยู่ใน SET50 โดยตั้งแต่เดือนก.ค.2552 เป็นต้นมา มี DW ออกมาให้ซื้อขายแล้วรวมจำนวน 4ตัว คือ PTT13CA อ้างอิงหุ้นปตท. ซึ่งหมดอายุไปแล้วเมื่อปลายปีที่แล้ว KBAN13CA อ้างอิงหุ้นธนาคารกสิกรไทย PTTE13CA อ้างอิงหุ้นปตท.สผ. และ PTT13CB อ้างอิงหุ้นปตท. โดยที่ DW 3 ตัวหลัง จะหมดอายุในเดือนก.พ. เม.ย. และเดือนพ.ย. 2553 นี้ตามลำดับ

ผู้ออก DW จะต้องเป็นบริษัทที่ได้รับอนุญาตจากสำนักงานก.ล.ต. และไม่ได้เป็นบริษัทผู้ออกหุ้นอ้างอิงเอง หรือพูดง่ายๆก็คือ บริษัทผู้ออก DW เหล่านี้ ขาย DW ที่ให้สิทธิซื้อหุ้นของบริษัทอื่น ซึ่งบริษัทผู้ออก DW อาจมีหุ้นรองรับการใช้สิทธิทั้งหมด หรือมีเป็นบางส่วน หรือไม่มีเลยก็ได้ นอกจากนี้ ผู้ออก DW ยังเป็นผู้กำหนดลักษณะของสัญญาและเงื่อนไขอื่นๆ ของ DW ที่ออกขายเอง เช่น ราคาใช้สิทธิ วันหมดอายุ วันที่จะใช้สิทธิ และวิธีการส่งมอบหรือชำระราคา เป็นต้น ทำให้ DW ของผู้ออกแต่ละราย มีความแตกต่างกันได้ แม้ว่าจะอ้างอิงกับหุ้นตัวเดียวกัน ผู้ออก DW จะต้องระบุรายละเอียดของ DW ไว้ในสาระสำคัญและข้อกำหนดสิทธิของใบสำคัญแสดงสิทธิอนุพันธ์ที่ออกขายซึ่งผู้ที่สนใจจะซื้อขาย DW จะต้องมีการศึกษาข้อมูลเหล่านี้ให้เข้าใจและพิจารณาให้รอบคอบก่อนตัดสินใจซื้อขาย

ขณะที่ออปชันที่ซื้อขายใน TFEX มีสินค้าอ้างอิงเพียงตัวเดียว คือ ดัชนี SET50 โดย TFEX เป็นผู้กำหนดลักษณะของสัญญาและเงื่อนไขไว้เป็นมาตรฐาน หรือที่เรียกกันว่า Contract Specification เพื่อให้ผู้ลงทุนได้ทราบข้อมูลก่อนตัดสินใจเข้ามาซื้อขาย

นอกจากนี้ DW ที่ผู้ออกเสนอขายในแต่ละรุ่นจะกำหนดราคาใช้สิทธิไว้เพียงราคาเดียว ซึ่งต่างจาก Call Options ที่มีราคาใช้สิทธิ (Strike Price) ณ ระดับต่างๆ ให้เลือกซื้อขายจำนวนมาก เนื่องจากเกณฑ์ของ TFEX กำหนดว่า ณ ขณะใดขณะหนึ่งต้องมีคอลออปชันที่หมดอายุในเดือนเดียวกันให้เลือกซื้อขายอย่างน้อย 11 series ที่มีราคาใช้สิทธิแตกต่างกัน ดังนั้นการออก DW จึงเปรียบเสมือนกับการนำ Call Options มาขายทีละ Strike Price อย่างไรก็ดี ในอนาคตบริษัทผู้ออก DWอาจมีการนำ DW รุ่นอื่นๆ ที่มีราคาใช้สิทธิต่างกันออกมาขายเพิ่มเติมเป็นจำนวนมากได้

การซื้อขาย DW ในตลาดหลักทรัพย์นั้น สามารถให้ความเชื่อมั่นได้เฉพาะในส่วนของการซื้อขาย DW ว่า

เมื่อผู้ลงทุนจ่ายเงินซื้อ DW แล้วมั่นใจได้ว่า จะได้รับ DW ที่ซื้ออย่างแน่นอน ยกเว้นเรื่องการใช้สิทธิของ DW ซึ่งผู้ลงทุนต้องติดต่อดำเนินการขอใช้สิทธิกับบริษัทผู้ออก DW เอง ตลาดหลักทรัพย์ไม่ได้ค้ำประกันการใช้สิทธิหรือไม่ได้รับประกันว่าผู้ออกจะปฏิบัติตามเงื่อนไขของ DW แต่อย่างใด ดังนั้น ในการซื้อขาย DW ผู้ลงทุนจึงต้องพิจารณาถึงความเสี่ยงดังกล่าวด้วย โดยต้องพิจารณาถึง Credit Risk ของผู้ออก DW ว่าผู้ออกมีความน่าเชื่อถือ มีฐานะการเงินดี

และมีระบบบริหารความเสี่ยงที่ดี เพื่อให้เกิดความมั่นใจว่าผู้ออกจะมีความสามารถที่จะปฏิบัติตามเงื่อนไขการใช้สิทธิของ DW ได้ตามที่กำหนดไว้ ซึ่งแตกต่างจากการซื้อขายออปชันในตลาด TFEX ที่มีสำนักหักบัญชีเข้ามาทำหน้าที่ค้ำประกันการชำระราคาเพื่อให้คู่สัญญาทั้งสองฝ่ายแน่ใจได้ว่าจะได้รับการปฏิบัติตามภาระผูกพันในสัญญาออปชันที่ได้ตกลงกันเอาไว้

จากที่กล่าวมาทั้งหมด เป็นข้อแตกต่างระหว่าง DW และออปชัน ที่ควรรู้เพื่อประกอบการพิจารณาว่าสินค้าใดที่เหมาะกับสไตล์การลงทุนซื้อขายของเราครับ แต่ไม่ว่าจะเลือกซื้อขาย DW หรือออปชัน สิ่งสำคัญก็คือ ควรต้องมีความเข้าใจในสินค้านั้นๆ อย่างถูกต้องและครบถ้วน ก่อนตัดสินใจซื้อขายครับ