ทหารที่กลับจากแนวหน้ายูเครนเผยด้านมืดของกองกำลังต่างชาติ

3 วันหลังจากรัสเซียบุก ยูเครนก็ตั้งกองทหารต่างชาติยูเครนเพื่อรองรับอาสาสมัครชาวต่างชาติที่เดินทางเข้ามาช่วยสู้รบกับทหารรัสเซีย โดยมีฐานฝึกซ้อมอยู่ในเมืองยาโวริฟ ห่างจากชายแดนโปแลนด์และเขตแดนของนาโตเพียง 10 กิโลเมตร

ทว่าช่วงเช้ามืดของวันที่ 12 มี.ค. กองทัพรัสเซียระดมยิงขีปนาวุธถล่มฐานดังกล่าว ส่งผลให้มีชาวยูเครนเสียชีวิต 35 ราย ทหารต่างชาติเสียชีวิตราว 180 คนตามที่แหล่งข่าวในเครมลินอ้าง

เช้านั้น อดัม ช่างไม้ชาวโปแลนด์ที่เพิ่งเข้าไปอยู่ที่ฐานฝึกได้ไม่กี่วันต้องตื่นขึ้นมาพบกับการนองเลือดและได้เห็นเพื่อนทหารคนหนึ่งถูกขีปนาวุธจนมือขาดทั้งสองข้างต่อหน้าต่อตา

อดัมซึ่งเพิ่งข้ามกลับไปยังโปแลนด์หลังรับตำแหน่งผู้บัญชาการหน่วยได้ 2 สัปดาห์เล่าถึงทหารนายนั้นให้ VICE World News ฟังว่า “หน้าเขาไหม้ เขาไม่มีมือทั้งสองข้าง เขาเดินเหมือนกับซอมบี้ เขาร้องให้คุณช่วย แต่คุณจะทำอะไรได้ คุณทำอะไรให้เขาไม่ได้เลย คุณรู้อยู่แก่ใจว่าเขาตายแล้วและยังมีชีวิตอยู่ได้เพราะอะดรีนาลีนเท่านั้น”

อดัมบอกกับ VICE World News ต่อว่า “ช่วงสามวันแรก [ในยูเครน] ผมเจอกับเรื่องต่างๆ มากมายมากกว่าการไปรบในอัฟกานิสถานอีก” โดยอดัมเคยไปรบที่อัฟกานิสถาน 6 เดือนเมื่อปี 2012 “ถ้าตอนนี้ใครสักคนบอกว่าผมต้องไปปฏิบัติภารกิจในอัฟกานิสถาน ผมจะถามว่า ‘ทำไมคุณถึงอยากให้ผมไปพักร้อนล่ะ’”

หลังจากถูกรัสเซียโจมตีฐานฝึก ทางการยูเครนเปิดโอกาสให้อาสาสมัครต่างชาติเปลี่ยนใจเดินทางกลับบ้านได้ และอดัมก็เป็นหนึ่งในนั้น

อาสาสมัครต่างชาติอีกคนหนึ่งที่รอดชีวิตจากการถูกรัสเซียถล่มฐานคือ ฮิว เล หนุ่มเชื้อสายอเมริกัน-เวียดนามที่ขายเฝ๋ออยู่ที่เมืองเมเดยิน ประเทศโคลอมเบีย

ฮิว เล ซึ่งเคยไปรบอยู่ในอัฟกานิสถาน 9 เดือนในปี 2012 เดินทางไปถึงยูเครนเมื่อวันที่ 9 มี.ค. และกลับออกมาเมื่อวันที่ 22 มี.ค. โดยเขาเป็นหนึ่งในทหารในหน่วยของอดัมที่มีอยู่ราว 20 คน

ฮิว เล บอกกับ VICE World News ว่า ประสบการณ์การรบในอัฟกานิสถานดูจิ๊บๆ ไปเลยเมื่อเทียบกับสงครามในยูเครนที่รัสเซียระดมยิงจรวดเข้าใส่เมืองต่างๆ

“ถึงจะเคยผ่านการรบมาก่อน แต่คุณก็ต้องเข้าใจด้วยว่าไม่มีสงครามที่สู้รบแบบนี้มานานแล้ว” ฮิว เล เผยกับ VICE World News “กองทัพสหรัฐและกองทัพนาโตอื่นๆ ถูกสปอยล์ เมื่อต้องทำสงคราม พวกเขามีการสนับสนุนทางอากาศ มีการเคลื่อนย้ายคนเจ็บออกจากสนามรบ โลจิสติกส์ มีข่าวกรอง แต่ในยูเครนเราไม่มีของพวกนั้นเลย”

ทั้งอดัมและฮิว เลต่างก็เล่าถึงความวิตกในการสู้รบในเมือง ซึ่งฮิว เลเปรียบว่าเหมือนกับการรบในป่าและบอกว่า “ถ้าคุณเข้าใจเกี่ยวกับการรบในงุกแง่มุม คุณจะรู้ว่าสงครามในเมืองคือนรก ถูกศัตรูล้อมเต็มไปหมด อาวุธเต็มไปหมด คุณอาจกำลังเดินๆ อยู่แล้วบังเอิญเจอกับอาวุธของศัตรู”

ฮิว เล บอกอีกว่า กองทหารที่ขาดโครงสร้างและผู้นำทำให้เกิดการสูญเสียที่ไม่จำเป็น และพูดถึงระเบียบวินัยว่า พวกทหารอเมริกันและอังกฤษที่อ้างว่าเคยอยู่ในกองกำลังพิเศษจะต่อต้าน ข่มขู่ และทำร้ายร่างกายเพื่อนอาสาสมัครต่างชาติด้วยกัน

ฮิว เล ยังเล่าถึงความกังวลเรื่องความปลอดภัยจากคนในกันเองอีกด้วย เพราะ “พวกไซโคและอาชญากรมาที่ยูเครนไม่ใช่เพื่อมาช่วย แต่มาเพื่อให้มีตั๋วพิเศษในการฆ่าคนและทำอะไรโง่ๆ มีหลายคนที่ไม่อยากไปปฏิบัติภารกิจกับคนพวกนี้ เพราะพวกเขาไม่น่าไว้ใจ โอกาสที่จะถูกพวกอาชญากรเหล่านี้บางคนที่เป็นพวกเดียวกับเรายิงเข้ากลางหลังมีมากกว่าความสะดวกสบาย”

ทั้งนี้ VICE World News ไม่สามารถยืนยันสิ่งที่ฮิว เลบอกเล่าได้ แต่อดัมยืนยันว่ามีชาย 5 คนถูกปลดออกจากกองทหารต่างชาติ และย้ำว่าคนกลุ่มนี้เป็นเพียงคนกลุ่มเล็กๆ ท่ามกลางทหารต่างชาติที่มีความกลมเกลียวกัน อีกทั้งรัฐบาลยูเครนพยายามยุติพฤติกรรมแย่ๆ เหล่านี้

ฮิว เลยังเล่าถึงเรื่องที่เขาจะไม่มีวันลืมว่า ระหว่างลาดตระเวนในป่าทางตะวันตกของกรุงเคียฟเมื่อวันที่ 18 มี.ค. หน่วยของอดัมเจอเข้ากับร่างของทหารจอร์เจียที่อยู่ในค่ายเดียวกันที่เสียชีวิตจากจรวดของรัสเซีย แต่ไม่อยากทิ้งร่างเขาไว้ จึงช่วยกันแบกศพที่แข็งตัวแล้วเป็นระยะทาง 8 กิโลเมตรเพื่อออกไปสู่ถนนที่ใกล้ที่สุดก่อนจะนำร่างใส่รถ

“ด้วยความที่ศพแข็งตัวแล้ว พวกเราต้องตัดแขนตัดขาเขาเพื่อให้เอาใส่รถได้ รถพวกนี้ในยุโรปคันเล็กมาก มันน่าสยดสยองมาก ผมจะไม่มีวันลืมเลย” ฮิว เลเผย เหตุการณ์นี้ทำให้เขาตัดสินใจกลับโคลอมเบียไปขายเฝ๋อต่อ

ส่วนอดัมยังไม่ตัดความเป็นไปได้ที่จะกลับไปยูเครนอีกครั้ง โดยขณะนี้เขากำลังระดมเงินเพื่อซื้อกล้องส่งทางไกล กล้องสำหรับกลางคืนและกล้องตรวจจับความร้อน ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่เขาบอกว่าจะเป็นตัวเปลี่ยนเกมสำหรับสงคราามในเมืองในกรุงเคียฟ

Photo by FADEL SENNA / AFP