จีน-ออสเตรเลียเดินหน้าเปิดศึกแลกกันหมัดต่อหมัด

นับตั้งแต่ออสเตรเลียเข้าร่วมกับสหรัฐเรียกร้องให้ตรวจสอบต้นกำเนิดของเชื้อโคโรนาไวรัสในจีน ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐกับจีนก็แย่ลงต่อเนื่อง

1.กระทรวงการต่างประเทศออสเตรเลียเผยวันนี้ตามเวลาประเทศไทยว่า ได้รับแจ้งจากทางการจีนเมื่อวันที่ 14 ส.ค.ว่าจีนจับกุมตัว เฉิงเหลย ผู้สื่อข่าวสัญชาติออสเตรเลียจาก CGTN สื่อภาษาอังกฤษในเครือของ CCTV ซึ่งเป็นกระบอกเสียงของรัฐบาลจีน หลังจากเธอปรากฏตัวครั้งสุดท้ายที่ร้านอาหารอเมริกันแห่งหนึ่งในกรุงปักกิ่งเมื่อวันที่ 12 ส.ค.ที่ผ่านมา  

2.ขณะนี้ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเหตุใดผู้สื่อข่าวรายนี้จึงถูกจับตัว เนื่องจากทั้งทางการจีนและ CGTN ยังไม่เปิดเผยรายละเอียด แต่สำนักข่าว ABC ของออสเตรเลียรายงานว่า เฉิงเหลยถูกกักบริเวณในสถานที่ที่จัดเตรียมไว้แห่งหนึ่ง ซึ่งตามกฎหมายจีนแล้วทางการสามารถกักตัวบุคคลไว้โดยไม่ตั้งข้อกล่าวหาได้ไม่เกิน 6 เดือน 

3.การจับตัวผู้สื่อข่าวออสเตรเลียครั้งนี้ทำให้สื่อออสเตรเลียพากันตั้งข้อสงสัยว่าอาจเกี่ยวข้องกับการเมือง โดยเปรียบเทียบกับการจับกุมตัว ไมเคิล โคฟริก และไมเคิล สเปเวอร์ นักการทูตและนักธุรกิจชาวแคนาดาเมื่อปี 2018 หลังจากรัฐบาลแคนาดาจับกุมตัว เมิ่งหว่านโจว ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงินของหัวเว่ย ตามคำขอของสหรัฐ 

4.วันนี้ (1 ก.ย.) กรมศุลกากรของจีนประกาศยกเลิกการนำเข้าข้าวบาร์เลย์จากบริษัท CBH Grain PTY ของออสเตรเลีย โดยให้เหตุผลว่าพบศัตรูพืชกักกันในข้าวบาร์เลย์ที่ส่งมาจากบริษัทดังกล่าวหลายครั้ง และยังเพิกถอนใบอนุญาตส่งข่าวบาร์เลย์เข้าจีนของบริษัท CBH Grain PTY ด้วย

5.ในวันเดียวกันนี้ ทางการจีนยังสั่งสอบสวนการนำเข้าไวน์จากออสเตรเลียเป็นครั้งที่ 2 เพื่อตรวจสอบว่าทางการออสเตรเลียให้การช่วยเหลือด้านการเงิน (subsidise) บริษัทไวน์เพื่อให้ได้เปรียบคู่แข่งในจีนหรือไม่

6.สองสัปดาห์ก่อนหน้านี้ทางการจีนสั่งตรวจสอบไวน์จากออสเตรเลียว่ามีการทุ่มตลาด (dumping) เพื่อให้ราคาต่ำกว่าไวน์ท้องถิ่นของจีนหรือไม่เช่นกัน 

7.ทางการออสเตรเลียประกาศจะตรวจสอบอิทธิพลของจีนที่เข้ามาแทรกแซงมหาวิทยาลัยในออสเตรเลียหลายแห่ง ไม่ว่าจะเป็นการล้วงข้อมูลของมหาวิทยาลัย อาทิ งานวิจัยและทรัพย์สินทางปัญญา การข่มขู่นักศึกษาที่วิจารณ์จีน  

8.นอกจากนี้ ออสเตรเลียยังพบว่านักวิทยาศาสตร์ระดับแถวหน้าของประเทศหลายคนถูกจีนดึงตัวเข้าโครงการ Thousand Talents ที่ดึงหัวกะทิจากทั่วโลกกลับไปพัฒนาประเทศจีนด้วยการเสนอสิทธิประโยชน์ต่างๆ โดย FBI ของสหรัฐวิจารณ์ว่าโครงการนี้เป็นการจารกรรมทางเศรษฐกิจและเป็นภัยต่อความมั่นคงประเทศ 

9.ก่อนหน้าที่ออสเตรเลียจะประกาศตรวจสอบมหาวิทยาลัย ทางการได้ออกกฎหมายใหม่ให้อำนาจรัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศยกเลิกสัญญาที่รัฐบาลท้องถิ่น สภาท้องถิ่น หรือมหาวิทยาลัยของรัฐทำไว้กับรัฐบาลต่างประเทศ หากสัญญาดังกล่าวกระทบกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ หรือขัดกับนโยบายต่างประเทศของออสเตรเลีย 

10.หลายฝ่ายมองว่ากฎหมายนี้มีเป้าหมายที่จีน แต่นายกรัฐมนตรี สกอตต์ มอร์ริสัน เผยว่า กฎหมายนี้เกี่ยวข้องกับผลประโยชน์สูงสุดของออสเตรเลียเท่านั้น ไม่ได้พุ่งเป้าไปที่จีน