เนเธอร์แลนด์ใช้แผน "Herd Immunity" สร้างภูมิคุ้มกันหมู่ รับมือโควิด

มาร์ก รุตเตอ นายกรัฐมนตรีเนเธอร์แลนด์แถลงผ่านโทรทัศน์ เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา ถึงสถานการณ์ระบาดของโคโรนาไวรัส (โควิด-19) ที่เนเธอร์แลนด์และทุกชาติในยุโรป กำลังเผชิญอยู่ในขณะนี้

ประเด็นสำคัญในคำแถลงของนายกดัตช์ ได้พูดถึงแผนการรับมือโควิดของเนเธอร์แลนด์ด้วยการรับแนวคิด "สร้างภูมิคุ้มกันหมู่" (Herd Immunity) ซึ่งสร้างข้อถกเถียงอย่างมากในหมู่นักวิทยาศาสตร์หลายแขนง

"ในอนาคตอันใกล้ประชากรจำนวนมากของเนเธอร์แลนด์จะติดเชื้อไวรัสนี้ แต่เราจะชนะได้ด้วยการสามารถสร้างภูมิต้านทาน อาจใช้เวลาเป็นเดือนหรือนานกว่านั้น ในอัตราควบคุมได้เพื่อพัฒนาการสร้างภูมิคุ้มกันให้เกิดขึ้นเอง แต่ยังคงป้องกันกลุ่มคนที่มีความเสี่ยงสูงให้ได้มากที่สุดเช่นกัน"

คำแถลงของนายกฯรุตเตอร์ สอดคล้องกับคำให้สัมภาษณ์ของนาย Volgens Van Dissel ศาสตราจารย์ด้านระบาดวิทยาของเนเธอร์แลนด์ ซึ่งเป็นที่ปรึกษารัฐบาลในการรับมือกับโควิด กล่าวว่า "คนเนเธอร์แลนด์ราว 50-60% ควรติดไวรัสโคโรนาเพื่อการสร้างภูมิคุ้มกันหมู่"

ตั้งแต่มีการระบาดของโควิด-19 แนวคิดดังกล่าวถูกเสนอครั้งแรกโดยAnders Tegnell นักระบาดวิทยาชาวสวีเดน รวมถึง Patrick Vallance หัวหน้าที่ปรึกษาด้านวิทยาศาสตร์ของอังกฤษ แต่ดูเหมือนองค์การอนามัยโลกจะมีคำถามหลายคำถามกับวิธีการรูปแบบนี้ เนื่องนี่เป็นโรคอุบัติใหม่ที่โลกยังขาดความรู้ความเข้าใจและต้องใช้เวลาศึกษาอีกนานนับปี และยังไม่มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนว่ามันจะทำอะไรกับภูมิคุ้มกันของมนุษย์บ้าง ทั้งไม่รู้ว่าจะอยู่ในร่างกายมนุษย์ได้นานเพียงใด รวมถึงเป็นเรื่องยากที่จะแยกกลุ่มเสี่ยงสูง อาทิ ผู้สูงอายุ ผู้มีโรคประจำตัว ออกจากประชากรกลุ่มหลักที่มีอายุน้อยได้ยาก

"เราสามารถถกเถียงในทฤษฎีนี้ได้ แต่ในขณะนี้เรากำลังเผชิญกับสถานการณ์ที่เราต้องดูความเป็นจริงด้วย" โฆษกหญิงของอนามัยโลกกล่าว

นอกจากคำแถลงที่ประเด็นหลักจะเป็นเรื่อง Herd Immunity แล้ว นายกดัตช์ยังกล่าวถึงมาตรการปิดประเทศ และจำกัดความเคลื่อนไหวของพลเมืองเฉกเช่นที่หลายชาติในยุโรป ใช้วิธีการนี้เช่นกันและเป็นไปตามมติของสหภาพยุโรปที่สั่งปิดพรมแดนยุโรปทั้งหมด พร้อมๆกับการรับผู้ติดเชื้อเข้ารักษาพยาบาล

เนเธอร์แลนด์พบผู้ติดเชื้อสะสมที่ยืนยันแล้ว ณ วันที่ 18 มีนาคม จำนวน 1,700 คน เสียชีวิตแล้ว 43 ราย

ก่อนหน้าการแถลงของนายกเนเธอร์แลนด์ รัฐบาลอังกฤษก็ดูเหมือนมีท่าทีเชิงนโยบายที่ใช้แนวคิดลักษณะนี้เช่นกัน แม้จะมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์สาธารณะในหลายภาคส่วน

อะไรคือ "Herd Immunity" 

Herd Immunity หรือ การสร้างภูมิคุ้มกันหมู่ เป็นรูปแบบการป้องกันการติดต่อของโรคติดเชื้อรูปแบบหนึ่ง ที่ไม่ใช่เกิดจากการป้องกันโดยตรง (การรักษา) แต่เป็นการทำให้สัดส่วนประชากรโดยร่วมติดเชื้อจนมีภูมิคุ้มกันในระดับหนึ่ง ผู้ที่ยังไม่ได้ติดเชื้อก็จะได้รับประโยชน์จากการปกป้องหมู่โดยอัตโนมัติ

แม้จะมีงานวิจัยว่าการติดไวรัส Covid-19 อาจทำให้ร่างกายสร้างแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกันโรคตามธรรมชาติไปตลอดชีวิต แต่ยังขาดหลักฐานที่มีน้ำหนักมากพอจะสนับสนุนในทฤษฏีนี้ ซึ่งนั่นอาจเร็วเกินไปสำหรับแนวคิดแผนHerd Immunity อีกทั้งแผนนี้หลายฝ่ายในอังกฤษวิจารณ์ว่าเป็นการเอาชีวิตพลเมืองไปเสี่ยงมากเกินไป

อย่างไรก็ดี ในมุมกลับหากประเทศนั้นๆใช้วิธีรับรักษาผู้ติดเชื้อโควิด แต่มีศักยภาพในการบริบาลผู้ป่วยไม่เพียงพอ ก็อาจเกิดวิกฤตด้านสาธารณสุขเฉกเช่นที่อิตาลีกำลังเผชิญอยู่