ผู้นำประเทศต้องพูดอังกฤษบนเวทีโลกไหม? ไม่จำเป็น

แต่ผู้นำจะต้องมีทักษะภาษาอังกฤษที่ดีและมีล่ามที่แปลไม่พลาด รายงานพิเศษโดยทีมข่าวโพสต์ทูเดย์เอ็กซ์คลูซีฟ

จากประเด็นถกเถียงร้อนแรงเรื่องนายกรัฐมนตรี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา ไม่ได้พูดภาษาอังกฤษในการแถลงต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการประชุมผู้นำอาเซียน รวมถึงปัญหาจากการแปลแถลงการณ์เป็นภาษาอังกฤษ ทำให้เกิดวิวาทะเรื่องผู้นำประเทศกับภาษาอังกฤษขึ้นมาอีกครั้ง ซึ่งก่อนหน้านี้เคยเป็นประเด็นมาแล้วคราวที่พลเอก ประยุทธ์ ไปเยือนสหรัฐ และในสมัยนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตรเป็นนายกรัฐมนตรีก็ถูกโจมตีเรื่องทักษะด้านภาษาเช่นกัน

คำถามก็คือผู้นำประเทศควรจะมีทักษะภาษาอังกฤษมากแค่ไหน และควรจะสื่อสารภาษาอังกฤษในเวทีโลกหรือไม่?

คำถามเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในไทย เป็นประเด็นที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งกับผู้นำระดับโลกจากประเทศที่ไม่ได้ใช้ภาษอังกฤษเป็นภาษาแม่ โดยสามารถแบ่งผู้นำออกเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มที่พูดภาษาอังกฤษได้ดีแต่ไม่ยอมพูดและใช้ล่ามด้วยเหตุผลเรื่องศักดิ์ศรีของประเทศ กลุ่มที่สื่อสารได้แต่เลี่ยงที่จะพูดอังกฤษและใช้ล่ามเพราะเกรงว่าจะสื่อสารผิดพลาด

กลุ่มที่พูดอังกฤษได้ดีแต่ไม่ยอมพูด เช่น วลาดิมีร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ปูตินมีทักษะภาษอังกฤษที่ยอดเยี่ยม และมักจะพูดอังกฤษระหว่างการหารืออย่างไม่เป็นทางการ แต่ในการเจรจาอย่างเป็นทางการ เขาจะใช้ล่ามทุกครั้ง เวลาล่ามแปลผิดเขาก็จะแก้ไขให้ด้วยซ้ำ หรือหากให้สัมภาษณ์ ปูตินจะพูดรัสเซีย แต่เป็นประเด็นที่ต้องใช้ความเข้าใจอย่างมากและอาศัยคำศัพท์เฉพาะ ปูตินจะพูดอังกฤษในบางช่วงเพื่อให้เกิดความกระจ่าง เช่นเมื่อครั้งที่เขาให้สัมภาษณ์กับ CNN

ผู้นำฝรั่งเศสบางคนพูดอังกฤษได้ดีมาก เช่น ฟร็องซัว ออล็องด์อดีตประธานาธิบดีฝรั่งเศส ที่เคยให้สัมภาษณ์กับ Slate.fr ด้วยภาษาอังกฤษและคุยว่าตัวเขาพูดอังกฤษได้ดีกว่าผู้นำคนก่อน (ซาร์โกซี) แต่เขายืนยันว่า "ประธานาบดีฝรั่งเศสต้องพูดฝรั่งเศสเท่านั้น!" คาดว่าเป็นเพราะความหยิ่งในศักดิ์ศรีของคนฝรั่งเศส ที่ภูมิใจว่าภาษาของพวกเขาเคยเป็นหนึ่งในภาษาหลักที่ใช้สื่อสารกันในยุโรป และเป็นภาษาทางการของสหประชาชาติ ส่วนผู้นำฝรั่งเศสคนปัจจุบันคือ เอ็มมานูเอล มาครง เคยพูดภาษาอังกฤษในเวทีประชุมหนึ่งของประชุมสหภาพยุโรป แต่ถูกฝ่ายอนุรักษ์นิยมโจมตีว่าไม่รักชาติและไม่เคารพภาษาของชาติ

สำนักข่าว France24 รายงานว่า เป็นเรื่องยากมากที่นักการเมืองฝรั่งเศสจะพูดภาษาอังกฤษ แม้เวลาเดินทางไปต่างประเทศก็จะไม่พูด เพราะส่วนใหญ่ไม่เข้าใจภาษาอังกฤษ และภาคภูมิใจในการอนุรักษ์ภาษาฝรั่งเศส ยกตัวอย่างเช่นอดีตประธานาธิบดีฌาคส์ ชีรัก ถึงกับเคยวอล์กเอาท์จากการประชุมสุดยอดของสหภาพยุโรปเมื่อปี 2006 เพื่อประท้วงที่ผู้แทนชาวฝรั่งเศสมกล่าวเป็นภาษาอังกฤษ

ด้านเยอรมนี นายกรัฐมนตรีอังเกลา แมร์เคิลพูดภาษอังกฤษได้ดีแต่มักจะไม่แถลงเป็นภาษาอังกฤษในเวทีสากล มีไม่กี่ครั้งเท่านั้นที่แมร์เคิลแสดงทักษาภาษาอังกฤษที่เหนือชั้น เช่น ตอนที่กล่าวสุนทรพจน์ที่รัฐสภาอังกฤษ แมร์เคิลพูดอังกฤษสำเนียงควีนอิงลิชได้อย่างชัดถ้อยชัดคำ แต่เมื่อกล่าวสุนทรพจน์ที่รัฐสภาพสหรัฐ แมร์เคิลกลับกล่าวเป็นภาษาเยอรมัน ส่วนอดีตรัฐมนตรีต่างประเทศเยอรมนี กุยโด เวสเทอร์เวลเลอ เคยถูกผู้สื่อข่าวของ BBC ถามเป็นภาษาอังกฤษ แต่เขาปฏิเสธที่จะตอบเป็นภาษาอังกฤษ ทั้งๆ ที่พูดได้ดี

อ้างอิง

"Narendra Modi may join the list of world leaders who don’t want to speak English". Washington Post. (05/06/2014).

"French presidential hopeful Macron shocks by speaking English". France24. (12/01/2017).

"What language will Trump and Putin speak at the summit, does Putin speak English and who are the interpreters?". Sun. (16/07/2018).