ครั้งแรกของโลก แพทย์อังกฤษผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านเบ้าตา
การผ่าตัดเนื้องอกสมอง ถือเป็นการผ่าตัดอันตรายที่ต้องเจาะกะโหลกของผู้ป่วยเพื่อทำการรักษา แต่จะเป็นอย่างไรถ้าเราสามารถ ผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านเบ้าตาได้
เมื่อพูดถึงเนื้องอกสมองแน่นอนว่านี่เป็นโรคที่หลายท่านต้องหนักใจ แม้จะถูกแบ่งออกเป็นเนื้องอกธรรมดาและเนื้อร้าย แต่ด้วยตำแหน่งในการเกิดภายในศีรษะจึงมีความเสี่ยงในการเกิดอันตรายสูง โดยเฉพาะในการผ่าตัดเพื่อนำออกที่อาจทิ้งรอยแผลและก่อให้เกิดผลกระทบทางสุขภาพในหลายด้าน
แต่จะเป็นอย่างไรถ้าเราสามารถนำเนื้องอกสมองออกไปได้จากทางเบ้าตา
การผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านเบ้าตา
เคสนี้มาจากทีมแพทย์ Leeds Teaching Hospitals NHS Trust กับการผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านทางเบ้าตา อาศัยอุปกรณ์ที่เรียกว่า กล้อง Endoscope ร่วมกับอุปกรณ์ท่อที่มีความยืดหยุ่น ลอดช่องว่างขนาดเล็กบริเวณเบ้าตาและเปลือกตาเพื่อนำเนื้องอกสมองออกมาสำเร็จ
ผู้ป่วยในครั้งนี้ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น เนื้องอกในสมองในปี 2023 โดยผลการตรวจพบว่า มีเนื้องอกสมอง Meningioma เนื้องอกในเยื่อหุ้มสมองด้านหลังบริเวณใกล้ตาซ้าย นำไปสู่อาการกกดทับเส้นประสาทรอบดวงตา นำไปสู่อาการปวดหัวเรื้อรังอย่างรุนแรงเป็นเวลานับปี
ตามปกติเนื้องอกในบริเวณนี้ทำการรักษาได้ยากจากการที่อยู่ในบริเวณลึก เป็นตำแหน่งที่เข้าถึงได้ยามผ่านวิธีปกติและอาจนำไปสู่ความเสี่ยงจากอาการแทรกซ้อน ด้วยเหตุนี้พวกเขาจึงเปลี่ยนแนวทางการผ่าตัดมาเป็น การผ่าตัดผ่านเบ้าตา โดยอาศัยช่องว่างตำแหน่งเปลือกตากว้าง 1.5 เซนติเมตรในการส่งเครื่องมือเข้าไป
ขั้นตอนการผ่าตัดเริ่มจากการสแกนภาพใบหน้าของผู้ป่วยในรูปแบบ 3 มิติ เพื่อกำหนดตำแหน่งเนื้องอกที่จะทำการผ่าตัด ช่วยให้สามารถเตรียมตัวล่วงหน้าและดำเนินการผ่าตัดอย่างแม่นยำ เมื่อถึงเวลาศัลยแพทย์จึงประสบความสำเร็จในการผ่าตัดนำเนื้องอกออกมา และช่วยชีวิตของผู้ป่วยได้ในที่สุด
ถือเป็นความสำเร็จครั้งใหม่ที่จะช่วยบุกเบิกแนวทางรักษาเนื้องอกในสมองอีกมาก
ความสำคัญในการผ่าตัดผ่านเบ้าตา
สำหรับท่านที่คุ้นเคยกับวงการแพทย์อาจเคยได้ยินเรื่อง การผ่าตัดผ่านรูจมูกกันมาบ้าง อาศัยการผ่าตัดส่องกล้องเข้าไปในช่องทางขนาดเล็กแล้วนำเนื้องอกออกมา แม้จะเป็นวิธีการรักษาที่ปลอดภัยและสร้างผลกระทบต่อร่างกายน้อยกว่า แต่ก็มีข้อจำกัดด้านตำแหน่งให้สามารถใช้รักษาในบริเวณต่อมใต้สมองเป็นหลัก
ส่วนการผ่าตัดเปิดกะโหลกทั่วไปแม้เป็นแนวทางรักษาเนื้องอกสมองที่ให้ผลดี สะดวกต่อการรักษาอาการที่มีความซับซ้อน แต่ก็ต้องอาศัยระยะเวลาพักฟื้นรักษาตัวหลังผ่าตัดเป็นเวลานาน ทั้งยังเสี่ยงต่ออาการแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น การติดเชื้อ เลือดออกในสมอง ไปจนสมองบวม
ด้วยเหตุนี้การผ่าตัดผ่านเบ้าตาจึงกลายเป็นตัวเลือกใหม่ อาศัยช่องว่างบริเวณเปลือกตาความกว้างราว 1.5 เซนติเมตรในการสอดเครื่องมือ ลดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อโดยรอบหรืออาการแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้น จึงเป็นตัวเลือกที่มีความปลอดภัยต่อผู้ป่วยมากกว่า
จุดเด่นต่อมาคือ ระยะเวลาพักฟื้นที่สั้น ผู้ป่วยเพศหญิงอายุ 40 ปี ที่เข้ารับการผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านเบ้าตา อาศัยระยะเวลาพักฟื้นหลังการผ่าตัดเพียง 2 วัน โดยไม่มีผลข้างเคียงหรืออาการแทรกซ้อนใดแม้แต่อาการบวมตรงปากแผล ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้ในเวลาอันรวดเร็ว
อีกหนึ่งจุดเด่นในการผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านเบ้าตาคือ บาดแผลที่เหลืออยู่หลังเข้ารับการผ่าตัดมีน้อยมาก มีเพียงรอยขีดขนาดเล็กในตำแหน่งเปลือกตาหรือหางตา แทบมองไม่เห็นรอยแผลเป็นภายหลังเข้ารับการผ่าตัด ทำให้ผู้ป่วยไม่ต้องกังวลว่าจะหลงเหลือรอยแผลบริเวณใบหน้า
นี่จึงเป็นแนวทางผ่าตัดเนื้องอกสมองรูปแบบใหม่ที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพเป็นอย่างยิ่ง
อย่างไรก็ตามการผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านเบ้าตาสามารถเกิดขึ้นได้จาก แบบจำลองกะโหลกและขากรรไกร 3 มิติที่มีความละเอียดแม่นยำสูง อีกทั้งแม้จะเป็นแนวทางผ่าตัดเนื้องอกสมองแบบใหม่ แต่ตำแหน่งที่ทำรักษาได้ยังจำกัดใกล้เคียงกับการผ่าตัดเนื้องอกสมองผ่านรูจมูก นี่จึงเป็นแนวทางผ่าตัดที่ใช้ได้กับผู้ป่วยบางประเภทเท่านั้น
แต่สำหรับผู้ป่วยเนื้องอกสมองที่ฐานกะโหลกศีรษะนี่เป็นแนวทางที่อาจช่วยเพิ่มคุณภาพชีวิตพวกเขาได้อีกมาก
ที่มา