รู้ทันกลโกง “คาร์บอนเครดิต” ไม่ตกเป็นเหยื่อมิจฉาชีพหลอกลงทุน!

โดยทั่วไป “คาร์บอนเครดิต” มีอยู่ 2 ประเภทคือ

1. คาร์บอนเครดิตภาคบังคับ (Compliance Carbon Credits) ใช้ในระบบซื้อขายสิทธิปล่อยก๊าซเรือนกระจกของภาครัฐ เช่น EU Emissions Trading System (EU ETS) ในยุโรป California Cap-and-Trade Program ในสหรัฐฯ และบริษัทที่ปล่อยก๊าซเกินกำหนดทำให้ต้องซื้อเครดิตจากตลาด
2. คาร์บอนเครดิตภาคสมัครใจ (Voluntary Carbon Credits - VCCs) มาจากบริษัทเอกชนหรือองค์กรที่ต้องการลดคาร์บอนฟุตพรินต์โดยสมัครใจ เช่น โครงการปลูกป่า พลังงานหมุนเวียน โดยได้รับรองโดยมาตรฐาน เช่น Verra (VCS - Verified Carbon Standard) หรือ Gold Standard

กลโกงคาร์บอนเครดิตที่พบบ่อยที่สุดในปัจจุบัน

โครงการปลอม (Non-Existent Projects) มิจฉาชีพสร้างเอกสารปลอม อ้างว่าเป็นโครงการปลูกป่า หรือพลังงานสะอาด แต่ไม่มีการดำเนินการจริง หลอกขายคาร์บอนเครดิตให้กับนักลงทุนหรือบริษัทที่ต้องการลดการปล่อยคาร์บอน วิธีการตรวจสอบง่ายๆ ให้ดูว่ามีการรับรองจากมาตรฐานสากร เช่น Verra, Gold Standard หรือไม่

 

ขายเครดิตซ้ำซ้อน (Double Counting / Double Selling) คาร์บอนเครดิต 1 หน่วยถูกขายให้หลายคน ทั้งที่ควรใช้ได้เพียงครั้งเดียว บางกรณีรัฐบาลหรือบริษัทออกใบรับรองเครดิต แต่ไม่มีการตรวจสอบว่าถูกขายไปแล้วหรือไม่ วิธีหลีกเลี่ยงให้ใช้แพลตฟอร์มซื้อขายที่มีระบบติดตามเครดิตที่โปร่งใส

 

การปั่นราคา (Carbon Credit Price Manipulation) มีการอ้างว่าราคาคาร์บอนเครดิตจะพุ่งสูงขึ้นในอนาคต คล้ายกับแชร์ลูกโซ่ โดยมิจฉาชีพจะสร้างตลาดปลอม หรือใช้โซเชียลมีเดียโฆษณาเกินจริงเพื่อจูงใจให้ลงทุน ควรตรวจสอบตลาดซื้อขาย เช่น Climate Impact X, AirCarbon Exchange

 

Greenwashing (อ้างว่าช่วยสิ่งแวดล้อม แต่ไม่มีผลจริง) บริษัทบางแห่งซื้อคาร์บอนเครดิตราคาถูกจากโครงการที่ไม่ได้ช่วยลดคาร์บอนจริง เช่น ซื้อเครดิตจากโครงการปลูกป่าที่ไม่ได้ดูแลระยะยาว หรือโครงการพลังงานสะอาดที่ไม่มีผลลดก๊าซเรือนกระจก วิธีหลีกเลี่ยงให้ดูรายงานผลกระทบจากโครงการ และเลือกเครดิตที่ได้รับการตรวจสอบจริง

 

แชร์ลูกโซ่คาร์บอนเครดิต (Carbon Credit Ponzi Scheme) หลอกให้คนลงทุนใน “แพ็กเกจคาร์บอนเครดิต” พร้อมการันตีผลตอบแทนสูงผิดปกติ โดยไม่มีการซื้อขายคาร์บอนเครดิตจริง เป็นเพียงการหมุนเงินจากนักลงทุนใหม่ไปจ่ายคนเก่า ให้ระมัดระวังหลีกเลี่ยงโครงการที่สัญญาว่าจะให้ผลตอบแทนสูงและรวดเร็ว

 

วิธีหลีกเลี่ยงการถูกหลอก

• ตรวจสอบมาตรฐานที่รับรองคาร์บอนเครดิต เช่น Verra, Gold Standard, CDM
• ใช้ตลาดซื้อขายที่เชื่อถือได้ เช่น Climate Impact X (CIX), AirCarbon Exchange (ACX)
• หาข้อมูลโครงการที่เกี่ยวข้อง ตรวจสอบว่าได้รับการรับรองจริง
• ระวังการลงทุนที่สัญญาผลตอบแทนสูงผิดปกติ

 

ปัจจุบันกลโกงคาร์บอนเครดิตกำลังเป็นปัญหาใหญ่ โดยเฉพาะในตลาดภาคสมัครใจ นักลงทุนควรใช้ความระมัดระวังและศึกษาข้อมูลก่อนลงทุน

 

 

ขอบคุณข้อมูล: องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน)