"Medical AI Data Platform" ยกระดับวงการแพทย์ไทย ด้วย AI วินิจฉัยโรคสุดแม่นยำ

เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตและสุขภาพของคนไทยให้ดียิ่งขึ้น หนึ่งในโครงการสำคัญที่รัฐบาลให้การสนับสนุนคือการพัฒนา "Medical AI Data Platform" ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มกลางสำหรับพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อการวินิจฉัยโรคที่มีประสิทธิภาพและแม่นยำยิ่งขึ้น

Medical AI Data Platform: แพลตฟอร์มกลางเพื่อการพัฒนา AI ทางการแพทย์

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) ร่วมกับสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กรมการแพทย์ และคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ร่วมกันจัดตั้ง "Medical AI Consortium" หรือภาคีเครือข่ายปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ขึ้น โครงการนี้มีเป้าหมายเพื่อสร้างแพลตฟอร์มกลางที่รวบรวมเทคโนโลยีสำคัญสำหรับการสนับสนุนการดำเนินงานของภาคีเครือข่ายฯ ซึ่งประกอบด้วยเทคโนโลยีหลัก 3 ส่วน ได้แก่

1. Open-D: เทคโนโลยีสำหรับจัดเก็บและเผยแพร่ภาพถ่ายทางการแพทย์จากทั่วประเทศ โดยมีฟังก์ชันกำหนดระดับการเผยแพร่ข้อมูลได้ทั้งแบบสาธารณะ (Open Data) และแบบแบ่งปันเฉพาะกลุ่ม (shared data)
2. RadiiView: เทคโนโลยีสำหรับการกำกับข้อมูล (Annotation) ภาพถ่าย ที่รองรับไฟล์ภาพได้หลากหลายประเภท ทั้งภาพถ่ายทั่วไป ฟิล์มเอกซเรย์ และภาพสแกน 3 มิติ เพื่อเตรียมข้อมูลสำหรับนำไปใช้ในการผลิตโมเดล AI
3. NomadML: เว็บแอปพลิเคชันสำหรับผลิตโมเดล AI แบบไม่ต้องเขียนโค้ด ผู้ใช้งานสามารถนำภาพที่ผ่านการกำกับข้อมูลแล้วมาเทรนโมเดล AI ได้อย่างง่าย โดยสามารถเลือกกำหนดพารามิเตอร์เองหรือให้ระบบกำหนดให้โดยอัตโนมัติ

แพลตฟอร์มกลางเพื่อการพัฒนา AI ทางการแพทย์มีประโยชน์อย่างไร?

โครงการ Medical AI Data Platform นี้ มีศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงวงการแพทย์ไทยได้อย่างมีนัยสำคัญ

• แบ่งเบาภาระของบุคลากรทางการแพทย์
• ลดเวลาในการดูแลผู้ป่วย
• เพิ่มความแม่นยำและประสิทธิภาพในการวินิจฉัยโรค
• ส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการแพทย์ที่มีคุณภาพ

การออกแบบและพัฒนาที่คำนึงถึงผู้ใช้งาน

เทคโนโลยีที่นำมาให้บริการใน Medical AI Data Platform ได้ผ่านการออกแบบและพัฒนาต่อยอดร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์หรือกลุ่มเป้าหมายหลักที่จะเป็นผู้ใช้งานระบบอย่างใกล้ชิด เพื่อให้การใช้งานง่าย สะดวก และรวดเร็ว อีกทั้งยังออกแบบให้สามารถปรับเสริมเพิ่มฟังก์ชันเพื่อรองรับความต้องการที่อาจมีมากขึ้นในอนาคตได้ โดยรูปแบบการให้บริการจะอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการบริหารแพลตฟอร์มข้อมูลเปิดเพื่อการพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ทางการแพทย์ ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมและดูแลความปลอดภัยของข้อมูล ภายใต้การกำกับของกรมการแพทย์

ความก้าวหน้าและเป้าหมายของโครงการ

ปัจจุบัน Medical AI Data Platform ได้พัฒนาเสร็จสมบูรณ์แล้ว และในปี 2567 ภาคีเครือข่ายฯ ได้รับความร่วมมือในการนำภาพถ่ายทางการแพทย์เข้าสู่ระบบมากกว่า 1 ล้านภาพ โดยตั้งเป้าหมายเพิ่มจำนวนภาพให้ได้ถึง 3 ล้านภาพภายในเฟสแรกของการดำเนินงาน (2566-2569) 

ขณะที่ในปี 2568 นอกจากจะเป็นช่วงประชาสัมพันธ์เชิญชวนผู้เกี่ยวข้อง เช่น โรงเรียนแพทย์ มหาวิทยาลัย สถานพยาบาล บริษัทซอฟต์แวร์ และผู้พัฒนาจากทั่วประเทศเข้าร่วมภาคีเครือข่ายฯ แล้ว ยังเป็นช่วงที่เริ่มดำเนินงานกำกับข้อมูลภาพถ่ายทางการแพทย์ที่ได้รับการสนับสนุนด้วย

การผลิตโมเดล AI และการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

การผลิตโมเดล AI เพื่อคัดกรองโรค สมาชิกภาคีเครือข่ายฯ และบุคคลทั่วไปจากภายนอก จะเริ่มดำเนินงานหลังจากที่มีภาพคุณภาพสูงที่ผ่านการกำกับข้อมูลเรียบร้อยแล้วจำนวนมากเพียงพอ โดยจำนวนภาพขั้นต่ำสำหรับเทรนโมเดล AI เพื่อคัดกรองแต่ละรอยโรคคือ 10,000 ภาพ ซึ่งระดับความแม่นยำจะขึ้นอยู่กับจำนวนภาพถ่ายคุณภาพสูงที่ผ่านการกำกับข้อมูลอย่างถูกต้อง รวมทั้งการมีส่วนร่วมของแพทย์ นักวิจัย นักพัฒนา และผู้ใช้งานที่นำ AI ไปใช้งานจริงในการตรวจสอบความถูกต้องของผลลัพธ์ เพื่อนำข้อมูลที่ได้กลับมาใช้ปรับปรุงโมเดล AI ให้มีความแม่นยำและประสิทธิภาพที่ดียิ่งขึ้น