โลกได้อะไรจาก COP28 สรุปสาระสำคัญของ “ฉันทามติสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์”
ทำได้จริงไม่จริงไม่รู้ แต่โลกได้บันทึกไว้แล้วกับ COP28 ที่เห็นพ้องกับฉันทามติสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (UAE Consensus) ในการบรรลุข้อตกลง “เปลี่ยนผ่าน” (Transition away from fossil fuel) การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ สาระสำคัญมีอะไร เราและโลกได้อะไร?
ฟังกันชัดๆ อีกครั้ง ว่าในการประชุม COP หรือ Conference of the Parties ซึ่งเป็นการประชุมสมัชชารัฐภาคีกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติ ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สมัยที่ 28 (COP 28) เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2566 ประเทศสมาชิกรัฐภาคีที่เข้าร่วมประชุม COP28 เห็นพ้องกับฉันทามติสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (UAE Consensus) ซึ่งเป็นการบรรลุข้อตกลง “เปลี่ยนผ่าน” (Transition away from fossil fuel) การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ เพื่อพยายามไม่ให้การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลกเลวร้ายลงไปกว่านี้ และจำกัดอุณหภูมิโลกไม่ให้สูงเกินกว่า 1.5 องศาเซลเซียส เมื่อเทียบกับก่อนยุคปฎิวัติอุตสาหกรรม
สรุปสาระสำคัญของฉันทามติ UAE Consensus
1. มุ่งหวังรักษาอุณหภูมิไม่ให้เกิน 1.5 องศาเซลเซียส โดยยกระดับการลดก๊าซเรือนกระจกของทั่วโลก ให้ได้ร้อยละ 43 ภายในปี ค.ศ. 2030 และร้อยละ 60 ภายในปี ค.ศ. 2035 เทียบกับปี ค.ศ. 2019
2. เปลี่ยนผ่านพลังงานจากการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล เพื่อบรรลุการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (NET ZERO)
3. เพิ่มกำลังการผลิตพลังงานทดแทนเป็น 3 เท่าทั่วโลก ภายในปี ค.ศ. 2030
4. เพิ่มอัตราการปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงานโดยเฉลี่ยทั่วโลกเป็น 2 เท่า ภายในปี ค.ศ. 2030
5. ลดการผลิตไฟฟ้าจากถ่านหิน แบบไม่มีการควบคุมการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพียงพอ (Unabated Coal) และยุติการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลที่ไม่มีประสิทธิภาพโดยเร็วที่สุด เพื่อเปลี่ยนไปสู่ระบบพลังงานแบบคาร์บอนต่ำ
6. หยุดยั้งและฟื้นฟูการตัดไม้ทำลายป่าภายในปี ค.ศ. 2030 ทั้งนี้รวมถึงการอนุรักษ์ระบบนิเวศทางบกและทางทะเลอื่นๆ ที่ทำหน้าที่เป็นแหล่งกักเก็บก๊าซเรือนกระจก และอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ
7. ดำเนินการประเมินผลกระทบ ความเปราะบางและความเสี่ยง และดำเนินการติดตามและประเมินผลแผนการปรับตัวแห่งชาติ ภายในปี ค.ศ. 2030
8. สร้างแรงผลักดันสู่สถาปัตยกรรมใหม่สำหรับการเงินเพื่อสภาพภูมิอากาศ โดยเร่งรัดให้ประเทศที่พัฒนาแล้ว สนับสนุนเงินทุนตามเป้าหมาย 100 พันล้านเหรียญสหรัฐต่อปี จนถึงปี ค.ศ. 2025
9. ส่งเสริมให้ภาคีประเทศกำลังพัฒนาสนับสนุนความช่วยเหลือด้านเทคนิคผ่านเครือข่ายซานดิเอโก (Santiago network) เพื่อดำเนินการจัดการกับความสูญเสียและความเสียหายที่เกี่ยวข้องกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
ดูเหมือนว่าผลการประชุม COP28 จะมีอยู่ 2 ข้อตกลงที่มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์เป็นอย่างมากจาก NGOs หรือ สำนักข่าวต่างประเทศ กรณีการเปลี่ยนผ่านพลังงานจากการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล เพื่อบรรลุ NET ZERO เนื่องจากยังมีช่องโห่วให้อุตสาหกรรมที่ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลยังดำเนินการต่อไปได้อย่างปกติ เพียงแต่ต้องมีเทคโนโลยีที่สามารถจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งในตอนแรกจะเป็นข้อตกลงของการยกเลิกการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล (phase out fossil fuel) เลย ต่อมาคือ เรื่องเพิ่มกำลังการผลิตพลังงานทดแทนเป็น 3 เท่าทั่วโลก ซึ่งดูเหมือนเป็นตัวเลขที่เยอะมาก เพราะทั้งโลกตอนนี้การใช้พลังงานทดแทนหรือพลังงานหมุนเวียน จะอยู่ที่ร้อยละ 12 ซึ่งหากต้องการเพิ่มเป็น 3 เท่าก็เป็นตัวเลขที่ยังไม่ถึงร้อยละ 40 นั่นก็หมายความว่า โลกเรายังจะมีการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลอีกกว่าร้อยละ 60 ซึ่งอาจจะทำให้การตั้งเป้าหมายครั้งนี้ยังไม่สูงมากพอที่จะควบคุมอุณหภูมิโลกให้ไม่เกิน 1.5 องศาเซลเซียสได้ ทั้งนี้ เราต้องมาติดตามดูความก้าวหน้ากันต่อใน COP29 ณ สาธารณรัฐอาเซอร์ไบจาน
ที่มา: TGO - องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน)
1. COP28 - The UAE Consensus
2. สำนักข่าว CNN
3. กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม
