ยุบสภา68ความล้มเหลวแก้รัฐธรรมนูญสะดุด อำนาจสว.จุดแตกหัก

ยุบสภาเร็วเกินคาด ใครตัดสินใจ เพื่ออะไร

การยุบสภาผู้แทนราษฎร ถูกมองว่าเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน เมื่อเทียบกับการประเมินของพรรคการเมืองและสังคมการเมือง โดยนายกรัฐมนตรีชี้แจงว่าได้เตรียมร่างพระราชกฤษฎีกายุบสภาไว้ตั้งแต่เข้ารับตำแหน่ง และเห็นว่าการยุบสภาเป็นการคืนอำนาจให้ประชาชนตัดสินใจทิศทางประเทศใหม่

ในเชิง 5W1H เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นจาก “ใคร” คือฝ่ายบริหารที่ถืออำนาจตามรัฐธรรมนูญ “เมื่อใด” คือช่วงที่กระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญกำลังเข้าสู่จุดชี้ขาด “ที่ไหน” คือในสภาผู้แทนราษฎร “อย่างไร” คือใช้อำนาจยุบสภาตามขั้นตอนกฎหมาย และ “ทำไม” คือเมื่อกลไกทางการเมืองไม่สามารถเดินหน้าต่อได้

แม้เหตุผลทางการเมืองถูกอธิบายว่าเป็นการเปิดทางให้ประชาชนตัดสินใจ แต่ในมุมมองของฝ่ายค้าน การยุบสภาในห้วงเวลาที่ประเทศเผชิญทั้งปัญหาชายแดนและภัยพิบัติ ถูกตั้งคำถามว่ามีมิติการเมืองแฝงอยู่มากกว่าการคืนอำนาจเพียงอย่างเดียว

แก้รัฐธรรมนูญสะดุด อำนาจ สว. คือจุดแตกหัก

จุดแตกหักสำคัญนำไปสู่การยุบสภา คือความล้มเหลวของการแก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยเฉพาะมาตรา 256/28 ที่เกี่ยวข้องกับอำนาจวุฒิสภา คณะกรรมาธิการเสียงข้างน้อยเสนอให้การแก้รัฐธรรมนูญต้องได้รับเสียงเห็นชอบจาก สว. ไม่น้อยกว่า 1 ใน 3

ผลการลงมติในสภาปรากฏว่าเสียงข้างน้อยชนะ 329 ต่อ 302 เสียง ส่งผลให้พรรคประชาชนไม่อาจยอมรับเงื่อนไขดังกล่าวได้ เนื่องจากเห็นว่าเป็นการคงอำนาจ ส.ว. เหนือกระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ขณะที่ สว. กลุ่มหนึ่งต้องการรักษาเงื่อนไขนี้ไว้ เพราะหากการแก้รัฐธรรมนูญสำเร็จ อำนาจของ สว. ชุดปัจจุบันจะสิ้นสุดลง

ความพยายามแก้ไขรัฐธรรมนูญจึงถูกมองว่า “แท้งกลางสภา” และกลายเป็นการทำลายเงื่อนไขทางการเมืองที่เคยใช้เป็นฐานสนับสนุนรัฐบาลผสม นำไปสู่การตัดสินใจยุบสภาในที่สุด

 ใครได้เปรียบ เลือกตั้งจะเกิดขึ้นหรือไม่

ในเชิงอำนาจ พรรคภูมิใจไทยถูกประเมินว่าได้เปรียบจากการยุบสภา เนื่องจากคณะรัฐมนตรีเข้าสู่สถานะรัฐบาลรักษาการ ซึ่งยังคงถืออำนาจรัฐในช่วงก่อนเลือกตั้ง ขณะเดียวกัน ความสัมพันธ์กับ สว. และการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการจำนวนมากในช่วงก่อนหน้า ถูกมองว่าเป็นการวางฐานอำนาจล่วงหน้า

นอกจากนี้ สว. ชุดปัจจุบันยังคงทำหน้าที่ถึงวันที่ 16 ธันวาคม และมีบทบาทในการสรรหาองค์กรอิสระสำคัญ เช่น กกต. และ ป.ป.ช. ซึ่งอาจส่งผลต่อเกมการเมือง รวมถึงคดี ส.ส. พรรคประชาชนที่อยู่ระหว่างการพิจารณา

คำถามใหญ่คือ การเลือกตั้งจะเกิดขึ้นหรือไม่ แม้กฎหมายกำหนดกรอบ 45–60 วันหลังยุบสภา แต่สถานการณ์ความขัดแย้งชายแดนและความเป็นไปได้ของการประกาศกฎอัยการศึก อาจเป็นอุปสรรคสำคัญ หากไม่สามารถจัดการเลือกตั้งวันเดียวทั่วประเทศได้ กระบวนการเลือกตั้งอาจต้องเลื่อนออกไปโดยปริยาย

การยุบสภาไม่ใช่เพียงการคืนอำนาจให้ประชาชน แต่สะท้อนความล้มเหลวของเกมแก้รัฐธรรมนูญและการช่วงชิงอำนาจเชิงโครงสร้าง ท่ามกลางตัวแปรความมั่นคงที่อาจกำหนดอนาคตการเลือกตั้งทั้งประเทศ

ที่มา : เนชั่นอินไซต์ ภาคพิเศษ เกาะติดยุบสภา (คลิ๊กชม)
เรียบเรียง : อมรเดช ชูสุวรรณ บรรณาธิการข่าวการเมือง