วรภัค ธันยาวงษ์ลาออก ตัดไฟแต่ต้นลม คุมเสถียรภาพรัฐบาลอนุทิน

วรภัคสละเก้าอี้ การตัดสินใจที่สะเทือนทำเนียบรัฐบาล

การตัดสินใจของนายวรภัค ธันยาวงษ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง ที่ยื่นหนังสือลาออกภายหลังได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเพียง 34 วัน ถือเป็นเหตุการณ์ที่สร้างแรงกระเพื่อมทางการเมืองอย่างไม่คาดคิด เพราะในเชิงเวลา นับจากเริ่มแถลงนโยบายและลงมือปฏิบัติหน้าที่จริง เขาดำรงตำแหน่งเพียง 24 วันเท่านั้น การลาออกในจังหวะเช่นนี้จึงไม่อาจมองเป็นเพียงการเคลื่อนไหวส่วนตัว แต่เป็นสัญญาณทางยุทธศาสตร์ที่คำนวณมาแล้วอย่างละเอียดในภาวะที่รัฐบาลกำลังเผชิญแรงสั่นสะเทือนจากหลายด้าน โดยเฉพาะกระแสข่าวเชื่อมโยงเครือข่ายสแกมเมอร์และทุนกัมพูชา

เบื้องหน้าของเหตุการณ์คือภาพนักการเงินมืออาชีพที่แสดงความรับผิดชอบต่อสังคม ยอมสละตำแหน่งเพื่อไม่ให้ปัญหาส่วนตัวกระทบรัฐบาล แต่เบื้องลึกกลับสะท้อนถึงโครงสร้างแรงกดดันซ้อนชั้น ทั้งจากการเมือง หน่วยงานตรวจสอบ และเครือข่ายผลประโยชน์ที่รอจังหวะขยายผลโจมตีรัฐบาลใหม่ การลาออกของนายวรภัคจึงเป็นมากกว่าการ “ถอย” แต่คือการ “ตัดตอน” ความเสี่ยงทางศรัทธาที่อาจบานปลายจนกระทบเสถียรภาพโดยรวม

นายวรภัคยืนยันในคำแถลงอย่างสงบนิ่ง ว่าเลือกลาออกเพื่อไม่ให้เรื่องส่วนตัวเป็นภาระต่อรัฐบาล พร้อมย้ำว่า “ยืนหยัดหลักการ ไม่หนีความจริง และพร้อมพิสูจน์ในทุกกระบวนการ” ประโยคสั้นแต่ทรงนัยนี้กลายเป็นรหัสสำคัญให้สังคมตีความสองทาง คือ หนึ่ง เป็นการรักษามาตรฐานทางจริยธรรมของนักการเมืองยุคใหม่ สอง เป็นปฏิบัติการเชิงกลยุทธ์ของรัฐบาลในการปิดประตูความเสี่ยงก่อนที่ไฟจะลุกลาม
 

เบื้องหน้า–เบื้องหลังแรงกดดันที่มองไม่เห็น 

หากแยกชั้นการสื่อสารออกจากแรงกดดันเบื้องหลัง จะพบว่าการลาออกครั้งนี้มี “สองระดับของเหตุผล” ระดับแรกคือเหตุผลทางหลักการที่นายวรภัคประกาศต่อสาธารณะ และระดับที่สองคือแรงกดดันจริงซึ่งเร่งให้ต้องตัดสินใจอย่างรวดเร็ว

ในระดับทางการ : นายวรภัคให้เหตุผลชัดสามข้อ คือ (1) เพื่อไม่ให้เรื่องส่วนตัวกระทบการทำงานรัฐบาล (2) เพื่อยืนหยัดหลักความโปร่งใส และ (3) เพื่อคงความอิสระของคณะรัฐมนตรีในการบริหารประเทศ พร้อมปฏิเสธข่าวเชื่อมโยงกับ BIC Bank Cambodia โดยยืนยันว่า “ไม่เคยมีตำแหน่งกรรมการ ที่ปรึกษา หรือรับผลตอบแทนใดๆ” คำยืนยันนี้สะท้อนความพยายามปกป้องชื่อเสียงตนเอง และในเวลาเดียวกันคือการปกป้องรัฐบาลจากแรงเสียดทานที่เพิ่มขึ้นทุกวัน

ในระดับแรงกดดันจริง: มรสุมข่าวเชื่อมโยงสแกมเมอร์กัมพูชา ข้อกล่าวหากรณีปล่อยกู้บริษัท EARTH ที่ ป.ป.ช. ยังไต่สวน และภาพถ่ายคู่ผู้บริหารธนาคารต่างประเทศ ได้กลายเป็นเครื่องมือโจมตีทางการเมืองอย่างหนัก แม้ยังไม่มีการพิสูจน์ชัดเจน แต่ความเร็วของโลกโซเชียลทำให้กระแสกดดันรุนแรงเกินต้าน จนแม้แต่นายกรัฐมนตรี อนุทิน ชาญวีรกูล ซึ่งเคยปกป้อง โดยอ้างว่า “ยังไม่ปรากฏความผิดใดๆ” ต้องยอมรับความจริงทางการเมือง ว่าเรื่องนี้ไม่อาจปล่อยให้ยืดเยื้อได้อีก

ในจุดนี้ การลาออกจึงเป็นการ “ถอนเข็มก่อนแผลลุก” เพื่อยุติวังวนการโจมตีและรักษาสมดุลของรัฐบาลในห้วงหัวเลี้ยวหัวต่อ เพราะหากปล่อยให้ข้อกล่าวหาขยายผลต่อ จะกลายเป็นเชื้อเพลิงให้ฝ่ายค้านและสื่อขุดคุ้ยต่อเนื่อง ซึ่งอาจกระทบภาพรวมของทีมเศรษฐกิจ โดยเฉพาะนายเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ รัฐมนตรีคลัง และตัวนายกฯ อนุทินเอง
 

การคำนวณทางการเมือง – สปิริต หรือ ยุทธวิธี 

การลาออกของนายวรภัค ไม่อาจตีความเพียงมิติศีลธรรม แต่ต้องมองเป็นยุทธศาสตร์การเมืองระดับรัฐ เพราะ “การเสียสละหนึ่งตำแหน่ง เพื่อรักษาทั้งคณะ” เป็นสูตรคลาสสิกของการบริหารวิกฤตในระบบรัฐสภาไทย

หนึ่ง – สกัดความขัดแย้งและรักษาเสถียรภาพรัฐบาล
การที่นายวรภัคยื่นลาออก เท่ากับปิดช่องโจมตีเรื่องจริยธรรมของรัฐมนตรีใหม่ และตัดประเด็นที่อาจโยงไปถึง “ค่ายน้ำเงิน” ซึ่งกำลังขับเคลื่อนนโยบายเศรษฐกิจชุดใหญ่ รัฐบาลจึงสามารถควบคุมสถานการณ์ได้ก่อนที่ฝ่ายค้านจะใช้กรณีนี้ขยายเป็นศึกอภิปราย

สอง – ตัดวงจรความเสี่ยงจากปัจจัยภายนอก
ข้อมูลจากวงในชี้ว่า มีความเป็นไปได้ที่หน่วยงานต่างประเทศ โดยเฉพาะสหรัฐฯ เตรียมตรวจสอบเส้นทางฟอกเงินผ่านสินทรัพย์ดิจิทัลในภูมิภาค ซึ่งเชื่อมโยงบางส่วนกับกัมพูชาและไทย หากรัฐบาลไทยยังมีรัฐมนตรีที่ชื่อปรากฏในข่าว แม้เพียงเงา ย่อมเสี่ยงต่อภาพลักษณ์ในสายตานานาชาติ การลาออกจึงเป็นการ “ตัดวงจรความเสี่ยง” อย่างเฉียบขาด

สาม – รักษาคะแนนนิยมและกระแสเชิงบวกของรัฐบาล
ในช่วงที่รัฐบาลอนุทินเริ่มได้รับเสียงสนับสนุนจากมาตรการเศรษฐกิจ ข่าวฉาวใดๆ ล้วนเป็นพิษต่อโมเมนตัม การสละตำแหน่งของนายวรภัคจึงกลายเป็นการ “เสียตัว แต่รักษาชื่อ” ให้ทั้งตนเองและรัฐบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกระแสสังคมชื่นชมว่า นี่คือ “นักการเมืองที่รู้จักรับผิดชอบก่อนถูกบังคับ”

มาตรฐานใหม่ของจริยธรรมการเมืองไทย

ผลสะเทือนของการลาออกครั้งนี้ไม่ได้จำกัดแค่บุคคล แต่ขยายไปถึงวัฒนธรรมความรับผิดชอบในแวดวงการเมืองไทย คำว่า “สปิริต” จึงกลายเป็นคีย์เวิร์ดสำคัญในสัปดาห์นั้น เพราะเป็นการกระทำที่อยู่เหนือข้อกฎหมาย แม้ไม่มีคำพิพากษาหรือมติถอดถอน แต่นายวรภัคเลือกจะเดินออกจากตำแหน่งด้วยตนเอง ซึ่งสะท้อนสำนึกทางจริยธรรมที่สังคมโหยหา

ขณะเดียวกัน การลาออกครั้งนี้ยังสร้างแรงกดดันเชิงจิตวิทยาแก่รัฐมนตรีและนักการเมืองอีกหลายคนที่มีข้อครหา เพราะเมื่อมี “ตัวอย่าง” ของผู้แสดงความรับผิดชอบโดยสมัครใจ ประชาชนย่อมตั้งมาตรฐานเทียบเคียงสูงขึ้น ส่งผลให้รัฐบาลต้องเลือกทางบริหารที่โปร่งใสและตรวจสอบได้มากขึ้น

ในทางกลับกัน มาตรฐานใหม่นี้ก็อาจกลายเป็นดาบสองคม เพราะหากรัฐบาลไม่สามารถจัดการบุคคลอื่นที่ถูกกล่าวหาในลักษณะเดียวกันได้อย่างเท่าเทียม สังคมจะมองว่า “เลือกปฏิบัติ” และจะย้อนเป็นแรงกดดันทางศรัทธาครั้งใหม่ ดังนั้น การลาออกของนายวรภัคจึงไม่ใช่บทสรุป แต่คือบทเริ่มต้นของภารกิจสร้างวัฒนธรรมความรับผิดชอบในระบบการเมืองไทย

การลาออกของ วรภัค ธันยาวงษ์ เป็นทั้ง “สัญลักษณ์แห่งสปิริต” และ “ยุทธวิธีรักษารัฐบาล” สะท้อนการเมืองไทยที่เริ่มเคลื่อนสู่ยุคความรับผิดชอบเหนือข้อกฎหมาย แต่คำถามคือ รัฐบาลจะรักษามาตรฐานนี้ไว้ได้จริงหรือไม่ในวิกฤตครั้งต่อไป