จุดตั้งต้นที่ดีของการปฏิรูป

....นายศาสตรา

น่ายินดีที่ นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี ได้แสดงภาวะผู้นำด้วยการประกาศแนวทางปรองดองห้าประการ ซึ่งมีสาระสำคัญคือการแก้ปัญหาที่รากฐานระยะยาว คือ การปฏิรูปสื่อ ปฏิรูปการเมือง และปฏิรูปประเทศ และต่อมาก็มีการทยอยประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการปฏิรูปหลายคณะ ได้แก่ คณะกรรมการปฏิรูปตำรวจ มี พล.ต.อ.วสิษฐ เดชกุญชร เป็นประธาน คณะกรรมการปฏิรูปการเมือง มี ดร.สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ อธิการบดีสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ เป็นประธาน และคณะกรรมการปฏิรูปสื่อ มี คณบดีคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาฯ เป็นประธาน

ล่าสุด มีการประกาศแต่งตั้ง นายอานันท์ ปันยารชุน เป็นประธานกรรมการปฏิรูป คู่กับ ศ.นพ.ประเวศ วะสี เป็นประธานสมัชชาปฏิรูป ซึ่งมีข้อน่าสังเกตสะท้อนจุดเริ่มต้นที่ดีของการปฏิรูปหลายประการ

ประการแรก คณะกรรมการสองชุดนี้ มีที่มาแตกต่างจากชุดปฏิรูปตำรวจ ปฏิรูปการเมือง และปฏิรูปสื่อ ที่มิได้รับการทาบทาม และแต่งตั้งโดยตรงจากนายกรัฐมนตรี แต่เริ่มจากการประชุมของภาคประชาสังคม เมื่อวันที่ 17 มิ.ย. ที่อิมแพ็ค เมืองทองธานี แล้วภาคประชาสังคม เป็นผู้เสนอให้แต่งตั้งท่านทั้งสองเป็นประธานคณะกรรมการดังกล่าว

ที่มาของผู้นำการปฏิรูปทั้งสองท่านมีความสำคัญ เพราะเมื่อเป็นการเสนอจากภาคประชาสังคม ย่อมลบภาพที่จะถูกเคลือบแคลงว่าเป็นคนของรัฐบาล หรือเป็นพวกของรัฐบาล ซึ่งหากสังคมมีข้อเคลือบแคลงเช่นนั้น ย่อมจะเป็นอุปสรรคสำคัญต่อการทำงานต่อไป เพราะสังคมจะเกิดความตะขิดตะขวงใจว่า ภารกิจหลัก จะกลายเป็นการช่วยแก้ปัญหาหรือสร้างภาพลักษณ์ให้รัฐบาล แทนที่จะปฏิรูปเพื่อแก้ปัญหาของประเทศ

ข้อสำคัญงานการปฏิรูปของคณะกรรมการสองคณะนี้จะต้องเป็นการทำงานระยะยาว เลยพ้นจากอายุของรัฐบาลนี้ ซึ่งไม่ว่าจะสิ้นสุดลงด้วยการยุบสภา หรือหมดอายุไปตามวาระก็ตาม คณะกรรมการสองชุดนี้จึงไม่ควรมีภาพผูกติดกับรัฐบาลนี้

ประการที่สอง เพื่อให้สามารถทำงานระยะยาวต่อเนื่องไปได้หลังรัฐบาลชุดนี้ การแต่งตั้งคณะกรรมการชุดนี้จึงแตกต่างจากคณะกรรมการสามชุดก่อนหน้า นั่นคือ ได้มีการออกเป็นประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี กำหนดวาระการทำงานไว้เป็นเวลาสามปี ก่อนจะมีประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการ โดยในประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี ได้กำหนดให้มีการจัดตั้งสำนักงานขึ้นสนับสนุนการดำเนินงาน และรัฐบาลได้ประกาศว่าได้เตรียมงบประมาณสนับสนุนให้ปีละ 200 ล้านบาทด้วย

การออกเป็นประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีเช่นนี้ ย่อมเป็นการแสดงเจตจำนงชัดเจน ที่จะให้คณะกรรมการปฏิรูปทั้งสองคณะสามารถทำงานต่อเนื่องจนบรรลุภารกิจ โดยมีกลไกสนับสนุนการทำงาน ทั้งคน เงิน และวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็น

ระยะเวลาสามปีที่กำหนดไว้เป็นช่วงเวลาที่เหมาะสม เพราะงานใหญ่ขนาดนี้ ยาก และซับซ้อนขนาดนี้ จะรวบรัดให้แล้วเสร็จโดยเร็วไม่ได้และไม่สมควร หากจำเป็นและคณะกรรมการสามารถทำงานได้ผลเป็นที่ประจักษ์ ก็เป็นหน้าที่ของรัฐบาลต่อไปจะต้องพิจารณาว่าจะต่ออายุการทำงานออกไปหรือไม่

งานนี้จึงเป็นงานใหญ่และยาก น่ายินดีที่เริ่มต้นดีแล้ว