โลว์ซีซั่นต่างชาติเที่ยวไทย เชื่อไตรมาสสองปีนี้คึกคัก

โดย...ศูนย์วิจัยกสิกรไทย

ภาคการท่องเที่ยวไทยดูเหมือนจะกลายเป็นเครื่องจักรเพียงไม่กี่ตัวที่ทำงานอย่างโดดเด่น ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทยช่วงไตรมาสแรกปี 2558 เห็นได้ว่าตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติของไทยที่กลับเข้าสู่ภาวะฟื้นตัวอย่างรวดเร็วในช่วงท้ายปี 2557 ต่อเนื่องมายังไตรมาสแรกปี 2558 ที่ผ่านมา และอาจกล่าวได้ว่าเป็นช่วงที่มีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยสูงสุดเป็นประวัติการณ์ โดยมีจำนวน 7.88 ล้านคน โต 23.5% เมื่อเทียบกับที่หดตัวร้อยละ 9.0 ในช่วงไตรมาสแรกปี 2557

โดยการฟื้นตัวได้รับแรงขับเคลื่อนจากตลาดนักท่องเที่ยวระยะใกล้จากภูมิภาคเอเชียตะวันออก โดยมีนักท่องเที่ยวจากจีนที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะในช่วงเทศกาลตรุษจีน ซึ่งมีนักท่องเที่ยวจากจีนเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยมากกว่าปีที่ผ่านมา นอกจากนี้นักท่องเที่ยวจากประเทศอาเซียน เกาหลีใต้ ฮ่องกง และญี่ปุ่น ก็กลับมาเติบโตเป็นบวกต่อเนื่อง

อย่างไรก็ดี ตลาดนักท่องเที่ยวระยะไกลจากภูมิภาคยุโรป ที่แม้ว่าในช่วงไตรมาสแรกของทุกปี จะเป็นช่วงที่มีนักท่องเที่ยวจากยุโรปเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยเป็นจำนวนมาก แต่จากสถิติการเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยช่วงไตรมาสแรกปี 2558 ที่ผ่านมา หลายประเทศยังสะท้อนตัวเลขออกมาติบลบ ซึ่งไม่เพียงแต่นักท่องเที่ยวจากรัสเซียที่มีวิกฤตเศรษฐกิจ ชาวยุโรปก็ยังไม่ฟื้น เพราะค่าเงินยุโรปอ่อนเมื่อเทียบกับเงินบาท

ในช่วงไตรมาส 2 ของปี เป็นช่วงที่ภาคการท่องเที่ยวไทยเริ่มก้าวเข้าสู่ช่วงนอกฤดูกาลท่องเที่ยว หรือช่วงโลว์ซีซั่น หรือ Low Season (ซึ่งจะอยู่ในช่วงไตรมาส 2 และไตรมาส 3 ของทุกปี ก่อนที่จะกลับเข้าสู่ช่วงฤดูกาลท่องเที่ยวอีกครั้งในช่วงไตรมาสสุดท้ายของปี) สำหรับทิศทางตลาดต่างชาติเที่ยวไทย ในช่วงไตรมาส 2 ปีนี้ จะได้รับแรงหนุนจากเทศกาลสงกรานต์ ก่อนจะเข้าสู่ช่วงโลว์ซีซั่น ของการท่องเที่ยว โดยสงกรานต์เงินสะพัดปีละ 2–3 หมื่นล้านบาท

นอกจากนี้ ช่วงไตรมาส 2 ก็มีการจัดกิจกรรมเพื่อกระตุ้นภาคการท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง อาทิ การจัดงานมหกรรมสวรรค์นักช็อป (Thailand Great Grand Sale) ที่หน่วยงานภาครัฐร่วมกับบรรดาห้างสรรพสินค้าหลายแห่งทั่วประเทศ จัดโปรโมชั่นลดราคาสูงสุด 80% ช่วยดึงดูดและกระตุ้นการใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวชาวอินเดียที่นิยมมาไทยในช่วงดังกล่าว

ขณะที่เมื่อประกาศยกเลิกกฎอัยการศึก เมื่อวันที่ 1 เม.ย. 2558 ศูนย์วิจัยกสิกรไทยมองว่าน่าจะส่งผลดีต่อความเชื่อมั่นในหมู่นักท่องเที่ยวต่างชาติ และการทำประกันการเดินทางที่ครอบคลุมทุกรายการคุ้มครองตามเงื่อนไขกรมธรรม์ (จากที่ไม่คุ้มครองทุกรายการในช่วงมีการประกาศใช้กฎอัยการศึก) โดยในระยะสั้นน่าจะส่งผลดีต่อตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติระยะใกล้จากภูมิภาคเอเชีย ที่วางแผนการเดินทางล่วงหน้าไม่นานเทียบนักท่องเที่ยวระยะไกลจากยุโรปหรืออเมริกา ส่วนผลดีระยะถัดไปก็น่าจะเป็นปัจจัยหนุนนักท่องเที่ยวนอกเอเชียวางแผนเข้ามาไทยในช่วงไฮซีซั่น

อย่างไรก็ดี ช่วงต้นไตรมาส 2 นั้น อาจจะมีบางเหตุการณ์ที่ส่งผลกระทบต่อบรรยากาศการเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวต่างชาติ อาทิ เหตุการณ์ระเบิดที่เกิดขึ้นในแหล่งท่องเที่ยวที่ค่อนข้างเป็นที่รู้จักในหมู่นักท่องเที่ยว จากกรณีเหตุการณ์ครั้งนี้ไม่รุนแรง และรัฐบาลไทยพยายามสื่อสารให้ข้อเท็จจริงกับสาธารณชนเพื่อลดความกังวลทั้งในหมู่นักท่องเที่ยวและผู้คนในพื้นที่ ทำให้มองว่าเหตุการณ์ดังกล่าวอาจกระทบสั้น

สำหรับประเด็นที่เกี่ยวเนื่องกับ ICAO ของกรมการบินพลเรือน เรื่องข้อบกพร่องที่มีนัยสำคัญต่อความปลอดภัย (Significant Safety Concerns : SSC) เกี่ยวกับกระบวนการรับรองผู้ดำเนินการเดินอากาศขององค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (ICAO) ซึ่งส่งผลต่อการให้บริการของธุรกิจสายการบินสัญชาติไทย โดยกระทบในส่วนที่เป็นการให้บริการเดินทางออกจากประเทศไทยมากกว่า แต่หากเป็นการใช้บริการสายการบินสัญชาติอื่นก็จะไม่มีปัญหาในการเดินทางใดๆ

ทั้งนี้ ทิศทางตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติของไทยในช่วงไตรมาส 2 นั้น แม้จะเป็นช่วงที่เข้าสู่ช่วงโลว์ซีซั่นก็ตาม แต่ยังมีนักท่องเที่ยวบางกลุ่มที่เลือกเดินทางมาท่องเที่ยวประเทศไทยในช่วงนี้ ไม่ว่าจะเป็นนักท่องเที่ยวระยะใกล้ในเอเชีย (อย่างจีน อินเดีย และประเทศสมาชิกอาเซียน เป็นต้น) นักท่องเที่ยวตะวันออกกลาง โดยการเติบโตของนักท่องเที่ยวต่างชาติในแต่ละภูมิภาคจะมีความแตกต่างกัน ดังนี้

ตลาดนักท่องเที่ยวระยะใกล้จากเอเชียตะวันออกยังเป็นหลัก

สำหรับตลาดที่ยังเป็นแรงขับเคลื่อนหลักของการท่องเที่ยวในช่วงไตรมาส 2 ของปีนี้ ยังคงมาจากนักท่องเที่ยวระยะใกล้เอเชียตะวันออก เพราะเป็นกลุ่มที่ปรับตัวเร็วต่อสถานการณ์ต่างๆ เดินทางใกล้ ใช้เวลาวางแผนไม่มาก การยกเลิกกฎอัยการศึกช่วยกระตุ้น โดยตลาดหลักยังมาจากจีน มาเที่ยวที่กรุงเทพฯ พัทยา เชียงใหม่ และนักท่องเที่ยวจีนยังเดินทางผ่านเส้นทาง R3A จากจีนตอนใต้ผ่าน สปป.ลาว มาภาคเหนือของไทย

ขณะที่นักท่องเที่ยวจากชาติอื่นๆ อาทิ มาเลเซีย ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ ยังโตได้ แต่ญี่ปุ่นอาจขยายตัวในกรอบจำกัด เพราะค่าเงินเยนอ่อนค่าลงเทียบกับค่าเงินบาท

กลุ่มนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคเอเชียใต้ตลาดสำคัญในช่วงโลว์ซีซั่น คาดตลาดหลักของภูมิภาค คือ ชาวอินเดียจะเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยประมาณ 2.86 แสนคน ช่วงไตรมาส 2 ปีนี้

นักท่องเที่ยวชาวอินเดียนับว่ามีบทบาทสำคัญต่อตลาดท่องเที่ยวไทยในช่วงไตรมาส 2 ของทุกปี เนื่องจากเป็นช่วงปิดภาคเรียนฤดูร้อน จึงเป็นช่วงที่นักท่องเที่ยวจากอินเดียเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยเป็นจำนวนมาก โดยศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่าในช่วงไตรมาส 2 ของปี 2558 ตลาดนักท่องเที่ยวชาวอินเดียจะกลับมาเติบโตได้ 16% เมื่อเทียบกับช่วงไตรมาส 2 ของปี 2557 (ที่
หดตัว 15.4%) หรือจำนวนนักท่องเที่ยวประมาณ 2.86 แสนคน โดยแรงหนุนส่วนหนึ่งมาจากการเดินทางไปโรดโชว์ในหลายเมืองเศรษฐกิจสำคัญของอินเดียอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปลายปีที่แล้ว ทั้งกลุ่มจัดงานแต่งงาน และขยายไปกลุ่มคู่รักคู่ฮันนีมูน รวมถึงกลุ่มผู้หญิงวัยทำงานที่มีกำลังซื้อสูงและนิยมเดินทางท่องเที่ยวต่างประเทศเป็นหมู่คณะ จากปัจจัยข้างต้นจะหนุนนักท่องเที่ยวอินเดียโตได้ในระยะนี้

ตลาดนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรป... แม้ตลาดหลักจะชะลอแต่ยังได้ตลาดรองช่วย

แนวโน้มตลาดนักท่องเที่ยวระยะไกลจากยุโรปในช่วงไตรมาส 2 ของปี คาดจะทยอยดีขึ้น ส่วนหนึ่งมาจากรัฐบาลยกเลิกกฎอัยการศึก แม้ระยะสั้นยังไม่เห็นผลชัด เนื่องจากเป็นช่วงโลว์ซีซั่นของนักท่องเที่ยวจากยุโรป ประกอบกับนักท่องเที่ยวจากยุโรปจะใช้ระยะเวลาในการวางแผนนาน แต่คาดว่าจะเห็นผลดีขึ้นในระยะถัดไป

สำหรับในช่วงไตรมาส 2 ปี 2558 ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่านักท่องเที่ยวจากภูมิภาคยุโรปอาจจะลดลงประมาณร้อยละ 9.3 เมื่อเทียบกับช่วงไตรมาส 2 ของปี 2557 (ที่ติดลบร้อยละ 3.2) ส่วนหนึ่งเนื่องมาจากสถานการณ์เศรษฐกิจประเทศรัสเซียยังไม่ฟื้นตัว

ตลาดจากภูมิภาคอื่นๆ... คาดนักท่องเที่ยวจากตะวันออกกลางจะกลับมาฟื้นตัว แต่ยังต้องติดตามปัญหาความไม่สงบในภูมิภาค

ตลาดนักท่องเที่ยวต่างชาติจากภูมิภาค อื่นๆ อาทิ ตะวันออกกลาง โอเชียเนีย และแอฟริกาใต้ ที่มีขนาดตลาดเล็ก (สัดส่วน 6.8% ของนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งหมดในช่วงไตรมาส 2 ปีนี้) แต่มีบางประเทศในกลุ่มตลาดข้างต้นมีกำลังซื้อสูง อาทิ นักท่องเที่ยวจากตะวันออกกลาง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการท่องเที่ยวเพื่อสุขภาพ ใช้จ่ายสูงกว่ากลุ่มนักท่องเที่ยวทั่วไป ประกอบกับในเดือน มิ.ย.ของทุกปี จะเป็นเดือนที่นักท่องเที่ยวจากตะวันออกกลางมาเที่ยวไทยมากกว่าปกติต่อเนื่อง ไปยังเดือน ก.ค.ของทุกปี อย่างไรก็ดี จากน้ำมันโลกที่ปรับตัวลดลง ความไม่สงบในบางประเทศ ก็อาจกระทบต่อนักท่องเที่ยวกลุ่มนี้

สำหรับนักท่องเที่ยวจากภูมิภาคโอเชียเนีย ซึ่งนักท่องเที่ยวชาวออสเตรเลียเป็นตลาดสำคัญและติดอยู่ใน 10 อันดับแรกของนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทย ทั้งในด้านจำนวนและกำลังซื้อ อย่างไรก็ตาม ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา เหตุการณ์ภายในประเทศ เช่น ปัญหาการเมือง ปัญหาความปลอดภัยต่อชีวิตและทรัพย์สินของนักท่องเที่ยว ได้ส่งผลต่อความน่าดึงดูดใจให้นักท่องเที่ยวชาวออสเตรเลียเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทย และค่าเงินเหรียญออสเตรเลียที่อ่อนค่าลงเมื่อเทียบกับค่าเงินบาท เป็นอีกปัจจัย สำหรับทิศทางนักท่องเที่ยวจากออสเตรเลียไตรมาส 2 ปี 2558 คาดจะยังชะลอ

จากบรรยากาศในประเทศและปัจจัยแวดล้อมอื่นที่ยังเอื้อต่อการเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวไทยในระยะนี้ ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่าช่วงไตรมาส 2 ปี 2558 จะมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในไทยประมาณ 6.2 ล้านคน โตได้ 21.6% เมื่อเทียบกับที่หดตัวประมาณ 15.9% ในไตรมาส 2 ปี 2557 ที่ผ่านมา