posttoday

การบริหารประเทศ ไม่ใช่เรื่องยาก

08 กรกฎาคม 2564

โดย...ภุมรัตน ทักษาดิพงศ์

*****************

วัตถุประสงค์ในการบริหารประเทศ ก็คือ ทำอย่างไรให้ชาติมั่นคง ประเทศไทยจะมั่นคงได้ คือ (1) เศรษฐกิจต้องดี (2) การเมืองต้องมีเสถียรภาพ (3) สังคมต้องดี (4) ทหารต้องเข้มแข็ง

มีเพียง 4 เรื่องหลักนี่เท่านั้น ส่วนจะแตกลูกแตกหลานออกไปอีกก็ว่ากันไป ผู้บริหารคนไหนทำได้ครบ 4 อย่าง ก็ถือว่าเป็น “ผู้นำ” ที่ดี และประชาชนจะจดจำไปอีกนาน

พูดง่าย แต่ทำยาก เพราะสี่เรื่องนี้เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิด สำคัญที่สุดคือทำอย่างไรให้การเมืองมีเสถียรภาพ เพื่อจะได้อยู่บริหารประเทศไปอีกนาน ๆ โดยการยินยอมพร้อมใจของประชาชน แต่การเมืองจะมีเสถียรภาพได้ เศรษฐกิจต้องดี คนมีกินมีใช้ การปล้นจี้ ฉกชิงวิ่งราวมีน้อย บ้านเมืองปราศจากการทุจริตคอรัปชั่น หรือมีน้อยมาก ประชาชนดำรงชีวิตอย่างปลอดจากภัยคุกคามทั้งภายนอกภายในต่อชีวิตและทรัพย์สิน เรามีกองทัพที่เข้มแข็ง สามารถปกป้องการรุกรานจากภายนอก มีตำรวจที่เข้มงวดในการบังคับใช้กฎหมายต่อผู้กระทำผิด

พูดสั้น ๆ ก็คือ การบริหารประเทศที่ดีนั้น การทำให้ประชาชน “กินดี อยู่ดี มีสุข” เมื่อมีอาหารพอเพียง ไม่ขาดแคลน บ้านเมืองปราศจากโจรผู้ร้าย หรือมีน้อย ประชาชนไปไหนมาไหนกลางคืนดึกดื่นได้โดยไม่ถูกจี้ปล้น หากมีอาชญากรรม รัฐบาลสามารถนำคนผิดมาลงโทษได้ในเวลารวดเร็ว อีกทั้งไม่มีการคุกคามจากภายนอก ไม่มีการปะทะขายแดน ประชาชนย่อมมีความสุข

บางประเทศระบุไว้ในรัฐธรรมนูญเป็นภาษาทางวิชาการและราชการ รัฐบาลต้องบริหารประเทศให้ประชาชนมีชีวิตอยู่โดย “ปราศจากความหิวโหย และปราศจากความหวาดกลัว” ซึ่งตรงกับคำว่า กินดี อยู่ดี มีสุขหลังสงครามเย็นภายใต้ “โลภาภิวัฒน์” หลังสงครามเย็น นักรัฐศาสตร์ให้ความสำคัญในเรื่องการกินดี อยู่ดีมากขึ้น โดยใช้ภาษาทางวิชาการว่า “ความมั่นคงแห่งมนุษย์” เมื่อคนท้องอิ่ม ไปไหนมาไหนไม่ต้องกลัวโจรผู้ร้าย น้ำไหล ไฟสว่าง ทางดี มีงานทำ คนแถวชายแดนอยู่โดยไม่ต้องหวาดระแวงว่าจะต้องอพยพครอบครัวหนีภัยจากกระสุนปืนของเพื่อนบ้านอย่างไร เขาย่อมรู้สึกว่าชีวิตมีความมั่นคง

แต่การจะบริหารให้ประเทศมั่นคง มั่งคั่ง ประชาชนกินดีอยู่ดี ไม่ใช่ของง่าย เพราะประเทศไม่ได้มีทุกอย่างสมบูรณ์ไปหมด แต่เผชิญกับ “สิ่งท้าทาย” “อุปสรรค” และ “ภัยคุกคาม” ต่าง ๆ นาๆ ประเทศไทยก็ไม่มีข้อยกเว้น

เราลองมาสำรวจดูว่า ขณะนี้ ประเทศไทยเผชิญกับภัยคุกคามอะไรบ้าง และรัฐบาลจะบริหารอย่างไรให้เอาชนะภัยคุกคามดังกล่าว เมื่อสำรวจภัยคุกคามแต่ละข้อ ไทยปลอดจากภัยคุกคามทางการทหารจากภายนอกประเทศ และการก่อกบฏศึกภายในประเทศ แต่ได้รับผลกระทบจากภาวะโลกร้อนเช่นเดียวกับประเทศอื่น ส่วนภัยแล้งไม่รุนแรงมากนักเพราะปีนี้ฝนมาเร็ว แต่อาจทิ้งช่วง ไทยไม่มีภัยคุกคามจากแผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด ควันไฟ ไทยไม่มีโรงไฟฟ้านิวเคลีย จึงไม่ต้องห่วงเรื่องการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสี ไทยไม่ได้เป็นป้าหมายหลักของการก่อการร้ายระหว่างประเทศ อาชญากรรมข้ามชาติอยู่ในภาวะที่ควบคุมได้

สิ่งที่รัฐบาลชุดนี้เผชิญหนักที่สุด เป็นทั้งปัญหาเฉพาะหน้าและภัยคุกคามเร่งด่วนที่รุนแรง คือ การแพร่ระบาดของไข้หวัดโควิด 19 ที่ทำท่าจะควบคุมได้ในระยะแรก แต่ปัจจุบัน มีการแพร่ระบาดมากขึ้นด้วยเชื้อชนิดใหม่

รัฐบาลเผชิญภัยคุกคามจากโควิด 19 ซึ่งเป็นภัยคุกคามเฉพาะหน้า เร่งด่วน และรุนแรงที่สุด ตั้งแต่ปี 2563 เป็นต้นมา โควิด 19 ส่งผลกระทบต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจสังคม และการเมือง อย่างเลี่ยงไม่ได้ ทุกประเทศก็เจอแบบนี้ มากบ้างน้อยบ้างแตกต่างกันไป สำหรับไทยถือว่าการแก้ปัญหาอยู่ในระดับที่น่าพอใจในระดับหนึ่ง โดยมีแพทย์ พยาบาล บุคลากรด้านสาธารณะสุขเสี่ยงเป็นเสี่ยงตายอยู่ด่านหน้า เป็นป้อมปราการที่จะป้องกันและทำให้คนตายน้อยที่สุด บุคลากรเหล่านี้ไม่ได้สังกัดพรรคการเมืองใด ไม่ได้อยูฝ่ายรัฐบาลหรืออยู่ฝ่ายค้าน แต่ยืนหยัดสู้เพื่อคนไทยโดยแท้จริง

ถ้ารัฐบาลได้วัคซีนมาเพิ่ม ( จะเป็นยี่ห้ออะไรก็ตาม ) เราสนับสนุนให้ฉีดให้กับแพทย์ พยาบาล บุคลากรทางการแพทย์ อสม. เป็นกลุ่มแรก เชื่อว่าประชาชนโดยทั่วไปก็มีความเห็นสอดคล้องกัน ส่วนคนที่รอฉีดวัคซีนจากอเมริกานั้นก็ถือว่าเป็นสิทธิ์ที่จะรอ และเป็นสิทธิที่เต็มใจจะจ่ายเงินให้กับโรงพยาบาลเอกชน แพทย์นักธุรกิจจะ หากำไรจากวัคซีนอเมริกันก็ทำไป

คนไทยโชคร้ายที่นักการเมืองบางกลุ่มในและนอกสภาแสวงประโยชน์จากความเดือดร้อนของประชาชนเพื่อความได้เปรียบทางการเมือง เพียงเพราะไม่พอใจ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นการส่วนตัวและเพื่อเหตุผลทางการเมือง ในขณะที่บ้านเมืองต้องการกำลังใจ ความร่วมมือร่วมใจในการป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาดการกู้เงินมาสนับสนุนการแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคมแม้ทำให้สัดส่วนเงินกู้ตางประเทศสูงขึ้นจนเกือบจรดเพดาน แต่มีเหตุผลและความจำเป็นที่เข้าใจได้ เพราะเรามีเงินในประเทศค่อนข้างมากที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในคราวจำเป็นได้ อีกทั้งได้มีการพิจารณาอย่างรอบคอบจากทั้งภาครัฐและเอกชน ธนาคารแห่งประเทศไทย สภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ นักการธนาคาร ฯ

แต่เงินทุกบาททุกสตางค์ที่ภู้มาต้องลงไปถึงมือประชาชนโดยตรง อย่าให้ใครมาเก็บเบี้ยใบ้รายทาง หรือตกหล่นไปเข้ากระเป๋านักการเมืองหรือข้าราชการคนใด เพราะเงินกู้นี้เป็นการยืมเงินภาษีแวตของประชาชนมาใช้ก่อน

พล.อ.ประยุทธ์ นายกรัฐมนตรีได้ประกาศยืนยันชัดเจนว่า “ รัฐบาลชุดนี้ ไม่มีการทุจริตคอรัปชั่น “ แต่ก็มีหลายคนแสดงความห่วงใยและให้นายกรัฐมนตรีดูรัฐมนตรีของท่านให้ดี ๆ เพราะรู้กันดีว่า มีรัฐมนตรี “แมวดา” ที่จ้อง “ปลาย่าง” ตาเป็นมันเพราะยังชินกับการหาเงินจากงบประมาณของรัฐเพื่อสะสมไว้ใช้ในการเลือกตั้ง เทคโนโลยีสมัยใหม่ทำให้การส่งเงินไปถึงมือกระเป๋าสตางค์ของประชาชนได้โดยตรง ออกจากต้นทางไปเท่าไร ปลายทางก็ได้รับเท่านั้น และทำให้รัฐสามารถจัดทำระบบภาษีได้สมบูรณ์ขึ้น อีกทั้งทำให้ชาวบ้าน คนเฒ่าคนแก่รู้จักใช้เทคโนโลยีการโอนเงินและซื้อของได้โดยตรง

ใครเป็นนายกรัฐมนตรีใน “ ช่วงเปลี่ยนผ่าน ” ของประเทศ หัวใจต้อง “แกร่ง” จริง ๆ และสละชีวิตในการทำเพื่อชาติบ้านเมืองที่ต้องผ่านด่านนักการเมืองประเภทแมวดำ หากทำงานสำเร็จสิ่งตอบแทนที่จะได้ก็ คือ เกียรติประวัติและความภูมิใจที่ช่วยชาติบ้านเมืองและประชาชนเท่านั้น

เราเคยมีนายกรัฐมนตรีนักการเมืองที่โอภาปราศรัย พูดจาเพราะๆ เอาใจประชาชนมาแล้ว การที่มาเจอผู้นำรัฐบาลชื่อ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ซึ่งแปลกจากนักการเมืองทหารคนอื่น ๆ ก็ดูแปลกไปบ้าง ด้วยท่าทีที่ดุดันจนดูก้าวร้าว ตรงไปตรงมา แต่สามารถจัดระเบียบผู้สื่อข่าวในทำเนียบให้มีระเบียบได้ พล.อ.ประยุทธ์ เป็นนายกรัฐมนตรีคนแรกที่ดุดันกับผู้สื่อข่าว แต่ก็ชิงพื้นทีข่าวหน้าหนึ่งได้เสมอ คนที่ใกล้ชิดหลายคนบอกว่า จริงๆแล้วท่านเป็นคนใจดี เป็นคนมีอารมณ์ขัน ชอบหยอกล้อเป็นกันเองกับผู้สื่อข่าว ชอบแสดงสัญลักษณ์ ไอ.เลิฟ.ยู กับคนทั่วไป

คนใกล้ชิดบางคนบอกว่า บุคลิกภายนอกดูเป็นคนดุ ถึงลูกถึงคน แต่ข้างในใจดี หากมีโอกาสได้อยู่ใกล้ จะรู้ว่าท่านเป็นคนใจดี ไม่มีอะไร อย่างไรก็ดี หลายคนบอกว่า ใจดีแบบนี้ ขออยู่ห่าง ๆ ดีกว่า

แม้ว่าพยายามใช้คำพูดที่ดู “ซอฟต์” ลงด้วยคำว่า “นะจ๊ะ” แต่คำพูดก็ขัดกับบุคลิกของท่านที่ภายนอกดูเป็นคนแข็งกร้าว แทนที่คำพูดจะทำให้ดูอ่อนโยนลงบ้าง ท่านกลับดูเป็นตัวตลกไป คนฟังเองก็ดูขัดหูพิกล

สิ่งหนึ่งที่ปฏิเสธไม่ได้คือ ท่านเป็นคนที่ทำงานหนักมากและทุ่มเทให้กับงานในหน้าที่ ท่านจะอ่านรายงานทุกฉบับ ทุกตัวอักษร อ่านแล้วมีความเห็นอะไร หรือสั่งการอะไรก็เขียนต่อจากประโยคนั้นทันที ดังนั้น รายงานแต่ละฉบับที่ท่านอ่านถูกเขียนโยงใยไปหมดทั้งแผ่น ทั้งสั่งการ ทั้งให้ความรู้เพิ่มเติม เราไม่แปลกใจที่ท่านพูดว่า เวลาหลับยังฝันว่ากำลังทำงาน คนที่ทำงานหนักแบบนี้ได้ต้องมีสุขภาพแข็งแรงเป็นยอด มีความจำเป็นเยี่ยม

เป็นที่ทราบกันดีและยืนยันได้ว่า นายกรัฐมนตรีคนนี้จะมีความมั่นใจในตัวเองสูง อาจพูดได้ว่า นายกรัฐมนตรีคนนี้รู้เรื่องของเมืองไทยมากที่สุด เพราะได้รับทราบข้อมูลจากทุกส่วนราชการทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ฯลฯ

คนที่ไม่แกร่ง ไม่มีความอดทน ไม่เสียสละจริง ๆ เป็นนายกรัฐมนตรีประเทศไทยช่วงเปลี่ยนผ่านเช่นนี้ไม่ได้ ที่สำคัญคือ ท่านเป็นคนที่มีความจงรักภักดีเต็มร้อยต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

นายกรัฐมนตรีคนนี้ต้องบริหารทั้งด้านการควบคุมการแพร่ระบาดของโควิด 19 ไปพร้อมกับด้านเศรษฐกิจ การเมือง ของประเทศ ท่ามกลางการโจมตีกล่าวหาจากพรรคฝ่ายค้าน ทำอย่างไรที่จะควบคุมการแพร่ระบาดของโรคร้ายได้ ทำอย่างไรจะให้คนทำมาหากินใส่ปากท้องได้ เพราะสองเรื่องนี้มักจะเดินสวนทางกัน ถ้าล็อคดาวน์ทั้งหมดหรือบางส่วน แพทย์และพยาบาลซึ่งเป็นด่านหน้าย่อมพอใจ แต่นักธุรกิจ คนค้าขาย คนหาเช้ากินค่ำก็ไม่พอใจและออกมาต่อต้าน นอกจากแก้ปัญหาโควิด 19 แล้ว ยังต้องบรรเท่าความเดือดร้อนของคนทำมาหากินระดับล่าง และเตรียมการฟื้นฟูเศรษฐกิจของประเทศหลังวิกฤติโควิด

ทางการเมือง คนกลุ่มหนึ่งก็ออกมาชุมนุมโดยอ้างสิทธิเสรีภาพในการชุมนุม โดย “ยั่วยุ” ให้รัฐบาลใช้ความรุนแรง ถ้าตำรวจใช้ความรุนแรงกับผู้ชุมนุมก็จะเข้าล็อคคนวางแผนอยู่เบื้องหลังที่ต้องการให้เกิดความปั่นป่วนวุ่นวาย นักลงทุนก็ไม่เข้ามาลงทุนหลังวิกฤติโควิด นักท่องเที่ยวก็ไม่เข้ามา เพราะคนพวกนี้ไม่สนใจว่าประเทศจะเป็นอย่างไร ขอเพียงล้มรัฐบาลชุดนี้ให้ได้ ในขณะที่รัฐบาลจะสลายการชุมนุมทันทีก็ไม่ได้ แต่จะปล่อยให้บ้านเมืองวุ่นวายไร้กฎหมายก็ไม่ได้เช่นกัน

เพียงแต่ควบคุมสถานการณ์ ไม่ให้เกิดเหตุการณ์รุนแรงบานปลาย และต้องทนต่อเสียงด่าของประชาชนทั่วไปที่ต้องการให้รัฐบาลจัดการกับผู้ทำผิดกฎหมายในทันที รัฐบาลพยายามควบคุมสถานการณ์ไม่ให้บานปลาย แล้วค่อยตามแจ้งความและดำเนินคดีอย่างตรงไปตรงมาต่อแกนนำ จึงเป็นทางเลือกหนึ่ง เพื่อ “ รักษาบรรยากาศทางการเมือง” สำหรับการลงทุนและการท่องเที่ยวหลังโรคร้ายลดลง

การรักษาบรรยากาศทางการเมืองภายใต้ภาวะวิกฤติ “ท่ามกลางการขัดแย้งทางการเมือง ” เพื่อเตรียมรับการลงทุนและการท่องเที่ยวภายหลังไข้หวัดโควิด 19 ไม่ใช่เรื่องง่าย

โดยเฉพาะเมื่อผู้นำมีบุคคลิกและมนุษยสัมพันธ์ที่ไม่เฉพาะฝ่ายตรงข้ามเท่านั้น แม้แต่คนทั่วไปก็ไม่ค่อยชอบนัก บางคนอาจไม่ชอบทหารเป็นทุนอยู่แล้ว พอมาเจอแบบนี้ ก็เลยไม่ชอบเพิ่ม

แต่บางขณะ เราก็ต้องการผู้นำที่มีบุคลิกเหมาะสมกับสถานการณ์ที่จะนำพาบ้านเมืองให้ผ่านวิกฤติและอยู่รอดปลอดภัยไปได้ เมื่อชาติบ้านเมืองผ่านวิกฤติไปได้ เราก็ต้องการผู้นำที่มีบุคลิกและความรู้ความสามารถอีกอย่างให้สอดคล้องกับความต้องการของประเทศและประชาชนในขณะนั้น

สถานการณ์บ้านเมืองเป็นปัจจัยกำหนดตัวผู้นำ

เช่น กรณีของ เซอร์ วินสตัน เชอร์ชิล อดีตนายกรัฐมนตรีของอังกฤษซึ่งได้รับการยกย่องเป็น “วีรบุรุษ” ของชาติในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองที่สามารถต่อสู้กับนาซีจนนำอังกฤษอยู่รอดปลอดภัยมาได้ แต่เมื่อบ้านเมืองเข้าสู่ภาวะปกติ วันหนึ่ง ท่านก็แพ้เสียงโหวตในสภา โดยสภาเลือกคนอื่นที่เหมาะสมกับสถานการณ์ใหม่มาเป็นนายกรัฐมนตรีแทน

ในเมืองไทยก็มีกรณีของจอมพลสฤษด็ ธนะรัชต์ อดีตนายกรัฐมนตรีที่มาจากการยึดอำนาจ ครั้งหนึ่ง ท่านถูกกล่าวหาว่าเป็นเผด็จการทหารตัวจริง แต่ก็ยากที่จะปฏิเสธว่า ในช่วงบ้านเมืองอยู่ในความวุ่นวาย ท่านสามารถทำให้บ้านเมืองอยู่รอดปลอดภัยและพัฒนาประเทศให้ก้าวหน้าไปมาก

แม้ พล.อ.ประยุทธ์ มาจากการยึดอำนาจ เพราะ เวลานั้นประเทศก็ไม่มีทางออก บ้านมืองเดินหน้าไม่ได้ ซึ่งอาจนำไปสู่ความเป็น “รัฐล้มเหลว” อย่างไรก็ดี พล.อ.ประยุทธ์ เป็นนายกรัฐมนตรีตามรัฐธรรมนูญ การบริหารประเทศในช่วงบ้านเมืองเกิดภาวะวิกฤตินั้น ชาติอาจต้องการผู้นำที่มีลักษณะเฉพาะที่เข้มแข็ง เด็ดขาด สามารถตอบโต้กับฝ่ายค้านอย่างถึงพริกถึงขิงแต่มีเหตุผล และคุยกับพรรคร่วมรัฐบาล “ รู้เรื่อง ” ภายใต้กฎกติกาประชาธิปไตยของรัฐธรรมนูญใหม่ ให้บ้านเมืองผ่านวิกฤติครั้งนี้ไปได้อีกครั้ง หลังจากนั้น เราค่อยหาผู้นำใหม่

วลานี้ เราต้องการรัฐบาลที่มีเสถียรภาพทางการเมือง ไม่โกงกิน และต้องชอบคุณพรรคร่วมรัฐบาลที่มาช่วยกันให้บ้านเมืองผ่านวิกฤติโควิดไปให้ได้ เพื่อประโยชน์ของชาติและของประชาชนเป็นสำคัญ

ส่วนท่านจะคุยโวว่า “การบริหารบ้านเมืองไม่เห็นยากอะไรเลย” ก็ปล่อย ๆ ท่านไป เพราะอย่างน้อยท่านก็สามารถฟื้นฟูประเทศจากความเสียหายและจากความไร้เสถียรภาพทางการเมืองได้ ในระดับที่น่าพอใจ เพียงแต่โชคไม่ดีที่มาเจอกับโควิด 19 เช่นเดียวกับทุกประเทศในโลก ผู้เขียนและท่านไม่รู้จักกันเป็นส่วนตัว แต่ขอให้กำลังใจ พล.อ.ประยุทธ์ เดินหน้าลุยเพื่อชาติต่อไป

ส่วนท่านจะทำอะไร “ขวางหู ขวางตา” หรือไม่ค่อยสบอารมณ์ประชาชน แบบเราๆท่านๆ ไปบ้าง ก็อย่าไปถือสา ขอให้ดูผลงานเป็นสำคัญ (จบ)

**********************