สุขขึ้นเพราะสิ่งเล็กๆ

โดย...ดร.พงษ์รพี บูรณสมภพ ภาพ : อีพีเอ/เอเอฟพี

ชีวิตเราจริงๆ ไม่ได้มีความสุขเพราะสิ่งใหญ่ๆ หรือสิ่งยิ่งใหญ่ คนเรามักลืมไปว่า ความสุขที่ถาวรมักเกิดจากสิ่งเล็กๆ ในชีวิตประจำวัน ที่เราไม่มองข้ามมัน

แต่เรากลับกดดันตัวเอง และดิ้นไปตามสิ่งที่คนรอบข้างบอกเราว่า สิ่งใหญ่เท่านั้นที่มีค่า เช่น เราต้องมีเงินมากๆ ก่อน จึงจะซื้อความสุขได้ เราต้องมีฐานะ ชื่อเสียง มีบ้านหลังใหญ่ รถราคาหลายล้าน มีเกียรติ จึงจะมีศักดิ์ศรี และมีความสุขจากการที่คนเริ่มนับหน้าถือตาเรา ทักเรา เกรงใจเรา และเราต้องมีบารมีมากๆ เพื่อคนจะไม่ลืมเรา และเราจะมีความสุขจากบารมีที่สร้างสมมา ไปไหนคนก็ชื่นชมว่าเราต้องทำบุญมามาก และเราก็ผูกความสุขกับเรื่องพวกนี้ จนใครมาขวางการหาเงิน หาเกียรติ บารมี และศักดิ์ศรี เราก็ขุ่นเคือง โกรธ และอภัยไม่ได้

แต่ความสุขเล็กๆ มันคืออะไร? จริงๆ มันก็คือ ความสุขจากสิ่งประจำวันทั่วไป ที่คนมองข้าม เช่น การได้พบคนแปลกหน้ายิ้มให้บนท้องถนน ได้เห็นรอยยิ้ม ได้สูดอากาศดีๆ ตอนเช้า ได้ทำอะไรดีๆ ให้คนอื่น ดูนก ชมวิว กินอาหารอร่อยข้างทาง เห็นคนทำสิ่งน่ารักให้กัน ได้ยินเสียงหัวเราะของเด็ก หรือได้มองดูสิ่งสวยงามที่ไม่เคยยอมหยุดมองมาก่อน จริงๆ ว่าง่ายๆ คืออะไรก็ได้ ที่น่ารัก ทำให้โลกน่าอยู่ และเราเริ่มไม่มองข้าม แต่ให้เวลาหยุดชื่นชมมัน

การมีชีวิตที่ชื่นชมความสุขเล็กๆ ในชีวิตจนเป็นนิสัย เป็นเรื่องที่พูดง่ายทำยาก เพราะคนส่วนใหญ่มองข้าม ไม่เห็นแก่นสารที่จะเสียเวลาไปกับการพิจารณาสิ่งเหล่านี้ แต่คนที่ลองทำมักจะได้ประโยชน์จากมันมาก จากประสบการณ์การให้คำปรึกษา ผมจะเห็นเลยว่า คนที่เริ่มชื่นชมสิ่งเล็กๆ ที่ให้ความสุขในชีวิต ชีวิตจะโล่งขึ้น เมื่อโล่งขึ้น คนรอบข้างก็ทำตัวน่ารักกับเขาขึ้น เพราะเขายิ้มง่ายขึ้น

แล้วเราจะปลูกจิตตัวเองให้มีชีวิตที่ชื่นชมความสุขเล็กๆ ได้อย่างไรบ้าง?​ นักจิตวิทยาสายนี้มักจะให้เราทำกิจกรรมตามที่เสนอข้างล่าง เพื่อให้ชีวิตสุขง่ายขึ้น

1.จดบันทึกทุกอย่างที่ให้ความสุข ไม่ว่ามันจะเล็กแค่ไหน? และขอบคุณรายการเล็กๆ เหล่านั้นที่ทำให้เราสุขทุกวันจนเป็นนิสัย เพราะการจดบันทึกทำให้เราหัดฝึกยืนยันตัวเอง และฝึกจดจ่อกับความสุขจนเป็นนิสัย

การจดบันทึกเป็นการยืนยันที่จะไม่ยอมจดจ่อกับความคิดลบๆ ในหัวเราด้วย เพราะสิ่งที่ตาเราจ้อง คือสิ่งที่จะทำให้ใจเราหันตาม ถ้าเราจดบันทึกสิ่งที่ให้ความสุขได้มาก ใจเราจะสุขตามไปด้วย และความสุขประจำวันนั้น มันก็คือสิ่งเล็กๆ ที่ให้ความสุขใจกับเรานั่นเอง

2.ฉลองความสำเร็จเล็กๆ ในชีวิต โดยเฉพาะความพยายามพัฒนาบางอย่างหรือความสำเร็จก้าวแรกของชีวิตเราบางด้าน ไม่ว่าจะน้ำหนักลง หรือสามารถทำงานเสร็จก่อนเวลาที่คิดไว้ รวมไปถึงการได้พัฒนาทักษะงานบางด้านจนเก่งขึ้น ไม่ต้องรอความสำเร็จยิ่งใหญ่แล้วค่อยฉลอง ทำเลย เพราะจะทำให้เรายิ่งมองโลกบวกและมีกำลังใจง่ายขึ้น

ความสำเร็จเล็กๆ เหล่านี้ คนส่วนใหญ่กลับมองว่ายัง “ไม่ดีพอ” ด้วยซ้ำ และสิ่งนั้นคือเหตุผลที่คนส่วนใหญ่ไม่สามารถสร้างงานหรือนวัตกรรมด้วยความคิดสร้างสรรค์ได้ เพราะใจไม่นิ่ง ไม่สงบเย็นพอที่จะคิดอะไรใหม่ๆ ได้อย่างทันท่วงที เมื่อสมองรก วิตก ไม่โล่ง ความคิดก็ไม่โลดแล่น เราจะทำงานวนและช้าลงด้วยซ้ำไป

3.เวลาเริ่มรำคาญ หงุดหงิด หรือพร้อมจะโกรธเรื่องอะไร ฝึกสะกดใจ อยู่กับลมหายใจตัวเอง เพื่อให้ตอบสนองช้าลง การตอบสนองอารมณ์ลบช้าลง จะทำให้เราไม่ค่อยใส่ใจอารมณ์ลบในตัวมาก จนกลายเป็นนิสัยติดตัว คนขี้รำคาญ เบื่อ หงุดหงิดอะไรง่าย จะมีความสุขยาก และจะไม่เชื่อในความสุข เขาเชื่อความทุกข์มากกว่า

เวลาที่เราเสียไปกับความหงุดหงิดคนรอบข้าง จะยิ่งทำให้เรามีนิสัยไม่น่ารัก และมีผลต่อความเจริญในชีวิตตามมาอีกมาก

4.สะสมสัญลักษณ์อันเป็นตัวแทนความทรงจำดีๆ ของชีวิตที่ผ่านมา เช่น จดหมายให้กำลังใจจากเพื่อนเก่า ของขวัญเล็กๆ จากคนที่เราประทับใจ ฯลฯ เวลาเราเริ่มท้อ เศร้า โดนคนในสังคมทำร้าย ก็เอาสิ่งเหล่านี้มาพิจารณาดูว่า เคยมีใครทำอะไรดีๆ กับเราตั้งเยอะ เป็นต้น

5.ฝึกขอบคุณ ชมคนมากขึ้น ฝึกยิ้มให้คนแปลกหน้า เพราะการยอมทำสิ่งเหล่านี้ มันผลักให้เราเห็นว่า คนอื่นก็น่ารักกับเราได้มากกว่าที่เราคิดเช่นกัน ผลจากการฝึกขอบคุณและชมคนง่ายขึ้น จะทำให้การเรียนรู้ของเราทวีคูณขึ้นไปด้วย เพราะเราเปิดรับความเห็นต่างของคนอื่นมาเสริมเติมความคิดเราเอง

6.เวลาเจออะไรน่ารัก อย่ารีบให้สิ่งนั้นผ่านสายตาเราไปทันที ลองฝึกพิจารณาโดยหยุด และใช้เวลามองดูสิ่งน่ารักนั้น หรือบันทึกภาพไว้ เพราะเราอาจไม่ได้เห็นมันอีก แล้วท่องไว้ว่า ชีวิตไม่ต้องรีบมาก เพราะความสุขมีให้เสพได้ทุกวัน ไม่ต้องรีบคว้าเป้าหมายใหญ่อย่างเดียว สรุปคือ อย่าจำกัดนิยามความสุขว่าเป็นเรื่องเป้าหมายใหญ่ข้างหน้าเท่านั้น เพราะชีวิตเราไม่ได้มีแค่ความสำเร็จ แต่มีความสุขเล็กๆ ที่มีค่าไม่แพ้กันเกิดขึ้นทุกวันด้วย

7.กล้าลงมือทำอะไรที่อยาก แต่ไม่เคยลอง เพราะชีวิตถ้ามีเฉดสีเดียว เฉดสีเดิม จะทำให้เราเบื่อชีวิตได้ง่าย

ทั้งหมดนี้ ผมการันตีว่าจะให้ความสุขกับเจ้าของชีวิตมากกว่าความรวย ความสำเร็จ ความมีหน้ามีตา เพราะชีวิตเราสุขเพราะสิ่งเล็กมากกว่าสิ่งใหญ่

จะว่าไป กฎของสิ่งเล็กนี้ ยังเอาไปใช้ในทางธุรกิจได้อีกด้วย เพราะธุรกิจที่ประสบความสำเร็จส่วนใหญ่มาจากการไม่ยอมมองข้ามสิ่งเล็กๆ เช่นกัน เราจะเห็นได้เลยว่า กลไกของธุรกิจที่ประสบความสำเร็จยืนยาว มักมีจุดเริ่มจากการใส่ใจเรื่องเล็กๆ ของลูกค้า ที่ธุรกิจในประเภทเดียวกันมองข้าม บวกกับเจ้าของธุรกิจและพนักงานถือว่าเรื่องเล็กๆ นั้นเป็นสาระ จนยอดขายมหาศาล เกิดตามมาจากชื่อเสียงธุรกิจ ที่ปั้นแต่งจากความเข้าใจ “สิ่งเล็กๆ” แต่มีค่ามหาศาลต่อใจคน

ทีนี้เราคงเข้าใจแล้วว่า สิ่งเล็กๆ ของชีวิตนี่แหละ คือกุญแจสำคัญสู่ความสุข ความสำเร็จที่ยั่งยืนที่สุด

ลองเริ่มปรับจิตดูนะครับ คุณจะเห็นว่า ชีวิตคุณสุขง่ายขึ้นเยอะ