รู้จักกับสารกัมมันตรังสี"อิริเดียม 192"

เฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant

ตกใจกันไปใหญ่กับการพบสารกัมมันตรังสีถูกทิ้งไว้ในอาคารร้าง แถวจตุจักร โชคดีที่ไม่มีการรั่วไหลของสารออกมา ตรวจไม่พบการแผ่รังสีออกมาจากกล่องโลหะบรรจุ

ข้อสังเกตบางอย่างที่ผมมีกับเรื่องนี้ คือ น่าสงสัยว่ากล่องนี้ถูกตั้งใจทิ้งเอาไว้เป็นขยะรังสีหรือเปล่า หลังจากผู้เช่าชาวเกาหลีกลับประเทศไป ซึ่งจริงๆ มีการลงทะเบียนวัตถุรังสีไว้แล้วแบบนี้ ก็ควรจะต้องมีการจัดการทำลายให้ถูกต้องตามกระบวนการ ... สติกเกอร์ที่แปะที่กล่อง ก็เหมือนจะติ๊กตรงช่องผลการตรวจสอบ ว่าไม่ได้เกณฑ์มาตรฐาน (ขอโทษด้วยนะ ถ้าผมดูผิด) ... หวังว่าเรื่องนี้คงมีการตรวจสอบต่อไป ไม่ใช่เงียบไปเฉยๆ

อีกเรื่องคือมาตรฐานความปลอดภัยของประเทศเมื่อประสบเหตุเช่นนี้อีก จะเห็นว่านักข่าวเข้าไปใกล้วัตถุต้องสงสัยกันเยอะมาก ซึ่งไม่ควรเลย รวมทั้งเราน่าจะมีการจัดตั้งเจ้าหน้าที่เฉพาะกิจ เข้าตรวจสอบที่มีชุดพิเศษสำหรับงานทางรังสี เสริมเส้นใยตะกั่วป้องกันรังสี

โชคดีว่า สุดท้ายพบว่าสารกัมมันตรังสีนี้เป็น อิริเดียม-192 ซึ่งหมดอายุมา 20 ปีแล้ว ไม่ใช่โคบอลต์-60 หรือซีเซียม-137 อย่างที่สงสัยกันตอนแรก ไม่งั้น ป่านนี้ต้องเชิญทุกคนที่เข้าใกล้ไปตรวจร่างกายต่อเนื่องแล้ว ว่ารับรังสีเข้าไปบ้างหรือเปล่า

ทีนี้มาถึงอิริเดียม-162 ว่ามันคืออะไร ... อิริเดียม (Iridium) เป็นธาตุอันดับที่ 77 เป็นโลหะที่หนาแน่นสูงคล้ายแพลตินั่ม มักได้มาจากการทำเหมืองนิกเกิ้ล ... ปกติ อิริเดียมจะมีเลขอะตอมเท่ากับ 191 แต่มันจะถูกแปรรูปด้วยการยิงนิวตรอนใส่ ให้กลายเป็นไอโซโทป 192 ได้

ไอโซโทป 192 นี้จะไม่เสถียร จะปลดปล่อยอิเล็กตรอนและรังสีแกมม่าออกมาได้ โดยมีค่าครึ่งชีวิตเท่ากับ 74 วัน (ดังนั้น ก้อนที่เจอ จึงน่าจะไม่อันตรายแล้ว) รังสีแกมม่าพลังสูงนี้ จะทำให้ใครที่ไปจับต้องโดนสารกัมมันตรังสีนี้ เนื้อไหม้บาดเจ็บได้ถ้าโดนในช่วงประมาณนาทีถึงชั่วโมง แต่ถ้าระดับชั่วโมงถึงวัน ก็ทำให้ถึงตายได้

ส่วนการก่อให้เกิดมะเร็งนั้น ปรกติแล้ว ร่างกายจะต้องได้รับตัวสารกัมมันตรังสีเข้าไป แล้วไปตกค้างในร่างกายเป็นเวลานาน ก็ทำให้เป็นมะเร็งได้ ซึ่งโชคดีที่อิริเดียมนั้นตกค้างในร่างกายได้น้อย

อิริเดียม 192 นิยมนำมาใช้ในการตรวจหารอยแตกของโลหะที่มีความหนามาก เช่น ท่อส่งน้ำมัน ซึ่งหนาเกินกว่าที่รังสีเอ็กซ์จะทะลวงผ่านได้ นอกจากนี้ ยังนิยมนำมาใช้ในการรักษามะเร็ง แบบฉายรังสีแกมม่าทำลายเซลล์มะเร็ง

แถมว่า ในอดีต อิริเดียม 192 มีข่าวเรื่องหายหรือถูกขโมยในหลายประเทศ (เพราะหาง่าย) โดยกังวลกันว่า ผู้ก่อการร้ายจะเอาไปทำระเบิด ที่ถึงไม่ใช่ระเบิดนิวเคลียร์ แต่ก็จะกระจายฝุ่นผงของสารกัมมันตรังสีไปทั่วได้ (เรียก ระเบิดสกปรก หรือ dirty bomb )

http://www.livescience.com/53773-what-is-radioactive-iridiu…

ภาพข่าวและเนื้อข่าว จาก http://www.nationtv.tv/main/content/social/378501462/

ข้อมูลเรื่อง อิริเดียม 192 จาก http://www.livescience.com/53773-what-is-radioactive-iridium-192.html

cr. ภาพชุดกันรังสี จากเพจอาจารย์อ๊อด วีระชัย

ที่มาจากเฟซบุ๊ก https://www.facebook.com/jessada.denduangboripant/posts/790209601109676?pnref=story