ขอพื้นที่เล็กๆ...ให้ยังเป็นเด็ก...อยู่ได้ไหม

โดย...เอกลักษณ์ หลุ่มชมแข [email protected]

ผมก้มผูกเชือกรองเท้าผ้าใบสีขาวขุ่น พยายามรัดมันให้แน่นที่สุด เพราะขนาดของรองเท้าใหญ่กว่าเท้าของผมประมาณ 1 นิ้ว มันเป็นรองเท้าพละของพี่สาวที่ไม่ได้ใช้แล้ว แต่ขนาดเท้าของผมยังไม่โตพอที่จะรับมรดกรองเท้าสีขาวขุ่นนี้ให้อย่างเต็มเท้า

หลังจากรองเท้ากระชับเท้าแล้ว ผมรีบปั่นจักรยานออกจากบ้าน ไม่ลืมถุงพลาสติกที่แม่พับเอาไว้ให้ ติดตัวไปด้วยที่สนามเด็กเล่น เต็มไปด้วยเด็กๆ ที่พ่อแม่พามาร่วมงานวันเด็ก ส่วนผมโตพอจะออกลุยงานแบบนี้ได้ด้วยตัวเอง โดยพ่อแม่ไม่ต้องมาส่ง เพราะงานจัดที่สนามเด็กเล่นในหมู่บ้าน

ผมเดินไปที่ซุ้มอำนวยการ ซึ่งเป็นโต๊ะที่มีของขวัญ ของรางวัลตั้งอยู่จำนวนมาก ส่วนใหญ่เป็นปากกา ดินสอ สมุดปกอ่อนลายไทย และพัดที่มีโลโก้ของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประทับหน้ายิ้ม อยู่บนพัดนั้นทั้งสองด้าน

 

ผมลงชื่อเข้าร่วมกิจกรรมแข่งขันฟุตบอล หลังจากเสียงประกาศ เรียกคนที่ลงชื่อเตะบอลให้ลงสนาม ปรากฏว่ามีเด็กๆ มากกว่า 50 คน พร้อมใจกันลงสนาม

แน่นอนว่ามันคือวันของเด็ก กติกาจึงไม่สำคัญเท่าความสนุก การแข่งขันจึงแบ่งเป็นสองทีม ทีมละ 25 คน และลงสนามทีเดียวพร้อมกัน

สภาพสนามเป็นดินลูกรังบดเรียบ ไม่มีจุดใดของสนามมีสีเขียวของหญ้าหลงเหลืออยู่เลย หลังจากกรรมการเป่านกหวีดให้สัญญาณเริ่มการแข่งขัน เด็กจำนวน 50 คน วิ่งเข้าใส่ลูกฟุตบอลอย่างเอาเป็นเอาตาย ฝุ่นตลบอบอวลทั่วบริเวณ

รองเท้าผ้าใบสีขุ่นของผม กลายสภาพเป็นรองเท้าผ้าใบสีแดงฝุ่นไปโดยปริยาย

ผลแพ้ชนะไม่สำคัญแล้ว ตอนนั้นขอแค่ให้โดนบอลเป็นพอใจแล้ว 555

 

จากนั้นผมร่วมกิจกรรมเล่นเกมต่างๆ ที่ให้เด็กทุกคนมีส่วนร่วม โดยเฉพาะการตอบคำถามความรู้รอบตัว เช่น คำขวัญวันเด็กปีนี้คืออะไร? หรือ นายกรัฐมนตรีชื่ออะไร? เป็นคำถามเบสิกที่ผมเตรียมตัวมาเป็นอย่างดีในการล่ารางวัล และเกมพื้นฐานสนุกๆ อย่าง เก้าอี้ดนตรีหรือเหยียบลูกโป่ง เกมพวกนี้ผมกินขาดเพราะเล่นมาเยอะ เป็นความสนุกของเด็กในวันเด็กที่ได้เล่นอย่างเต็มที่ เป็นการเล่นแบบเด็กๆ ที่เด็กๆ อยากเล่นตามวัย แค่นี้ผมก็มีความสุขแล้ว

ผมได้ของขวัญ ของแจกเต็มถุงพลาสติกที่เตรียมมาใส่ มันเป็นความดีใจของเด็กที่ได้ของได้ขนม แม้ว่ามูลค่าหากตีเป็นตัวเงิน รวมกันอาจจะไม่มาก แต่คุณค่าทางความรู้สึกที่ได้นำไปอวดเพื่อนที่โรงเรียนว่า สมุดนี้ ปากกานั้น ได้มาจากงานวันเด็ก กับนับเป็นเรื่องที่น่าภูมิใจมิใช่น้อยเลยทีเดียว

ยิ่งถ้าได้ของขวัญเป็นรางวัลใหญ่ พวกจักรยานหรือรถบังคับวิทยุด้วยแล้ว ยิ่งเป็นโชคใหญ่ที่เด็กทุกคนล้วนปรารถนา แต่ก็ไม่ได้รู้สึกเสียใจหากพลาดหวัง ไม่ได้รางวัลใหญ่นั้น นี่คือความรู้สึกแบบเด็กๆ ของจริง

ผมเติบโตขึ้นได้ทำกิจกรรมและงานที่เกี่ยวกับเด็ก จากการเป็นเด็กที่เข้าร่วมกิจกรรม กลับกลายเป็นผู้ใหญ่ที่มาจัดกิจกรรมให้กับเด็กๆ ในงานวันเด็กบ้าง

งานวันเด็กสมัยนี้เปลี่ยนแปลงไปมาก ผมจำได้ว่าเมื่อเกือบสิบปีก่อน ตอนผมเริ่มเข้าวงการมาจัดการวันเด็กให้กับที่ทำงาน ระหว่างเดินออกจากบ้านเพื่อขึ้นรถตู้จัดงาน ต้องเดินผ่านสนามเด็กเล่นที่หมู่บ้าน ซึ่งก็มีการจัดงานวันเด็กเล็กๆ เช่นกัน

 

เสียงเพลง “แฟนเก็บ” ที่กำลังโด่งดังในขณะนั้นแว่วมาแต่ไกล มันคล้ายๆ งานวัด งานบวช หรืองานทอดผ้าป่า เสียมากกว่างานวันเด็ก เป็นความบันเทิงเริ่มต้นของผู้ใหญ่ที่จัดงานไปเสียแล้ว

ผมจำได้ว่า สมัยผมเด็กๆ งานวันเด็กของผมจะเปิดเพลงสำหรับเด็ก เพลงที่มีความหมายดีงามสำหรับเด็ก เป็นความตั้งใจที่ผู้จัดต้องเตรียมเนื้อหาสาระและบรรยากาศให้เข้ากับเด็กที่จะมาร่วมงาน

แต่ก็อย่างว่าสมัยนี้อาจจะไม่มีศิลปินเด็กที่ร้องเพลงแบบเด็กๆ แล้ว เพราะมีแต่เด็กที่ร้องเพลงที่มีเนื้อหาสาระแบบผู้ใหญ่กันไปหมด จึงเลือกเปิดเพลงตามใจผู้จัดงาน บรรยากาศจึงเหมือนงานผ้าป่าไปเลยทีเดียว

ของขวัญนับเป็นสิ่งสำคัญที่เด็กอยากได้ ผมพบว่าความเป็นเด็กมีลักษณะที่ไม่ซับซ้อน เว้นแต่ถูกเลี้ยงดูหรือมีสภาพแวดล้อมอีกแบบหนึ่ง เด็กส่วนใหญ่ที่ผมพบเจอในงานวันเด็กมักพอใจต่อของขวัญที่ตัวเองได้รับไม่ว่าจะชิ้นเล็กชิ้นใหญ่ และรู้จักพอ รู้จักแบ่งปันคนอื่นที่ยังไม่ได้ของรางวัล

แต่ระยะหลังในงานวันเด็ก ผมพบว่านอกจากเด็กๆ ที่มาร่วมกิจกรรมแล้ว ผู้ปกครองที่พาเด็กมาก็เข้ามาร่วมกิจกรรมเต็มตัว ทั้งต่อคิวรับของรางวัล (อ้างว่ารับแทนเด็ก) หรือพยายามผลักดันลูกตัวเองให้ไปต่อคิวรับของแจกแบบวนรอบหลายครั้ง

ครั้งหนึ่งผมเคยไปจัดกิจกรรมวันเด็กที่ต่างจังหวัด เจอประสบการณ์พ่อแม่ผู้ปกครองพยายามอุ้มเด็กขี่คอให้อยู่ในตำแหน่งที่สูงที่สุด เพื่อแทรกมารับของแจกหรือรางวัล และเป็นคนเลือกแทนเด็กมาอยากได้อะไร

กลายเป็นรางวัลสำหรับผู้ปกครองไปซะงั้น

เหตุการณ์ครั้งหนึ่งที่ผมเจอ มีเด็กเล็กคนหนึ่งได้รับรางวัลโดยการให้เลือกของขวัญที่อยากได้ ปรากฏว่าเด็กเลือกตุ๊กตากระดาษราคาไม่กี่บาท ผู้ปกครองพอเห็นว่าหยิบตุ๊กตามาก็ดุเด็กและให้เอามาเปลี่ยนเป็นผ้าห่มไปแทน

เด็กคนนั้น ถือผ้าห่มกลับไปอย่างหงอยๆ

ผมนั่งทบทวนดูว่า จริงๆ แล้ว วันเด็กเป็นการให้ความสำคัญกับเด็กแบบไหนกันแน่ เป็นการระลึกถึงเด็กๆ หรือเป็นการให้ความสำคัญกับเด็กเพียงวันเดียวหรือไม่

แม้ในงานวันเด็กที่ควรให้ความสำคัญต่อเด็กๆ ก็เชื่อว่าที่สี่แยกยมราช ซึ่งห่างจากกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ไม่ถึง 1 กิโลเมตร จะมีเด็กยืนขายพวงมาลัยในวันเด็ก

หรือสะพานลอยหน้าสยามพารากอน ห่างจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติไม่ถึง 500 เมตร จะมีเด็กมานั่งขอทานอยู่ในวันนั้นเช่นกัน

นี่คือเด็กที่อาจไม่รู้ว่าวันนั้นคือวันเด็ก และไม่มีใครพูดถึงพวกเขาในวันเด็ก

วันเด็กสำหรับผมเป็นวันที่ย้อนกลับไปในวัยเด็ก ตอนนั้นรู้สึกอยากอะไร ก็ทำบรรยากาศให้เป็นแบบนั้น เด็กๆ ไม่ซับซ้อนเลย เพราะวัยเด็กเราต้องสนุกและบันเทิงแบบเด็กๆ ไม่ใช่สนุกและบันเทิงแบบผู้ใหญ่

วันเด็กปีนี้ และทุกๆ ปี ...ขอพื้นที่เล็กๆ ให้ยังเป็นเด็ก อยู่ได้ไหม