ข้าวกระยาคู หอมนิ่มนวลชวนกิน

โดย...อณุสรา ทองอุไร ภาพ วีรวงศ์ วงศ์ปรีดี

วันนี้เรามีเมนูขนมอร่อยตำรับโบราณที่ปัจจุบันถือว่าหากินยากมาก แทบจะหาร้านไปกินไม่ได้ บางครั้งเวลามีงานในพิธีทางศาสนาเช่นที่สนามหลวงจะมีกวนบ้างเป็นครั้งคราว เนื่องจากเป็นขนมที่จะได้เฉพาะช่วงก่อนฤดูการเก็บเกี่ยวข้าวนาปี ขั้นตอนการเตรียมวัตถุดิบมีความเกี่ยวพันกับความเชื่อตามวิถีชีวิตดั้งเดิมของคนไทย ในเรื่องการนับถือ “แม่โพสพ” จึงทำให้ขนมชนิดนี้มีความพิเศษ และไม่เป็นที่รู้จักมากนัก

ข้าวกระยาคู เป็นข้าวที่นำมาปรุงกับอาหารอื่นๆ เช่น ในสมัยพุทธกาล พระอานนท์ก็เคยปรุงข้าวกล้อง ถั่วเขียว และงาทำเป็นข้าวเหลวๆ ถวายพระพุทธเจ้า ตอนที่ตถาคตประชวรด้วยโรคลมในท้อง ดังนั้น จึงเชื่อกันว่าข้าวกระยาคูเหมาะสำหรับโรคเกี่ยวกับท้อง แก้หิวกระหาย ชูกำลัง และแก้อาการอ่อนเพลีย บ้างก็ว่าเป็นข้าวที่มีคุณสมบัติเป็นยาอายุวัฒนะอีกด้วย  ที่ดีกับคนป่วยเพราะย่อยง่ายเป็นอาหารอ่อนๆ

ข้าวยาคู หรือข้าวกระยาคู คือข้าวอ่อนที่ยังเป็นน้ำนมอยู่ เปลือกมีสีเขียวอ่อนๆ ต้องคั้นสดๆ ทันทีที่ตัดจากต้น ถ้าแห้งแล้วจะไม่มีน้ำ น้ำข้าวยาคูมีลักษณะสีเขียวอ่อนๆ ข้นแบบน้ำนม สิ่งที่ทดแทนน้ำข้าวยาคูจากข้าวอ่อนได้ คือใช้ข้าวเจ้าหอมมะลิ 1 ถ้วยตวง ใบเตยแก่ๆ 4-5 ใบ ล้างให้สะอาดหั่นแล้วปั่นกรองเอากากออก ต้มด้วยน้ำลอยดอกมะลิ แล้วใช้แช่ข้าวค้างคืนจนข้าวนุ่ม จึงนำไปโม่ให้ละเอียดที่สุด กรองด้วยผ้าขาวบาง ทับน้ำให้แห้งแล้วจึงนวดด้วยหัวกะทิให้นุ่ม

ใครที่อยากเชิญญาติผู้ใหญ่ เจ้านาย หรือเพื่อนชาวต่างประเทศ ไปกินเมนูนี้ถือว่าเหมาะมาก รสชาติอร่อย รูปลักษณ์สวยงามน่ากิน  ที่โรงแรมอินดิโก้ ถนนวิทยุ มีเมนูของหวานเป็นข้าวกระยาคูบริการทุกวัน ทั้งมื้อเที่ยงและมื้อเย็น เสิร์ฟมาด้วยแก้วทรงสูง เนื้อขนมเป็นสีเขียวอ่อนๆ น่ากิน เนียนนุ่มหวานน้อยๆ พอชื่นใจ ราดด้วยหัวกะทิออกรสเค็มเล็กน้อย แล้วโรยหน้าด้วยแปะก๊วย ลูกเดือย และมะพร้าวอ่อน ข้าวกระยาคู 1 ถ้วยสามารถกินได้ 2-3 คน อร่อยเพลินเกินห้ามใจ

หากใครจะซื้อไปฝากคนที่บ้านก็มีใส่ขวดแก้วสวยหรูดูน่ากินในราคาขวดละ 150 บาท อร่อยและได้คุณค่าอาหารจากธัญพืชหลายชนิด

เชฟจิมมี่-จำลอง ปิวไธยสงค์ กล่าวว่า ขนมข้าวกระยาคูนี้จะทำวันต่อวัน คือทำเพียง 1 กระทะทองเหลืองขนาดกลางๆ เท่านั้น ถ้ามากินค่ำมากๆ ก็อาจจะหมด ขั้นตอนการทำจะยุ่งยากใช้เวลากวนนานเป็นชั่วโมง ถ้าเผลอกวนไม่สม่ำเสมอจะไหม้เอาง่ายๆ แต่ก็คุ้มค่าความอร่อยที่ลูกค้าชอบกันมาก ใครจะรับแขกต่างประเทศด้วยเมนูขนมไทยหากินยากซื้อข้าวกระยาคูไปฝาก ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่เหมาะสมอร่อยดีมีคุณค่าบ่งบอกความเป็นไทยได้ชัดเจน