ฌักส์ มาชอแรลล์ ภาพเล่าเรื่อง แอฟริกา

โดย...อฐิณป ลภณวุษ artofmylifeasafrog.blogspot.com

อาร์ตคูเรียล (Artcurial) กรุงปารีส ฉลอง 20 ปี ภาคศิลปะตะวันออกด้วยผลงานศิลป์ที่สไตล์แอฟริกัน (Africanism) ด้วยคอลเลกชั่นศิลปะที่ชวนระลึกถึงทวีปแอฟริกา โดยเฉพาะผลงานภาพเขียนของ ฌักส์ มาชอแรลล์ (มีชีวิตระหว่างปี 1886-1962) จิตรกรชาวฝรั่งเศส ที่วาดภาพส่วนใหญ่ถ่ายทอดเรื่องราวเกี่ยวกับทวีปนี้ โดยจะจัดแสดงที่อาร์ตคูเรียล ในกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส จนถึงเดือน ก.ย.นี้ ก่อนจะย้ายไปยังกรุงบรัสเซลส์ ประเทศเบลเยียม และกรุงมาร์ราเกช ประเทศโมร็อกโก ในเดือน ต.ค. ก่อนที่จะนำออกประมูลขาย โดยคาดว่าจะมีมูลค่าไม่ต่ำกว่าชิ้นงานละ 1.8 ล้านยูโร

“คอลเลกชั่นนี้จัดขึ้นสำหรับคนที่หลงใหลในกลิ่นอายแอฟริกาโดยแท้” โอลิวิเยร์ แบร์มอง หัวหน้าฝ่ายศิลปะตะวันออกของอาร์ตคูเรียล กล่าวด้วยว่า เพราะคอลเลกชั่นดังกล่าวทำให้แผนกศิลปะตะวันออกของที่นี่ ซึ่งเปิดขึ้นมาตั้งแต่ปี 2008 ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว

 

สำหรับคอลเลกชั่นภาพเขียนของ ฌักส์ มาชอแรลล์ ที่เรียกกันว่า Black Africa นับเป็นคอลเลกชั่นที่ได้รับความสนใจอย่างสูงที่อาร์ตคูเรียล ตลอด 25 ปีที่จัดแสดงที่นี่ โดยก่อนหน้านี้ได้เคยมีการเปิดประมูลขายผลงานของเขาอย่าง La Kasbah Rouge (Freija) เมื่อเดือน มิ.ย. ปี 2011 ราคาขึ้นไปสูงถึง 1.31 ล้านยูโรทีเดียว

ฌักส์หลงเสน่ห์ความงามของหญิงสาวชาวแอฟริกัน เขาจึงไปใช้ชีวิตอยู่ในทวีปแอฟริกาและวาดภาพของเธอ รวมทั้งภาพบรรยากาศของบ้านเมืองในทวีปแอฟริกา ตั้งแต่ทศวรรษที่ 1930 เป็นต้นมา

 

สิ่งที่เป็นจุดเด่นในภาพของจิตรกรชาวฝรั่งเศส คือการทดลองใช้สีสันในภาพของเขา ในที่สุด ฌักส์เลือกเทคนิคภาพที่ผสมผงสีเงินและสีทองลงไป ทำให้ได้ผลลัพธ์แบบที่เขาต้องการ ก่อนที่ภายหลังเขาจะหันมาทดลองใช้สีฟ้าเจิดจ้าแบบที่เรียกกันภายหลังว่า มาชอแรลล์บลู หรือสีฟ้าแบบมาชอแรลล์ (สีเดียวกับสีฟ้า ไดนามิกบลู ที่กำลังอินในวงการแฟชั่นปัจจุบัน หลังจากอีฟส์-แซงต์ โลรองต์ ได้แรงบันดาลใจมาจากสีฟ้าในสวนของ ฌักส์ มาชอแรลล์ นี่แหละ)

นับตั้งแต่ปี 1945-1952 ฌักส์ มาชอแรลล์ ใช้ชีวิตในแถบทะเลทรายซาฮาร่าในแอฟริกา เพื่อที่จะค้นหานางแบบที่สวยงามแบบแอฟริกันแท้ๆ สำหรับผลงานของเขา

 

ฌักส์เดินทางไปวาดภาพไป ตั้งแต่ประเทศซูดานไปจนถึงประเทศเซเนกัล รวมทั้งไอวอรีโคสต์ จากภาพนู้ดของนางแบบสาวสวยชาวแอฟริกัน กลายเป็นการเจาะลึกถึงวิถีชีวิตของแอฟริกันชน ชาวบ้านร้านตลาด บรรยากาศบ้านเมืองแบบแอฟริกาล้วนบันทึกเอาไว้ในภาพเขียนของเขา

ด้วยเหตุนี้ ฌักส์ มาชอแรลล์ จึงจัดอยู่ในกลุ่มความเคลื่อนไหวทางศิลปะแบบแอฟริกันนิสม์ (Africanism) ไปโดยปริยาย เช่นเดียวกับเพื่อนจิตรกรชาวเบลเยียมของเขาอย่าง ฟลอริส เยสเปอร์ส (มีชีวิตระหว่างปี 1889-1965) รวมทั้ง อาร์แซน มัตตง (1873-1953) และอองเดร อัลเยต์ (1890-1959) ที่ล้วนไปใช้ชีวิตและสร้างสรรค์ผลงานกลิ่นอายแอฟริกันขึ้นมา

 

ฌักส์ เกิดเมื่อวันที่ 7 มี.ค. 1886 เขาเป็นบุตรชายของนักออกแบบเฟอร์นิเจอร์ยุคอาร์ตนูโวชื่อดังอย่าง หลุยส์ มาชอแรลล์ ฌักส์เข้าศึกษาในโรงเรียนศิลปะ (Ecole des Beaux-Arts) เมืองนองซี ในปี 1901 ก่อนจะมาศึกษาต่อในกรุงปารีสที่สถาบันชูเลียแน็ง (Academie Julianin Paris)

เขาเดินทางไปยังกรุงมาร์ราเกช ประเทศโมร็อกโก เพื่อที่จะพักฟื้นจากโรคหัวใจในปี 1919 ก่อนจะหลงเสน่ห์ในความงามของหญิงสาวแอฟริกัน รวมทั้งบรรยากาศบ้านเมืองของที่นั่นจนไม่ยอมกลับกระทั่งต้นปี 1962 ซึ่งเขาได้ประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์และเสียชีวิตในเวลาต่อมาจากการบาดเจ็บสาหัส

 

นอกเหนือจากผลงานศิลปะแนวแอฟริกันนิสม์จำนวนหนึ่งของเขาแล้ว ผลงานมาสเตอร์พีซที่ได้รับการกล่าวขวัญถึงมากกว่าผลงานบนผืนผ้าใบเสียอีก ก็คือ สวนมาชอแรลล์ (Jardin Majorelle) ผลงานตกแต่งสวนสไตล์โมร็อกคัน ที่เขาเริ่มสร้างสรรค์ตั้งแต่ปี 1924 โดยใช้สีฟ้าเจิดจ้าเป็นสีหลักของสวน

กระทั่งได้ชื่อว่ามาชอแรลล์บลูนั่นเอง