ปาราชิกแล้ว... โทษถึงสิ้นชีวิต!

โดย...กรกิจ ดิษฐาน

เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่สู้ดีหลายๆ ครั้งในพุทธจักร ทำให้ผมอดไม่ได้ที่จะนึกถึง “กฎพระสงฆ์” ซึ่งตราขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก กฎเหล่านี้มีทั้งหมด 10 ฉบับ มีลักษณะคล้ายกับพระราชกำหนด เพราะประกาศขึ้นเมื่อเกิดคดีร้ายแรงในพระศาสนา หรือทรงปรารภว่าบรรยากาศในพระศาสนจักรมัวหมองลง สมควรจะต้องแก้ไขอย่างเร่งด่วน

บทลงโทษในกฎพระสงฆ์นั้นรุนแรงมาก หากปาราชิกไม่เพียงถูกสึกแต่เสี่ยงที่จะตายยกครัว ตัวอย่างเช่น “กฎพระสงฆ์ฉบับที่ 5” ความว่า

“...แต่นี้สืบไปเมื่อหน้า ถ้าภิกษุองค์ใดต้องจตุปาราชิกทั้งสี่ แด่อันใดอันหนึ่งปาราชิกแล้ว ให้มาบอกแก่สงฆ์ จงแจ้งแด่ในอุโบสถเดียวนั้น อย่าให้ปกปิดโทษจตุปาราชิกไว้ ปฏิญาณตัวเป็นสงฆ์สมณะ เข้ากระทำสังฆกรรม อุปสมบทกรรมด้วยคณะสงฆ์ให้เป็นมลทินในสังฆกรรมทั้งปวง... ให้ศาสนาเศร้าหมอง ถ้ามีผู้โจทนาว่ากล่าวพิจารณาเป็นสัจ จะเอาตัวเป็นโทษถึงสิ้นชีวิต แล้วให้ริบราชบาท ขับเฆี่ยนตีโบยญาติโยมจงหนัก อย่าให้เป็นเยี่ยงอย่างสืบไป...”

สาเหตุที่ทรงกำหนดโทษรุนแรงมาก เพราะสถานการณ์พุทธศาสนาช่วงตั้งกรุงเทพฯ สั่นคลอนอย่างหนักพระสงฆ์ดูเหมือนจะไม่รู้พระธรรมวินัย ถึงขนาดเลี้ยงชีพอย่างฆราวาส หากปล่อยไปศาสนาคงสิ้นสูญเหลือแต่จำพวก “ผ้าเหลืองน้อยห้อยหู” รัชกาลที่ 1 จึงทรงรับภาระปราบทุกข์เข็ญในพระศาสนาด้วยวิธีการเด็ดขาด

ที่เรียกว่า “ทรงรับเป็นภาระ” เพราะผมเห็นว่าการลงโทษสงฆ์ หรือบริภาษสงฆ์ไม่ว่าจะผิดหรือถูก เป็นอกุศลกรรมหนักหน่วง หากแต่ทรงมุ่งโพธิญาณ ปฏิบัติกรณียกิจอย่างพระโพธิสัตว์ ยอมรับบาปกรรมจากการประหารอลัชชี ดีกว่าปล่อยให้สรรพสัตว์สิ้นที่ยึดเหนี่ยว จนจมปลักในอวิชชา

รัชกาลที่ 1 ทรงปรารถนาพุทธภูมิอย่างชัดเจน ดังที่ทรงประกาศไว้ในตอนต้นของประมวลกฎพระสงฆ์

“...ทุกวันนี้มีพระราชประนิทานปรารถนาพระโพธิญาณสัพพัญญูประกอบด้วยพระมหากรุณาญาณ หากตักเตือนพระไทยเปนทำมะดา กรุณาจะเปนประโยชนแก่สัตวโลกทั้งปวง...”

ในทางศาสนาแล้วไม่เป็นที่สงสัยว่าเหตุใดจึงทรงกล้าที่จะลงโทษพระสงฆ์และแทรกแซงศาสนจักร เพราะเห็นว่าให้สึกจากปาราชิกคงไม่พอ ต้องลงโทษทางโลกมิให้เป็นเยี่ยงอย่าง หาไม่แล้วพวกอลัชชีจะเหิมเกริม

แม้จะต้องทรงตกนรกหมกไหม้เพราะทำเช่นนี้ก็ทรงยอม ด้วยทรงถือโพธิสัตว์จรรยา