เมื่ออัลเทอร์เนทีฟ (กลับมา) ครองเมือง

โดย...อนันเดียร์

คิดถึงยุค 90'sอัลเทอร์เนทีฟครองเมือง

เล่นเอาขาโจ๋ร้อนๆ หนาวๆ ด้วยความตื่นเต้นกันเป็นแถว

เมื่อรู้ข่าวว่ากำลังจะมีงานคอนเสิร์ตครั้งใหญ่ นั่นคือ เทศกาลดนตรีอัลเทอร์เนทีฟ “Sonic Attack 2012:90s The Best” ซึ่งจะเกิดขึ้นในวันเสาร์ที่ 4 ส.ค. นี้ ณ ไบเทคบางนา

งานนี้ ภาพอดีตของคนหนุ่มสาววัยเลขสาม (อัพ) จะกลับฟื้นคืนชีพ ด้วยดนตรีแห่งทศวรรษ 1990 หรือที่เรียกว่า ยุคอัลเทอร์เนทีฟ ซึ่งจะนำมาเสิร์ฟในงานใหญ่ครั้งนี้

ใครบางคนเคยบอกไว้ว่านับตั้งแต่ปี 1990 เป็นต้นมา อุตสาหกรรมดนตรีโลกไม่มีวันเหมือนเดิมอีกต่อไป ทันทีที่กระแสดนตรีแนวอัลเทอร์เนทีฟ ร็อกได้ถือกำเนิดขึ้น

อัลเทอร์เนทีฟที่หมายถึง ทางเลือกใหม่ที่คนทั้งโลกต้องตกตะลึงเพราะความแปลกไม่คุ้นหูคุ้นตา ฝั่งอเมริกานำโดยวง อย่างเนอร์วานา เพิร์ลแจม โซนิค ยูธ เดอะ สแมชชิง พัมพ์กินส์ อาร์อีเอ็ม ฯลฯ ต่างชูธงนำแฟนเพลงของพวกเขาเดินทางไปพบกับความแปลกใหม่ ทั้งเนื้อหาดิบเถื่อน ตรงไปตรงมา ซาวด์ดนตรีหนักหน่วง ทว่าพิลึกพิลั่นประหลาดหู ขณะที่ฝั่งเกาะอังกฤษก็ไม่น้อยหน้าด้วยวงดนตรี อย่างโอเอซิส เบลอร์ สเวด ฯลฯ ร่วมกันสร้างสีสัน สร้างแนวทางดนตรีของตัวเองออกมาอย่างเด่นชัด พวกเขาไม่ได้เรียกตัวเองว่าอัลเทอร์เนทีฟ แต่เป็นบริตป๊อป

ในยุคอัลเทอร์เนทีฟวงดนตรีส่วนใหญ่สร้างสรรค์ผลงานออกมาภายใต้ความเป็นอิสระ แต่งเพลงเอง ทำดนตรีเอง ตระเวนแสดงสดบนเวทีอย่างเมามัน ท่ามกลางเสียงตอบรับจากล้นหลามผ่านยอดขายมหาศาล วัฒนธรรมชมคอนเสิร์ตอย่างมีพลังด้วยการโยกหัว กระโดดสุดตัวจนพื้นถล่มทลาย

ดีเจซี้ด-นรเศรษฐ หมัดคง อธิบายปรากฏการณ์ดนตรีอัลเทอร์เนทีฟร็อกที่เขย่าวงการเพลงให้สั่นสะเทือนในยุคนั้น ว่าเป็นยุคแห่งความกล้าหาญชาญชัย

“ทศวรรษ 1990 ผมขอเรียกว่ามันเป็นยุคของการแหกกรอบ แหวกขนบเก่าๆ ดั้งเดิม ทำลายกำแพงน่าเบื่อที่วนเวียนซ้ำซากจำเจมาตลอดตั้งแต่ยุค 19601980 เป็นทางเลือกแปลกใหม่ที่มีความโดดเด่นชัดเจนตรงที่เราจะเห็นศิลปินเขียนเพลงเอง ทำดนตรีเอง มีอิสระเต็มที่โดยไม่ยึดติดกับระบบทุนนิยม

เสน่ห์อีกอย่างหนึ่งของดนตรีอัลเทอร์เนทีฟยุครุ่งเรืองคือ ความดิบ ตรงไปตรงมา เปิดเปลือยความคิด ความรู้สึก จิตวิญญาณออกมาจนเราสัมผัสได้ ทั้งในแง่เนื้อหาที่รุนแรง เสียดสีสังคม การเมือง ชีวิต แง่ดนตรี ทั้งการทดลองทำซาวด์ใหม่ๆ ประหลาดๆ ออกมา ลองผิดลองถูก ทำอย่างที่ใจตัวเองต้องการโดยไม่แคร์ตลาด ความแปลก สด ใหม่ พลุ่งพล่านด้วยพลังของคนหนุ่มที่กล้าทำอะไรที่แตกต่างไปจากเดิมมันจึงถูกสาด ถูกปลดปล่อยออกมาอย่างเต็มที่จริงๆ”

 

ใครทันบ้าง ยุคอัลเทอร์เนทีฟไทยกำลังเฟื่องฟูสุดขีด เมื่อราวๆ 17 ปีที่แล้ว

ใครที่เคยยืนวนเวียนอยู่หน้าแผงเทป รอคอยอัลบั้มใหม่ของศิลปินอัลเทอร์ฯ ในดวงใจ ไม่ว่าจะเป็นโมเดิร์นด็อก อรอรีย์ ครับ สไมล์ บัฟฟาโล ออดี้ สี่เต่าเธอ พองพอง พาราดอกซ์ ซีเปีย สติวเดนท์อักลี่ เนอสเซอรี่ ซาวด์ อัยย์ เดอะ มัสท์ และอีกมากมาย ทั้งเดี่ยวและหมู่คณะ กว่านับร้อยชีวิตที่พร้อมอกพร้อมใจกันผงาดขึ้นสู่วงการเพลงไทยอย่างคึกคัก

ใครเคยนั่งกระดิกเท้ารอฟังรายการวิทยุเรดิโอ แอ็กทีฟ ของดีเจวาสนา วีระชาติพลี หรือหมุนไปที่คลื่น 89.0 ไพเรท ร็อก ของดีเจวินิจ เลิศรัตนชัย รอฟังเพลงใหม่ๆ รอข่าวคราวคอนเสิร์ตใหญ่ให้ซื้อบัตร ซื้อเสื้อแล้วยกพวกกันไปกระโดดโลดเต้นในงาน ใครอีกที่เคยสะสมตลับเทปวงอัลเทอร์ฯ เจ๋งๆ ไว้เป็นชั้น อวดพรรคพวกเพื่อนฝูง ด้วยความปลาบปลื้มใจ

ตุลย์ ไวฑูรเกียรติ ผู้ก่อตั้งวงอะไรจ๊ะ หนึ่งในวงอัลเทอร์เนทีฟฝีมือดียุคนั้น ก่อนมาเป็นนักร้องนำแห่งวงอพาร์ตเมนต์คุณป้าในวันนี้ บอกว่า เมื่อนึกถึงยุค 90’s จะคิดถึงพลังงานอันพลุ่งพล่าน ความคิดสร้างสรรค์อันบรรเจิด และโอกาสที่เปิดกว้างอย่างเท่าเทียมกัน

“จากก่อนหน้านี้ ที่เคยคิดกันว่านักดนตรีต้องมีพรสวรรค์ ทักษะยอดเยี่ม เล่นกีตาร์เก่ง โซโลเร็วปานสายฟ้า ตีกลองเร็วพั่บๆๆๆ หนักแน่นฉับไว อาจไม่ได้รับการบูชาเท่ากับไอเดีย หรือความคิดสร้างสรรค์เจ๋งๆ ความแปลกใหม่ ความกล้าที่จะก้าวออกมาจากขนบเดิมๆ

“ความหอมหวนดึงดูดใจ อยู่ที่พลังงาน มันมีความสด มหัศจรรย์ ดิบๆ เพราะมันเล่นจริง ทำกันสดๆ ต่อสู้บุกเบิก ผ่านความทุกข์ยากมาเยอะกว่าจะผงาดขึ้นบนคลื่นวิทยุ บนเวที บนแผงเทปจนมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักของแฟนๆ”

ขณะที่ โป้ โยคีเพลย์บอย หรือ ปิยะ ศาสตรวาหา นักดนตรีหนุ่มสุดเท่ หลับตานึกภาพถึงความประทับใจในวันที่วงการเพลงไทยมีอะไรใหม่ๆ เกิดขึ้นอย่างพร้อมเพรียงกัน ทั้งแนวทางดนตรีใหม่ที่หลากหลาย เพลงโดนใจไม่เคยได้ยินมาก่อน ศิลปินนับร้อยชีวิตจากค่ายอินดี้เล็กๆ จำนวนมาก

“มันเต็มไปด้วยแรงบันดาลใจ ความตื่นเต้น ความสดใหม่ มีวงใหม่เกิดขึ้นในปีเดียวนับสิบนับร้อยวง มีเพลงใหม่ๆ เนื้อหาทำนองแตกต่างไปจากที่เคยฟังทั่วไปมาให้เลือกฟังหลากหลาย ดนตรีอัลเทอร์เนทีฟส่งอิทธิพลต่อความคิด การทำงาน การใช้ชีวิตของวัยรุ่นสมัยนั้นให้กลายมาเป็นผู้ใหญ่ในวันนี้”

 

“วงแล้ววงเล่ามาวูบเดียว ดังเพลงเดียวก็หายก็มี ไม่ประสบความสำเร็จก็เยอะ แต่ก็ยังมีอีกหลายคนที่รักดนตรีจริงๆ และทำออกมาอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน เช่น โมเดิร์นด็อก พีโอพี แบล็คเฮด ละอ่อนที่เดี๋ยวนี้กลายมาเป็นบอดี้สแลม ป้างนครินทร์ กิ่งศักดิ์ วงพอส ที่เดี๋ยวนี้มาเป็นวงเครสเชนโด้ รวมถึงอีกหลายคนที่ทำงานอยู่เบื้องหลัง ทุกคนต่างมีส่วนช่วยทำให้วงการเพลงไทยเติบโตมาได้ ทั้งทางตรงและทางอ้อม”

 

ถามว่า เวลาที่ย้อนกลับไปมองเพลงฮิตตัวเองสมัยเก่าๆ แล้วรู้สึกอย่างไรบ้าง โป้ตอบว่า

“ผมไม่ชอบมองย้อนกลับไปมองความสำเร็จตัวเองนะ แต่ชอบดูเด็กรุ่นน้องๆ รุ่นใหม่ๆ ฟังเพลงเขา ดูการทำงานเขา ถ้ามีคุณภาพ ก็รู้สึกมีความสุขไปด้วย อยากเชียร์ อยากให้กำลังใจ มันดีกว่านั่งฟังเพลงตัวเองหลายเท่า เพลงเก่าๆยังไงก็ไม่รู้สึกตื่นเต้นเท่าฟังเพลงใหม่ๆ หรอกครับ”

ด้านไอดอลอีกคนหนึ่งแห่งยุคอัลเทอร์เนทีฟรุ่งเรือง เดอะ มัสท์-กฤชยศ เลิศประไพ นักแต่งเพลงนักร้องหนุ่ม เจ้าของผลงานเพลงฮิตลอดกาลอย่างอัศวินม้าไม้และองศาที่ต่างกัน วันนี้เขายังคงทำงานแต่งเพลงอยู่เบื้องหลังอย่างต่อเนื่อง และเพิ่งปล่อยอัลบั้มใหม่ออกมาเมื่อเร็วๆ นี้ ภายใต้ชื่อ Nebula Group ร่วมกับเพื่อนนักดนตรีฝีมือเยี่ยม

“ตอนออกอัลบั้มแรก เดอะ มัสท์ ผมคิดแค่ว่าอยากร้องในสิ่งที่ผมอยากร้อง อยากทำดนตรีในอยากที่ผมอยากทำ อยากนำเสนอ ไม่ได้คิดเรื่องจะได้เงินเท่าไหร่ หรือว่าจะดังไหม ผมไม่ใช่คนเสียงดี ร้องเพลงเก่ง แค่ร้องอย่างที่เราอยากร้อง ไม่ให้เหมือนใคร แต่ปรากฏว่าคนฟังชอบในสิ่งที่เราคิด”

เดอะ มัสท์ ให้ความเห็นว่าแม้จะผ่านมาเพียงสิบกว่าปี แต่ไลฟ์สไตล์ยุคนี้กับยุคก่อน เปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง

“เมื่อก่อนทำเพลงเสร็จอัดลงใส่เทปคาสเซต ใส่ซีดี ส่งไปตามสถานีวิทยุให้เปิด เดี๋ยวนี้ยุคดิจิตอล ยุคดาวน์โหลด ซื้อเพลงผ่านไอโฟน โหลดผ่านเอ็มพี3 กันง่ายๆ เพลงเหมือนโบชัวร์ ศิลปินออกซิงเกิลใหม่ คนฟังเสร็จก็เอาไปแชร์ โพสต์ต่อๆ กัน แทนที่จะซื้อมาฟัง กลับกลายเป็นว่าเป็นของที่แบ่งปันกันได้ในอินเทอร์เน็ตเพียงไม่กี่นาที ง่ายดาย และแพร่กระจายไปได้อย่างรวดเร็ว

ด้านเนื้อหาก็ต่าง ลองสังเกตดูว่าคนเดี๋ยวนี้ชอบฟังเพลงเบาๆ สังเกตเพลงฮิตปีก่อนอย่าง ซิงกูลาร์ ต่อมาปีนี้ วัชราวลี เนื้อหาดีนะ แนวโลกสวย โรแมนติก ให้กำลังใจ โทนเพลงฮิตเปลี่ยนไปเลย จากที่สมัยก่อน เพลงช้าๆ อกหัก มันพูดกันแรงๆ ซัดกันตรงๆ เลย ชกกระจก เอาหัวพุ่งชนกำแพง ...แบบจิ๊กโก๋อกหักน่ะ

“เด็กสมัยนี้น่าอิจฉา พวกเขาโชคดีมากๆ เขาสามารถหาแรงบันดาลใจ รับอิทธิพลทางความคิด ทางดนตรีจากยุค 90’s มาได้ง่ายๆ แค่เข้ายูทูบ กูเกิล หาเพลงพี่ๆ มาฟัง อันไหนเขาว่าเจ๋ง ก็ขวนขวายหามาเรียนรู้ศึกษาได้ไม่ยาก ถ้าคุณไม่มัวแต่โหลดหนังโป๊ ดูสิ่งไร้สาระ เชื่อว่าคุณจะได้บทเรียนที่มีค่ามากๆ แน่” นักดนตรีอินดี้ตัวพ่อฝากข้อคิดไปยังรุ่นน้องไว้อย่างน่าฟัง

เอาน่า ใครจะว่าทศวรรษ 1990 ดีที่สุด ดีอย่างไร ดีแค่ไหนนั้น อย่าเพิ่งปักใจเชื่อ ถ้าไม่ได้ไปลองฟัง ลองซึมซับอารมณ์ ความรู้สึกนึกคิดของพวกเขาผ่านงานดนตรีก่อน

สำหรับแฟนเพลงยุคอัลเทอร์เนทีฟครองเมืองคนใด ไปรำลึกความหลัง บรรยากาศความมัน โยกหัว กระโดดให้แผ่นดินสะเทือน ได้ในงาน เทศกาลดนตรีอัลเทอร์เนทีฟ “Sonic Attack 2012: 90s – The Best!!!” เสาร์ที่ 4 ส.ค. นี้ ณ ไบเทค บางนา ตั้งแต่เวลา 12.00-00.00 น. ร่วมแบ่งปันประสบการณ์ของยุคผ่านทางดนตรีทศวรรษ 1990 ที่นำโดย สเวด ที่บินตรงจากอังกฤษ ร่วมด้วย โมเดิร์นด็อก แบล็คเฮด สี่เต่าเธอ พราว อะไรจ๊ะ ฯลฯ ทั้งยังมีกิจกรรมและนิทรรศการต่างๆ ให้ชมเพียบ รายละเอียดเพิ่มเติมติดตามได้ที่ www.90sthebest.com และ www.facebook.com/90sthebest

แล้วเจอกันนะพวก!!!