โรงเรียนการกุศลวัดจับมือสำนักพุทธฯ พัฒนาบุคลากรด้านศีลธรรมและคุณธรรม

โดย...สมาน สุดโต

เมื่อวันที่ 20 ก.พ. 2555 ได้มีบันทึกข้อตกลงระหว่างกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนากับสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ เรื่องการเสริมสร้างศีลธรรมและพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมผู้บริหาร ครู และนักเรียน โรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา พิธีลงนามจัดขึ้นที่สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร (กทม.)

ผู้ที่ลงนามบันทึกข้อตกลงคือ พระราชพุทธิวราภรณ์ ประธานกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา และวิโรจน์ อุ่นทรัพย์ ผู้อำนวยการกองพุทธศาสนศึกษา แทน นพรัตน์ เบญจวัฒนานันท์ ผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ

การลงนามข้อตกลงแบบนี้ จัดว่าเป็นครั้งแรกที่มีขึ้น มี 5 ข้อ ล้วนแต่เป็นข้อที่บุคลากรในโรงเรียนการกุศลของวัด ตั้งแต่ผู้บริหาร ครู และนักเรียนต้องนำไปปฏิบัติ ยึดโยงกับหลักปฏิบัติทางพระพุทธศาสนา

พระราชพุทธิวราภรณ์ รองเจ้าคณะจังหวัดลพบุรี เจ้าอาวาสวัดกวิศราราม ประธานกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา มีความมั่นใจถึงความเป็นไปได้ของโครงการนี้ จึงประกาศต่อหน้าสื่อมวลชนว่าจะลาออกจากประธานกลุ่ม หากโครงการที่ลงนามนี้ล้มเหลว

 

รายละเอียดของข้อตกลงความร่วมมือมีดังนี้

1.กลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาจะกำหนดนโยบายและวางแผนร่วมกัน เพื่อให้โรงเรียนในกลุ่มดำเนินการสนับสนุนส่งเสริมให้ผู้บริหาร ครูผู้สอน และนักเรียนในโรงเรียนทุกคนดำรงตนยึดมั่นอยู่ในศีลธรรมตามแบบอย่างของพุทธมามกะที่ดี ด้วยแนวทางดังต่อไปนี้

1.1 ดำรงตนอยู่ในศีล 5 อย่างเคร่งครัด และทำบุญตักบาตรเป็นประจำ

1.2 ใฝ่ใจศึกษาหลักธรรมและปฏิบัติตามแนวทางพระพุทธศาสนาอย่างสม่ำเสมอ

1.3 สวดมนต์ไหว้พระทุกวัน อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง

1.4 ฝึกปฏิบัติธรรมพัฒนาจิตใจตามโอกาสที่สมควร

1.5 เข้าร่วมกิจกรรมในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา

1.6 พยายามศึกษาและเข้าสอบธรรมศึกษาให้ได้ถึงระดับธรรมศึกษาชั้นเอก

1.7 ร่วมกันแต่งชุดขาวในวันธรรมสวนะ

2.กลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา จะสนับสนุนส่งเสริมให้ครูผู้สอนในโรงเรียนทุกคนปรับปรุงแผนการสอนและกระบวนการเรียนการสอนในชั้นเรียน โดยบูรณาการหลักธรรมทางพระพุทธศาสนาสอดแทรกไว้ในบทเรียนของแต่ละวิชาที่รับผิดชอบ และใช้สื่อการเรียนการสอนตามความเหมาะสม

3.สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ จะส่งเสริมสนับสนุนกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาตามแนวทางดังนี้

3.1 ส่งเสริมการพัฒนาวัดที่จัดตั้งโรงเรียนการกุศลให้มีศักยภาพเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพระพุทธศาสนาที่สมบูรณ์แบบ โดยปรับปรุงทั้งด้านศาสนบุคคลและศาสนสถาน เช่น การพัฒนาให้เป็นสถานปฏิบัติธรรมที่ได้มาตรฐาน การพัฒนาห้องสมุด การจัดทำฐานการเรียนรู้ตามจุดต่างๆ การจัดเตรียมเป็นสถานที่สอบธรรมศึกษา เป็นต้น

3.2 จัดทำหลักสูตรการเรียนรู้หลักธรรมและกิจกรรมการปฏิบัติธรรมในระดับต่างๆ ที่เหมาะสมกับช่วงชั้นของผู้เรียน

3.3 ส่งเสริม สนับสนุน และอุปถัมภ์ ให้กลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาจัดกิจกรรมวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาในโอกาสต่างๆ อย่างต่อเนื่อง

3.4 สนับสนุนให้ครูจัดทำสื่ออุปกรณ์การเผยแผ่หลักธรรมที่ง่ายต่อการเรียนรู้และใช้ได้สะดวก

 

4.ข้อตกลงความร่วมมือในเรื่องนี้เริ่มดำเนินการในปีงบประมาณ 2555 และเมื่อมีการติดตามประเมินผลแล้วพบว่าบรรลุตามวัตถุประสงค์ได้เป็นอย่างดี จะได้ดำเนินการต่อไปอย่างต่อเนื่อง

5.หน่วยงานทั้งสองฝ่ายร่วมกันจัดตั้งคณะกรรมการติดตามผลการดำเนินการตามข้อตกลงความร่วมมือขึ้นคณะหนึ่ง เพื่อติดตามและรายงานผลการดำเนินงานตามบันทึกข้อตกลงให้ผู้บริหารของทั้งสองฝ่ายได้ทราบปีละ 2 ครั้ง (ครั้งที่ 1 เดือน เม.ย. และครั้งที่ 2 เดือน ต.ค.)

ส่วนโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาที่จะต้องปฏิบัติตามกฎเกณฑ์นี้มี 102 โรงเรียน เปิดทำการเรียนการสอนระดับอนุบาลมัธยมศึกษาปีที่ 6

โดยแบ่งเป็น 6 กลุ่ม

(1) ภาคกลางเขต 1 จำนวน 12 โรง

(2) ภาคกลางเขต 2 จำนวน 17 โรง

(3) ภาคเหนือ จำนวน 21 โรง

(4) ภาคอีสาน เขต 1 จำนวน 25 โรง

(5) ภาคอีสาน เขต 2 จำนวน 14 โรง

(6) ภาคใต้ จำนวน 13 โรง

ในบันทึกข้อตกลงมีเอกสารแนบท้ายบอกเล่าเรื่องโรงเรียนการกุศลของวัด ดังนี้

ความหมาย

โรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา หมายถึง โรงเรียนเอกชนตามมาตรา 15 (1) ตามพระราชบัญญัติโรงเรียนเอกชน พ.ศ. 2525 วัดในพระพุทธศาสนาที่ได้รับอนุญาตให้จัดตั้งตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 เป็นผู้รับใบอนุญาต และจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรที่กระทรวงศึกษาธิการกำหนด มีสำนักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน กระทรวงศึกษาธิการให้การอุดหนุนงบประมาณ

พระราชบัญญัติ ระเบียบ และมติมหาเถรสมาคมที่เกี่ยวข้อง

พระราชบัญญัติโรงเรียนเอกชน พ.ศ. 2525

ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา พ.ศ. 2532

 

มติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 2/2533 วันที่ 19 ม.ค. 2533 “เพื่อให้วัดและพระภิกษุได้เข้ามามีบทบาทในการจัดการศึกษาในรูปโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาอีกครั้ง อันจะช่วยแบ่งเบาภาระของรัฐในด้านการจัดการศึกษาสงเคราะห์ให้แก่เยาวชนที่ยากจนและพระภิกษุสามเณรให้ได้ศึกษาเล่าเรียนในโรงเรียนประเภทนี้ และเน้นให้โรงเรียนได้พัฒนาการเรียนการสอนและการอบรมจริยธรรมให้แก่นักเรียนเป็นพิเศษกว่าโรงเรียนทั่วไป”

มติมหาเถรสมาคม ครั้งที่ 25/2533 “โดยให้โรงเรียนที่รับเฉพาะเด็กชายเด็กหญิงเข้าเรียน ให้โอนมาเป็นโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาได้ ส่วนโรงเรียนที่รับทั้งพระภิกษุสามเณรและนักเรียนเข้าเรียน ให้แยกประเภทของนักเรียนอย่างชัดเจน ไม่ให้ปะปนกัน และให้พระภิกษุสามเณรที่กำลังศึกษาเล่าเรียนในปีการศึกษา 2533 เรียนจบในแต่ละระดับ (จบมัธยมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย) ทั้งนี้ให้เสร็จสิ้นภายในปีการศึกษา 2535 ต่อจากนั้นให้โอนเป็นโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา และให้ดำเนินการได้ทันทีโดยไม่ต้องรอรับรองรายงานการประชุม”

ส่วนระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยการอุดหนุนและส่งเสริมโรงเรียนเอกชนการกุศล (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2538 มีดังนี้

การขอความเห็นชอบและจัดตั้ง

ตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนา พ.ศ. 2532 ในข้อ 5 ระบุไว้ว่า การจัดตั้งโรงเรียนให้ดำเนินการตามพระราชบัญญัติโรงเรียนเอกชน พ.ศ. 2525 และระเบียบที่เกี่ยวข้อง โดยความเห็นชอบของมหาเถรสมาคม วัดที่มีความประสงค์จะจัดตั้งโรงเรียนการกุศลของวัดในพระพุทธศาสนาจึงต้องดำเนินการผ่านความเห็นของเจ้าคณะปกครองฝ่ายสงฆ์ และเจ้าหน้าที่ฝ่ายบ้านเมืองของจังหวัด แล้วมีหนังสือนำจากจังหวัดถึงสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาตินำเสนอมหาเถรสมาคมเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบ

พระราชพุทธิวราภรณ์ ผู้รับใบอนุญาตโรงเรียนวินิตศึกษา ในพระราชูปถัมภ์ฯ ประธานกลุ่มโรงเรียนการกุศลของวัด กล่าวเพิ่มเติมว่า ดูตัวเลขโรงเรียนการกุศลของวัดที่มี 102 วัด ถือว่าน้อยมาก จะเพิ่มได้เมื่อทางวัดและเจ้าอาวาสมีความพร้อม กล่าวคือ ต้องบริหารการศึกษาอย่างจริงจังและมีคุณภาพ มิเช่นนั้นจะแข่งกับโรงเรียนอื่นไม่ได้

โรงเรียนวินิตศึกษา จ.ลพบุรี เป็นโรงเรียนการกุศลของวัด แต่เป็นโรงเรียนที่มีความเป็นเลิศในด้านคุณภาพ เป็นโรงเรียนวัดที่นักเรียนแย่งกันเข้า เพราะการเรียนการสอนเน้นคุณภาพ

เช่นปีการศึกษานี้ นักเรียนสอบเข้าแพทย์ได้ถึง 4 คน ในขณะที่โรงเรียนประจำจังหวัดสอบได้ 11 คน

ท่านจึงมีความมั่นใจว่า โรงเรียนการกุศลของวัดจะทำตามบันทึกข้อตกลงนี้ได้ ทั้งนี้เพราะหลายโรงเรียนได้ทำมาก่อนแล้ว เช่น วันพระ ผู้ที่ผ่านเข้าไปโรงเรียนวินิตศึกษา แล้วเห็นนักเรียนแต่งชุดขาวก็ยังเคยแปลกใจว่าเป็นนักเรียนพยาบาล

เมื่อมีผลงานเช่นนี้ ท่านจึงมั่นใจว่าโครงการจะไม่ล้มเหลว ถ้าล้มเหลวจะลาออกจากประธานกลุ่มแน่นอน ท่านสัญญา