10 เคล็ดลับถ่ายนกกลางคืน
วันนี้ตั้งแต่บ่ายโมงครึ่งถึงบ่ายสองครึ่ง ผมมีคิวไปบรรยายหัวข้อ “เทคนิคการถ่ายรูปนกกลางคืน”
โดย...ปริญญา ผดุงถิ่น
วันนี้ตั้งแต่บ่ายโมงครึ่งถึงบ่ายสองครึ่ง ผมมีคิวไปบรรยายหัวข้อ “เทคนิคการถ่ายรูปนกกลางคืน” ในงานเทศกาลดูนกเมืองไทย จัดโดยสมาคมอนุรักษ์นกและธรรมชาติแห่งประเทศไทย ที่สวนสมเด็จฯ จึงถือโอกาสเล่าเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเกี่ยวกับการส่องและถ่ายภาพนกกลางคืนให้อ่านเล่นกันตรงนี้ (จริงๆ ผมจะได้ทบทวนการพูดไปด้วยระหว่างการเขียนต้นฉบับ แหะๆ)
1.การถ่ายรูปนกกลางคืน (ในตอนกลางคืน) คุณไม่มีไฟฉายไม่ได้ แต่ไม่แนะนำให้ถ่ายภาพนกด้วยแสงไฟฉาย ควรจะใช้แฟลช เหตุผลก็เพราะนกกลางคืนรำคาญการถูกส่องด้วยแสงต่อเนื่อง อาจบินหนีไปได้ทุกเมื่อ
2.ไฟฉายแรงๆ ช่วยให้การค้นหานกได้ดีกว่าไฟฉายอ่อนๆ ก็จริง แต่เมื่อเจอตัวนก คงไม่ดีนักที่จะส่องด้วยไฟแรงๆ อย่างบ้าพลัง ควรปรับลดกำลังแสงให้เหมาะสม แค่เพียงพอต่อการโฟกัสก็พอแล้ว ทั้งนี้ควรส่องไฟแถวเท้าของนก เพื่อไม่ให้แสงจี้เข้าหน้านกโดยตรง แต่ให้เล็งจุดโฟกัสไปแถวลูกตานก
3.ไม่มีอะไรน่าเกลียด เท่าลูกตาดำของนกที่หรี่แคบ เช่นเดียวกับตานกที่สะท้อนแสงแดงแจ๋ ทางแก้ก็คือ ดับไฟฉายในขณะกดชัตเตอร์ และถ่ายด้วยแฟลชแยกจากบอดี้กล้อง ไม่ว่าจะโยงสาย หรือไวร์เลส
4.ควรถ่ายนกกลางคืนด้วย Raw File เนื่องจากการถ่ายด้วยแสงแฟลชในเวลากลางคืน โอกาสแสงเป๊ะไม่ใช่ง่ายๆ จะได้มีความยืดหยุ่นในขั้นตอนปรับภาพ
5.นกกลางคืนไม่ใช่นกกระจิ๊ด หรือนกพงที่เต้นฟุตเวิร์กไปมา เมื่อจับกิ่งแล้วจะนิ่ง (บางทีนิ่งเป็นชั่วโมง เลิกถ่ายกลับไปนอนแล้ว นกก็ยังอยู่ที่เดิม) เพราะฉะนั้นไม่ต้องลนลานตื่นเต้นให้มาก ค่อยๆ เคลื่อนไหว กึ่งสโลว์โมชั่นจะดีที่สุด
6.ปฏิเสธไม่ได้ว่า “เทป” เป็นสิ่งสำคัญทีเดียวในการ Owling แต่เทปก็ไม่ใช่ทุกสิ่งทุกอย่าง ใช้ผิดเมื่อไร จะกลายเป็นการไล่นก
7.นกกลางคืนที่มักสงบนิ่งให้ถ่ายนานๆ โดยไม่หนีไปไหน โดยทั่วไปมักเป็นนกที่เราส่องไปเจอมันเอง โดยไม่ใช้เทป
8.คืนข้างขึ้นหรือข้างแรม อันไหนดีกว่ากันในการออกหานกกลางคืน? คำตอบดูเหมือนจะไม่เอกฉันท์นัก แต่คืนเดือนหงายช่วยให้คนมีแต้มต่อเล็กๆ น้อยๆ อาจเห็นตอนนกบินตัดท้องฟ้าได้
9.มีข้อมูลเมืองนอก กล่าวถึง Eurasian Eagle-Owl (Bubo bubo) ว่าชอบส่งเสียงร้องในคืนเดือนหงาย ซึ่งตามประสบการณ์ผมเอง พบว่า Bubo บ้านเราอย่างน้อย 2 ชนิด มีพฤติกรรมนี้
10.ผมไม่ใช่โคตรเซียนในด้านนี้แต่อย่างใด เพียงแต่ว่าชอบ และมีประสบการณ์มาบ้าง ดังนั้นสิ่งที่จะโม้ เอ๊ย บรรยายก็แค่การแชร์ประสบการณ์สู่กันฟังเท่านั้นเอง