รีดเงินสกัดดาวรุ่ง "เฟซบุ๊ก" ปิดทางเว็บดัง

ในช่วง2 สัปดาห์ที่ผ่านมา มีความเคลื่อนไหวหนึ่งที่ไม่ค่อยจะเป็นข่าวในบ้านเรานัก นั่นคือการที่เฟซบุ๊กได้ทำการทดลองระบบใหม่ใน 6 ประเทศขนาดไม่เล็กไม่ใหญ่ ได้แก่ กัมพูชา สโลวะเกีย ศรีลังกา เซอร์เบีย โบลิเวีย และกัวเตมาลา การทดลองนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ผู้ใช้เข้าถึงความเคลื่อนไหว หรือโพสต์ของเพื่อนๆ มากขึ้น แล้วซ่อนฟีดจากเว็บขนาดใหญ่หรือมีผู้ติดตามมากเอาไว้ในช่องที่จัดไว้ให้เป็นพิเศษ เรียกว่า Explore Feed

แต่การทดลองนี้ สร้างความไม่พอใจให้กับสื่อมวลชนสายดิจิทัลเป็นอันมาก เพราะดูเหมือนว่าจุดประสงค์ของ Explore Feed ไม่ใช่เพียงแค่ให้ผู้ใช้เข้าถึงเพื่อนๆ มากขึ้นเท่านั้น (รวมถึงฟี๊ดชีวิตส่วนตัวที่ซ้ำซากน่าเบื่อหน่าย) แต่ยังเป็นการปิดกั้นสื่อไม่ให้เข้าถึงผู้เสพได้ง่ายๆ โอกาสที่สื่อจะเข้าถึงผู้ใช้มีช่องทางเดียวเท่านั้น นั่นคือการซื้อโฆษณาจากเฟซบุ๊ก ซึ่งหมายความว่า จะมีแต่สื่อรายใหญ่และเงินหนาเท่านั้นที่จะอยู่รอด ส่วนสำนักข่าวอิสระที่ทำงานข่าวอย่างเป็นกลาง แต่เงินไม่มากพออาจถูกซ่อนโพสต์จนเข้าไม่ถึงผู้เสพ และต้องร่วงโรยไปในที่สุด

ปฏิเสธไม่ได้ว่าความเคลื่อนไหวนี้สะท้อนผลประโยชน์ทางธุรกิจของเฟซบุ๊กอย่างชัดเจน และหากสื่อเองจะใช้บริการจากโซเชียลเน็ตเวิร์ครายนี้ ต้องตระหนักว่าการขอใช้พื้นที่ฟรีๆ จากเฟซบุ๊กเป็นสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ ดังนั้น เราจะเห็นสื่อใหญ่ๆ หลายรายขยับขยายสร้างแพล็ตฟอร์มของตัวเองเพื่อหลีกเลี่ยงการพึ่งพาเฟซบุ๊ก

แต่ถึงกระนั้นก็ตัดเยื่อใยไม่ขาด เพราะเฟซบุ๊กเป็นช่องทางหลักในการเข้าถึงมวลชน เช่น กัมพูชา เฟซบุ๊กเป็นช่องทางเข้าถึงข้อมูลข่าวสารมากที่สุดเป็นอันดับ 1 หากเฟซบุ๊กเกิดให้ระบบ Explore Feed ขึ้นมาจริงๆ การเข้าถึงข่าวสารที่เป็นกลางและหลากหลายของคนในประเทศเหล่านี้จะยากขึ้น และต้องหันไปเสพข่าวจากทางการ ซึ่งมีวาระซ่อนเร้นทางการเมือง

ภาพ...เอเอฟพี