สหรัฐคว่ำบาตรผู้พิพากษาและอัยการ ICC อ้างคุกคามความมั่นคง

รัฐบาลประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ประกาศเมื่อวันพุธ (ตามเวลาสหรัฐฯ) ว่าจะดำเนินมาตรการคว่ำบาตรผู้พิพากษา 2 ราย และอัยการ 2 รายของศาลอาญาระหว่างประเทศ (ICC) ในกรุงเฮก ซึ่งนับเป็นการเพิ่มแรงกดดันต่อองค์กรตุลาการระหว่างประเทศแห่งนี้ หลังจากที่ศาลได้มีการออกหมายจับผู้นำอิสราเอลและเคยตัดสินใจเปิดการสอบสวนเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ

 

นายมาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงว่า ศาล ICC เป็น “ภัยคุกคามต่อความมั่นคงแห่งชาติ” และเป็นเครื่องมือในการทำสงครามทางกฎหมายกับสหรัฐฯ และอิสราเอล

 

การเคลื่อนไหวครั้งนี้สร้างความไม่พอใจแก่หลายฝ่าย โดยฝรั่งเศสเรียกร้องให้สหรัฐฯ ถอนมาตรการดังกล่าว ขณะที่ ICC ระบุว่าเป็น “การโจมตีอย่างโจ่งแจ้ง” ต่อความเป็นอิสระของสถาบันตุลาการที่ควรดำเนินงานอย่างเป็นกลาง

 

ตามประกาศของกระทรวงการคลังและกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ บุคคลที่ถูกคว่ำบาตรได้แก่ นาย Nicolas Yann Guillou ผู้พิพากษาจากฝรั่งเศส, นาง Nazhat Shameem Khan อัยการรองจากฟิจิ, นาย Mame Mandiaye Niang อัยการรองจากเซเนกัล และผู้พิพากษา Kimberly Prost จากแคนาดา ทั้งหมดเกี่ยวข้องกับคดีที่เชื่อมโยงกับอิสราเอลและสหรัฐฯ

 

มาตรการคว่ำบาตรครั้งนี้ถือเป็นรอบที่สองในช่วงเวลาไม่ถึงสามเดือน หลังจากรัฐบาลทรัมป์เคยประกาศคว่ำบาตรผู้พิพากษา ICC อีกสี่รายไปก่อนหน้านี้ นักวิเคราะห์มองว่าการยกระดับแรงกดดันดังกล่าวอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของศาล โดยเฉพาะในคดีสำคัญอย่างการสอบสวนข้อกล่าวหาก่ออาชญากรรมสงครามของรัสเซียจากการรุกรานยูเครน

 

ทั้งนี้ ศาล ICC เคยออกหมายจับต่อนายเบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีอิสราเอล, นายโยอาฟ กัลแลนท์ อดีตรัฐมนตรีกลาโหม และนายอิบราฮิม อัล-มัสรอี ผู้นำกลุ่มฮามาส ฐานก่ออาชญากรรมสงครามและอาชญากรรมต่อมนุษยชาติจากความขัดแย้งในฉนวนกาซาเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา

 

เสียงสะท้อนจากนานาชาติ

ฝรั่งเศสและสหประชาชาติออกมาแสดงความกังวล โดยกระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสย้ำว่าบทบาทของผู้พิพากษา ICC เป็นสิ่งสำคัญใน “การต่อสู้กับการลอยนวลพ้นผิด” ขณะที่นายสเตฟาน ดูจาร์ริก โฆษกยูเอ็น ระบุว่ามาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ “บ่อนทำลายรากฐานของความยุติธรรมระหว่างประเทศ”

 

ในขณะเดียวกัน สำนักงานนายกรัฐมนตรีอิสราเอลออกแถลงการณ์แสดงความยินดีกับการตัดสินใจของสหรัฐฯ

 

ผลกระทบของมาตรการคว่ำบาตร

มาตรการดังกล่าวจะส่งผลให้ทรัพย์สินของผู้ถูกคว่ำบาตรในสหรัฐฯ ถูกอายัด และตัดขาดพวกเขาออกจากระบบการเงินของสหรัฐฯ

 

ผู้พิพากษา Guillou เป็นหนึ่งในคณะผู้พิพากษาที่ออกหมายจับนายเนทันยาฮู ขณะที่ Khan และ Niang ทำหน้าที่อัยการรอง และผู้พิพากษา Prost เคยมีบทบาทในคดีที่ศาลอนุมัติให้มีการสอบสวนอาชญากรรมสงครามในอัฟกานิสถานตั้งแต่ปี 2003 ซึ่งรวมถึงบทบาทของกองทัพสหรัฐฯ ด้วย

 

ภูมิหลังความขัดแย้งสหรัฐฯ – ICC

 

ความไม่ลงรอยระหว่างสหรัฐฯ กับ ICC ยืดเยื้อมาตั้งแต่สมัยรัฐบาลทรัมป์ชุดแรก โดยในปี 2020 สหรัฐฯ เคยคว่ำบาตรอัยการ Fatou Bensouda และผู้ช่วยใกล้ชิดของเธอ เนื่องจากการสอบสวนบทบาทของสหรัฐฯ ในสงครามอัฟกานิสถาน

 

ในแถลงการณ์ตอบโต้ ICC ได้เรียกร้องให้ประเทศภาคีและประชาคมระหว่างประเทศ “ยืนหยัดสนับสนุน” การทำงานของศาล ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อผลประโยชน์ของเหยื่ออาชญากรรมระหว่างประเทศเท่านั้น