คำสาปเดือนสิงหา เดือนมรณะที่รัสเซียมักเจอแต่หายนะ

หากลองสังเกตดูจะพบว่า เรื่องร้ายๆ มักจะเกิดขึ้นบนโลกของเราแทบจะทุกเดือนทุกปี แต่สำหรับชาวรัสเซียพวกเขามีความเชื่ออย่างหนึ่งว่า เดือนสิงหาคมเป็นเดือนต้องคำสาป (August curse) เพราะเหตุการณ์รุนแรงของรัสเซียมักจะเกิดขึ้นในเดือนนี้มากกว่าเดือนอื่นๆ

เมื่อช่วงต้นศตวรรษที่ 21 บรรดานักข่าวและผู้สังเกตการณ์พากันตั้งข้อสังเกตว่า นับตั้งแต่ปี 1991 เป็นต้นมา เหตุการณ์รุนแรงและร้ายแรงถึงแก่ชีวิตจำนวนมากผิดปกติในรัสเซียล้วนเกิดขึ้นในเดือนสิงหาคม ไม่ว่าจะเป็นอุบัติเหตุ การก่อการร้าย หรือสงคราม

เหตุการณ์ครั้งใหญ่ๆ ในเดือนสิงหาคมมีหลายเหตุการณ์ อาทิ

• วันที่ 19-21 ปี 1991 สมาชิกรัฐบาลของสหภาพโซเวียตกลุ่มหนึ่งพยายามก่อรัฐประหารเพื่อควบคุมประเทศจากประธานาธิบดี มิคาอิล กอร์บาชอฟ ของสหภาพโซเวียต
• วันที่ 27 ปี 1992 เที่ยวบินที่ 2808 ของสายการบิน Aeroflot ซึ่งเป็นสายการบินแห่งชาติพุ่งชนกลุ่มอาคารในหมู่บ้านแห่งหนึ่งของเมืองอิวาโนวาขณะกำลังลงจอด ส่งผลให้ผู้โดยสารและลูกเรือทั้ง 84 รายเสียชีวิต
• วันที่ 11 ปี 1994 เกิดอุบัติเหตุทางรถไฟในภูมิภาคเบลโกร็อด มีผู้เสียชีวิต 20 ราย บาดเจ็บ 50 ราย
• วันที่ 29 ปี 1996 เที่ยวบินที่ 2801 ของสายการบิน Vnukovo Airlines ตกในนอร์เวย์ เนื่องจากระบบนำทางผิดพลาด ส่งผลให้ผู้โดยสารและลูกเรือทั้ง 141 รายรวมทั้งเด็กเสียชีวิต
• วันที่ 17 ปี 1998 เกิดวิกฤตการเงินรัสเซีย ทำให้รัฐบาลและธนาคารกลางสั่งลดค่าเงินรูเบิลและผิดนัดชำระหนี้ ความรุนแรงของวิกฤตครั้งนี้ยังส่งผลกระทบกับเศรษฐกิจของเพื่อนบ้านรัสเซียอีกหลายประเทศวันที่ 12 ปี 2000 เรือดำน้ำคูรสก์จมลงในทะเลแบร์เรนต์ระหว่างการฝึกซ้อมรบครั้งใหญ่ของกองทัพเรือครั้งแรกในรอบกว่า 10 ปี ส่งผลให้ลูกเรือทั้ง 118 รายเสียชีวิต
• วันที่ 19 ปี 2002 กลุ่มกบฏแบ่งแยกดินแดนในเชเชนใช้ระบบป้องกันภัยทางอากาศสอยเฮลิคอปเตอร์ Mil Mi-26 กองทัพรัสเซียตกในเขตทุ่นระเบิดในเชเชน ส่งผลให้มีทหารเสียชีวิต 127 นาย นับเป็นการสูญเสียครั้งใหญ่ที่สุดในวงการการบินเฮลิคอปเตอร์ เป็นภัยพิบัติด้านการบินที่ร้ายแรงที่สุดที่ของกองทัพรัสเซีย และเป็นการเสียชีวิตที่มากที่สุดใน 1 วันนับตั้งแต่ปี 1999
• วันที่ 24 ปี 2004 มีการระเบิดเครื่องบินโดยสารภายในประเทศ 2 ลำที่ขึ้นบินจากท่าอากาศยานนานาชาติโดโมเดโดโวในกรุงมอสโก ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตรวม 89 ราย
• วันที่ 22 ปี 2006 เที่ยวบินที่ 612 ของสายการบิน Pulkovo Aviation Enterprise ตกที่แคว้นโดเนตสก์ โอบลาสต์ ของยูเครน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 170 ราย
• วันที่ 7-12 ปี 2008 เกิดสงครามระหว่างรัสเซียกับจอร์เจีย
• วันที่ 17 ปี 2009 เครื่องบิน 2 ลำชนกันระหว่างการฝึกซ้อมการแสดงแอร์โชว์ในกรุงมอสโก มีผู้เสียชีวิต 2 ราย บาดเจ็บ 3 ราย
• วันที่ 17 ปี 2009 เกิดเหตุคาร์บอมบ์โจมตีสถานีตำรวจในเมืองนาซราน สาธารณรัฐอินกูเชเตียของรัสเซีย มีผู้เสียชีวิต 25 ราย บาดเจ็บ 64 ราย
• วันที่ 17 ปี 2009 กังหันตัวหนึ่งของสถานีผลิตไฟฟ้าพลังน้ำของเขื่อนซายาโน-ชูเชนสกายาขัดข้อง จนน้ำทะลักท่วมห้องติดตั้งอุปกรณ์สร้างกระแสไฟฟ้า มีผู้เสียชีวิต 75 ราย
• วันที่ 29 ก.ค.-13 ส.ค. ปี 2010 เกิดไฟป่าขึ้นนับร้อยจุดทั่วประเทศและอุณหภูมิสูง ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตจากไฟป่า 54ราย และจากคลื่นความร้อน 55,736 ราย
• ต้นเดือน ก.ค.-กลางเดือน ส.ค. ปี 2013 น้ำท่วมครั้งใหญ่ทางฝั่งตะวันออกไกลของรัสเซีย ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิต 85 ราย สูญหาย 105 ราย ไร้ที่อยู่อาศัย 860,000 ราย (รวมความเสียหายของจีนและรัสเซีย)
• วันที่ 1-31 ปื 2019 ไฟป่าไซบีเรีย

หลายคนพยายามหาเหตุผลมาอธิบายเหตุการณ์รุนแรงที่เจาะจงหรือบังเอิญเกิดขึ้นในเดือนสิงหาคมเหล่านี้ทั้งทางวิทยาศาสตร์และไสยศาสตร์

ทางวิทยาศาสตร์นั้นมองว่าฤดูกาลมีอิทธิพลต่อกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ ซึ่งเดือนสิงหาคมในรัสเซียเป็นเดือนที่มีอากาศร้อนและเป็นเดือนที่ผู้คนออกมาทำกิจกรรมกันข้างนอกในเดือนที่มีวันหยุดยาว เปิดโอกาสให้ผู้ก่อการร้ายหรืออาชญากรลงมือในช่วงนี้ ผิดกับช่วงฤดูหนาวที่หนาวสุดๆ ที่ผู้คนมักจะหมกตัวอยู่ในบ้าน

เยฟเกนี นาดอร์ชิน นักเศรษฐศาสตร์จาก Trust Bank มองว่า สำหรับหลายๆ เหตุการณ์ การเกิดขึ้นในเดือนสิงหาคมถือเป็นความบังเอิญ แต่ช่วงวันหยุดยาวที่เจ้าหน้าที่ไม่ได้ทำงานคือปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดเหตุคาร์บอมบ์ที่นาซราน

บางคนอธิบายคำสาปเดือนสิงหาคมด้วยเหตุผลทางไสยศาสตร์ อาทิ นักพยากรณ์ เยเลนา คุซเนตโซวา เผยไว้เมื่อปี 2009 ว่า ความวุ่นวายต่างๆ จะอยู่ไปจนถึงช่วงกลางเดือนกันยายน เพราะดวงเมืองของรัสเซียทำให้เกิดความวุ่นวายขึ้นในเดือนสิงหาคม และยังมีดาวเสาร์และดาวยูเรนัสที่สัมพันธ์กับดวงเมืองด้วย

นอกจากนี้ ยังมีการระบุไว้เมื่อปี 2001 ว่าสภาพอากาศที่ร้อนจัดของเดือนสิงหาคมเป็นปัจจัยสนับสนุนเหตุการณ์รุนแรงต่างๆ คือเป็นช่วงเวลาที่ผู้ก่อความไม่สงบหรือเหตุการณ์ทางทหารเกิดขึ้นได้

เหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ที่มีผลกระทบเป็นวงกว้างหลายเหตุการณ์ในรัสเซียล้วนเกิดขึ้นในเดือนสิงหาคม ซึ่งเป็นช่วงเวลาเหมาะเจาะที่ทหารจะเคลื่อนไหว เช่น เหตุการณ์แนวรบด้านตะวันออกในสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่เกิดขึ้นในเดือนสิงหาคม 1914 เมื่อเยอรมนีรุกรานคองเกรสโปแลนด์ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย

หรือการที่เยอรมนีปิดล้อมเลนินกราดเมื่อวันที่ 22 สิงหาคม ปี 1941 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ปีถัดมาในวันที่ 23 สิงหาคม เยอรมนีเปิดศึกชิงเมืองสตราลินกราดแต่ต้องพ่ายแพ้ให้สหภาพโซเวียต

รายงานโดย ทีมข่าวต่างประเทศโพสต์ทูเดย์

Photo by OLGA MALTSEVA / AFP