รู้หรือไม่ว่าในสหรัฐมีร้านอาหารไทยมากกว่าร้านอาหารชาติอื่น

คลิปเรื่อง Why Almost Every Town In America Has a Thai Restaurant (ทำไมแทบจะทุกเมืองในสหรัฐต้องมีร้านอาหารไทย 1 ร้าน) ระบุไว้ว่า

มีชาวเอธิโอเปียอาศัยอยู่ในสหรัฐแบบถาวรราว 300,000 คน แต่มีร้านอาหารเอธิโอเปียเพียง 500 ร้าน หรือคิดเป็นสัดส่วน 1 ร้านอาหารเอธิโอเปียต่อชาวเอธิโอเปีย 600 คน มีชาวอินเดียราว 4 ล้านคน โดยมีร้านอาหารอินเดีย 500 ร้าน หรือเท่ากับ 1 ร้านต่อชาวอินเดีย 800 คน มีชาวเม็กซิกัน 36 ล้านคน มีร้านอาหารเม็กซิกัน 54,000 ร้าน หรือเท่ากับร้านอาหารเม็กซิกัน 1 ร้านต่อชาวเม็กซิกัน 667 คน

ส่วนไทยมีประชากรในสหรัฐราว 300,000 คน แต่มีร้านอาหารไทยอยู่ถึง 5,452 ร้าน หรือคิดเป็น 1 ร้านต่อคนไทย 55 คน เมื่อเทียบกับชาติอื่นๆ แล้วถือว่าเยอะมาก

แล้วทำไมถึงมีร้านอาหารไทยมากมายขนาดนั้นในสหรัฐ

คำตอบในใจหลายคนอาจบอกว่าเพราะอาหารไทยอร่อยถูกใจชาวอเมริกัน ซึ่งไม่ผิด แต่ยังมีอีกหนึ่งคำตอบที่เป็นส่วนสำคัญเช่นกัน

คำตอบนั้นคือ รัฐบาลไทยที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้อาหารไทยแพร่กระจายไปทั่วโลก

รัฐบาลไทยสมัยจอมพลแปลก พิบูลสงคราม ต้องการสร้างเอกลักษณ์และความภาคภูมิใจของประเทศ นอกจากการทำให้ประเทศไทยดูทันสมัยในสายตาชาวโลกอย่างการแต่งกายแบบตะวันตก เปลี่ยนอุปกรณ์ที่ใช้ในการรับประทานอาหาร อีกวิธีหนึ่งที่รัฐบาลไทยนำมาใช้คือ การทูตอาหาร (culinary diplomacy) ด้วยการเปลี่ยนปากท้องของชาวต่างชาติให้เป็นสถานทูตไทยเล็กๆ

รัฐบาลไทยส่งเสริมอาหารไทยให้เป็นที่รู้จักของชาวโลกเพื่อสร้างรายได้จากการส่งออกและการท่องเที่ยวด้วยการฝึกฝนเชฟจนชำนาญแล้วส่งออกไปเผยแพร่อาหารไทยในต่างแดนโดยมีเสน่ห์ปลายจวักเป็นอาวุธ

ปี 2002 รัฐบาลไทยตัดสินใจยกระดับการทูตอาหารไทยไปอีกขั้นด้วยการเปิดตัวโครงการ Global Thai Restaurant Company โดยมีจุดมุ่งหมายว่าจะเปิดร้านอาหารไทยให้ได้ 3,000 ร้านทั่วโลก

ขณะที่กรมส่งเสริมการส่งออกได้สร้างต้นแบบร้านอาหารไทย 3 สไตล์ ซึ่งผู้ที่สนใจเปิดร้านอาหารสามารถเลือกรูปแบบร้านสำเร็จรูปที่มีครบจบในที่เดียวตั้งแต่การตกแต่งไปจนถึงเมนูไปใช้กับร้านของตัวเอง ได้แก่

ร้านแบบ Elephant Jump เป็นร้านอาหารง่ายๆ ราคาไม่แพง อาจมีการดัดแปลงอาหารให้เข้ากับลิ้นคนทานได้เล็กน้อย โดยราคาอาหารอยู่ที่คนละ 5-15 เหรียญสหรัฐ

ร้านแบบ Cool Basil ที่ราคาต่อหัวสูงขึ้นมาอีกเล็กน้อยที่คนละ 15-25 เหรียญสหรัฐ และ Golden Leaf ที่ตกแต่งด้วยผ้าและงานศิลป์ของไทย สนนราคาต่อหัว 25-30 เหรียญสหรัฐ

จากการสนับสนุนของโครงการนี้ จำนวนร้านอาหารไทยในต่างแดนจึงเพิ่มขึ้นราว 3 เท่าตัวจาก 5,500 ร้านเป็น 15,000 ร้าน ส่วนในสหรัฐเพิ่มจาก 2,000 ร้านเป็น 5,000 ร้าน

และเพื่อให้ร้านอาหารไทยเหล่านี้มีมาตรฐาน นักการทูตของไทยจะต้องทำหน้าที่เป็นนักชิมอาหาร และจับตาคุณภาพและความเป็นไทยแท้ของร้านอาหารไทยที่กระจายอยู่ทั่วโลก

นอกจากนี้ รัฐบาลไทยยังทุ่มงบประมาณในการพัฒนาหุ่นยนต์ชิมอาหารชื่อว่า e-Delicious เพื่อตรวจจับความเป็นไทยแท้ของอาหาร ทั้งกลิ่น รสชาติ และการตกแต่ง แล้วให้คะแนน หากได้น้อย 80 ถือว่าอาหารจานนั้นต่ำกว่ามาตรฐานของรัฐบาล

หลังจากคลิปนี้ถูกเผยแพร่มีคนเข้ามาแสดงความคิดเห็นกันหลากหลาย อาทิ wiener dust บอกว่า “ที่บ้านเกิดเรามีร้านอาหารไทยร้านนึง และก็มีอีกร้านที่อีกเมืองนึง สงสัยมานานแล้วว่าทำไมการตกแต่งภายในกับเมนูเหมือนกันมากๆ ตอนนี้เข้าใจละ มันคือโครงการที่รัฐบาลสนับสนุน ใครจะไปคิดล่ะ”

Bjorn P. Munch บอกว่า “เมื่อปี 2012 ผมไปกินอาหารที่ร้านอาหารไทยที่อยู่เหนือสุดของโลก ตั้งอยู่ที่ 78 องศาเหนือในลองเยียร์เบียน สวาลบาร์ด และใช่พนักงานเสิร์ฟและเชฟมาจากเมืองไทย”

SUPERTOMMO บอกว่า “น่าสนใจมาก...ถึงจะเป็นคนไทยแต่ก็สงสัยจริงๆ ว่ารัฐบาลเราเคยส่งเสริมอะไรแบบนี้ด้วยเหรอ นี่ยังไม่ต้องพูดถึงความคิดสร้างสรรค์นะ บางทีอาจจะเป็นเพราะความไม่รู้ของเรา ต้องไปหาความรู้เพิ่มเติมซะแล้ว”

-p Catalano บอกว่า “มีร้านอาหารไทย 1 ร้านในเมืองที่ผมเติบโต นับแต่นั้นผมก็เข้าร้านอาหารไทยเยอะมาก แต่ไม่มีร้านไหนอร่อยเท่าร้านนี้ ผมเคยเข้าไป สั่งอะไรไปเดาๆ แล้วมันก็อร่อยตลอด เจ้าของร้านจำผมกับภรรยาได้ และเขาจะสอนผมว่าต้องกินยังไงถึงจะอร่อย ถ้าเขารับออร์เดอร์เองผมจะขอให้เขาเซอร์ไพรส์ผม และเขาก็ไม่เคยทำให้ผิดหวัง บางครั้งผมแวะไปและเขามีอาหารจานใหม่ที่กำลังลองทำและยังไม่ได้ขาย แล้วถามว่าเราจะเอามั้ย เป็นประสบการณ์ที่ดีมาก ผมมักจะตั้งใจแวะไปที่นั่นถ้าได้กลับเข้าเมือง”

Eustache Dauger บอกว่า “เอาจริงๆ นะ การทูตอาหารของไทยเป็นไอเดียซอฟท์พาวเวอร์ที่ฉลาดมาก”

Harun Suaidi บอกว่า “ในฐานะคนอินโดนีเซีย ผมว่ารัฐบาลอินโดฯ ควรทำตามบ้างนะ เรามีอาหารอร่อยๆ เยอะ มันถึงเวลาแล้วที่โลกจะได้รู้ว่าอินโดนีเซียไม่ได้มีแค่บาหลี”

Livid lmp บอกว่า “ร้านอาหารโปรดของพวกเรามีชายสูงวัยใจดีที่สุดที่ผมเคยเจอมาเป็นเจ้าของ ผมกับภรรยาเรียกเขาว่า ‘คุณตาคนไทย’ ถ้านี่คือสิ่งที่ประเทศไทยทำ ผมต้องขอบคุณพวกเขาสำหรับอาหารอร่อยๆ และคุณตาใจดี”

Belenus3080 บอกว่า “ที่บอกว่า ‘อย่าเรียกผู้จัดการร้าน ให้เรียกรัฐบาลมาคุย’ น่ะ ผมจะส่งจดหมายไปถึงนายกรัฐมนตรีไทยโดยตรงเพื่อขอร้านอาหารที่ผมชอบกลับมาเปิดอีกครั้งเลยล่ะ เพราะผมเสียใจมากที่มันปิดไปแล้ว”