WTO เข้าข้างจีนกรณีพิพาทสหรัฐเก็บภาษีสินค้า

คณะผู้พิจารณาข้อพิพาทซึ่งแต่งตั้งโดยองค์กรระงับข้อพิพาท (DSB) ขององค์การการค้าโลก (WTO) ตัดสินว่าการที่สหรัฐเก็บภาษีสินค้านำเข้าจากจีนมูลค่าราว 234,000 ล้านเหรียญสหรัฐ เมื่อปี 2018 เป็นการละเมิดระเบียบการค้าระหว่างประเทศ

คณะผู้พิจารณาให้เหตุผลว่า สหรัฐเรียกเก็บภาษีจากจีนเท่านั้น และสหรัฐไม่สามารถแสดงให้เห็นได้ว่าสินค้าจีนที่ถูกเรียกเก็บภาษีได้รับสิทธิประโยชน์จากการดำเนินการค้าที่ไม่เป็นธรรมจากจีน

ก่อนหน้านี้ฝั่งสหรัฐอ้างต่อคณะกรรมการว่าจีนดำเนินการทางการค้าที่กระทบต่อผลประโยชน์ของสหรัฐ รวมทั้งมีการขโมยทรัพย์สินทางปัญญาและเทคโนโลยีของสหรัฐ  

คำตัดสินนี้เป็นการสนับสนุนคำร้องที่จีนยื่นไปยัง WTO ว่า การเก็บภาษีของทรัมป์ละเมิดระเบียบการค้าระหว่างประเทศหลายข้อ รวมทั้งข้อที่กำหนดว่าประเทศสมาชิก WTO ทุกประเทศต้องเสนออัตราภาษีที่เท่าเทียมกันระหว่างคู่ค้าของตัวเอง

ในเวลาต่อมา ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐเผยกับผู้สื่อข่าวที่ทำเนียบขาวว่า  ยังไม่ได้เห็นคำตัดสินดังกล่าว และกล่าวต่อว่า “เราต้องทำอะไรบางอย่างกับ WTO เพราะ WTO ปล่อยให้จีนทำผิดแล้วลอยนวล เราต้องตรวจสอบคำตัดสิน แต่ผมไม่ใช่แฟนพันธุ์แท้ของ WTO นี่คือสิ่งที่ผมบอกได้ตอนนี้”

ด้าน โรเบิร์ต ไลไธเซอร์ ผู้แทนทางการค้าของสหรัฐ กล่าวโจมตี WTO ว่าพยายามขัดขวางไม่ให้สหรัฐปกป้องแรงงานของตัวเอง

“รายงานของคณะผู้พิจารณาชุดนี้ยืนยันสิ่งที่รัฐบาลทรัมป์พูดมาตลอด 4 ปีว่า WTO ไม่สามารถหยุดยั้งพฤติกรรมที่เป็นอันตรายต่อเทคโนโลยีของจีนได้อย่างสิ้นเชิง แม้ว่าคณะผู้พิจารณาจะไม่ได้โต้แย้งหลักฐานมากมายเกี่ยวกับการขโมยทรัพย์สินทางปัญญาของจีนที่สหรัฐส่งให้ แต่คำตัดสินนี้แสดงให้เห็นว่า WTO ไม่ได้หาทางเยียวยาพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมนี้”

ไลไธเซอร์ยังกล่าวอีกว่า สหรัฐต้องมีสิทธิ์ในการปกป้องตัวเองจากการดำเนินการทางการค้าที่ไม่เป็นธรรม และรัฐบาลทรัมป์จะไม่ปล่อยให้จีนใช้ WTO เป็นช่องทางในการหาประโยชน์จากแรงงานชาวอเมริกัน ภาคธุรกิจ เกษตรกร และเจ้าของฟาร์มปศุสัตว์

ขณะที่ทางการจีนระบุว่าคำตัดสินดังกล่าวมีความยุติธรรม โดยตัวแทนจากกระทรวงพาณิชย์เผยว่า “จีนหวังว่าสหรัฐจะเคารพคำตัดสินของคณะผู้พิจารณา...ดำเนินการในทางปฏิบัติเพื่อพบกันครึ่งทางกับจีนและสมาชิกประเทศอื่นของ WTO ร่วมกันรักษาระบบการค้าพหุพาคี และส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจโลกที่มีเสถียรภาพ”

มาร์กาเร็ต เซคูตา อดีตเจ้าหน้าที่สำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐ มองว่า คำตัดสินของ WTO อาจเป็นชนวนให้ทรัมป์ตัดสินใจถอนตัวออกจาก WTO หรืออาจกลายเป็นหลักฐานสนับสนุนข้อเสนอของสหรัฐที่ให้ปฏิรูป WTO

ทั้งนี้ คู่กรณีที่ไม่พอใจกับคำตัดสินของ WTO สามารถยื่นอุทธรณ์ต่อองค์กรอุทธรณ์ซึ่งเปรียบเสมือนศาลฎีกา ได้ภายใน 60 วัน ทว่ากระบวนการนี้อาจไม่สามารถนำมาใช้ได้ เนื่องจากเมื่อปลายปี 2019 รัฐบาลทรัมป์คัดค้านการตั้งผู้พิพากษาคนใหม่ ทำให้องค์กรอุทธรณ์ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ เนื่องจากองค์ประชุมไม่ครบ