โรงเกลือคึกเขมรแห่เช่าตึกเปิดร้านค้า

โดย...สวาท เกตุงาม

หลังจาก จ.สระแก้ว ได้แยกออกจากปราจีนบุรี เมื่อวันที่ 1 ธ.ค. 2536 ทำให้สระแก้วเป็นเมืองหน้าด่านด้านทิศตะวันออกของประเทศไทย ที่มีเขตติดกับประเทศกัมพูชา เป็นประเทศเพื่อนบ้านที่ไม่ลงรอยกับไทยมานับครึ่งศตวรรษ ตั้งแต่คดีเขาพระวิหาร ในราวปี 2505 จากกรณีดังกล่าวทำให้ไทยกับกัมพูชามีความสัมพันธ์ด้านการเมืองลดลง แต่คนในพื้นที่ตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา ก็ยังติดต่อกันฉันพี่น้องมาตลอด

กระทั่งชาวกัมพูชาเกิดการแบ่งพรรคแบ่งพวกเป็นกลุ่ม เกิดการแก่งแย่งในการปกครอง และเกิดสงครามภายในประเทศในราวปี 2516 และถึงขั้นแตกหักปี 2518 ชาวกัมพูชานับล้านคนต้องอพยพหนีตายจากภัยสงครามมาพักพิงตามแนวชายแดนไทย ด้าน จ.สระแก้ว ทำให้คนไทยที่อาศัยอยู่ตามแนวชายแดนได้รับผลกระทบจากภัยสงครามในประเทศกัมพูชาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

อย่างไรก็ตาม สงครามภายในของกัมพูชาเริ่มสงบในปี 2538 รัฐบาลไทยสมัย พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ เป็นนายกรัฐมนตรี มีนโยบายเปลี่ยนสนามรบเป็นสนามการค้า ตลาดโรงเกลือจึงเกิดขึ้น และเติบโตแบบก้าวกระโดด ในขณะเดียวกัน จ.สระแก้ว ได้อนุญาตให้ชาวกัมพูชาเข้ามาเช่าอาคารสถานที่ประกอบการค้าในตลาดโรงเกลือได้ กระทั่งปัจจุบันมีชาวกัมพูชาเข้ามาประกอบการค้า และประกอบอาชีพอื่นๆ ในตลาดโรงเกลือไม่น้อยกว่า 1 หมื่นคน และไทยมีสินค้าส่งออกสู่กลุ่มประเทศอินโดจีนด้าน อ.อรัญประเทศ ไม่ต่ำกว่าปีละ 6 หมื่นล้านบาท

หลังจาก จ.สระแก้ว มีนโยบายให้ชาวกัมพูชาเดินทางเข้ามาประกอบอาชีพ ประกอบการค้าในตลาดโรงเกลือได้ และแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ 3 กลุ่ม มีกลุ่มชาวกัมพูชาดั้งเดิม กลุ่มชาวกัมพูชาเชื้อสายจีน และกลุ่มชาวกัมพูชาเชื้อสายเวียดนาม

กลุ่มกัมพูชาที่เข้ามาประกอบอาชีพในตลาดโรงเกลือมีหลากหลายอาชีพ อาทิ กรรมกรเข็น กรรมกรแบกหาม รับจ้างขายสินค้าตามร้าน เป็นเด็กเสิร์ฟตามร้านอาหาร เป็นกรรมกรก่อสร้าง ชาวกัมพูชากลุ่ม
ดังกล่าวนี้มักเป็นชาวกัมพูชาพื้นเมืองดั้งเดิม มีการศึกษาไม่สูงมากนัก มักเป็นกลุ่มคนที่ยากจน มีรายได้น้อย จึงเดินทางเข้ามาหางานในตลาดโรงเกลือที่ต้องอาศัยแรงงานเป็นหลัก

ส่วนกลุ่มชาวกัมพูชาเชื้อสายจีน กลุ่มนี้ส่วนใหญ่จะมีฐานะทางการเงินดี จะเข้ามาประกอบกิจการส่วนตัว เช่น เช่าอาคารห้องเช่าจากคนไทย มีสินค้าเป็นของตัวเอง โดยเช่าห้องประกอบการค้าห้องละ 7,000-2 หมื่นบาท ขึ้นอยู่กับทำเล และชนิดของอาคาร ราคาห้องเช่าที่แพงที่สุดต่อห้อง คือ ตลาดโกลเดนเกต (โรงเกลือใหม่) ห้องละ 1-2 หมื่นบาท และราคาห้องเช่าที่ถูกที่สุด คือ ตลาดโรงเกลือเก่า ห้องละ 3,000-7,000 บาท

ตลาดโรงเกลือมีชาวกัมพูชาเข้ามานับหมื่นคนต่อวัน และชาวกัมพูชาเกือบทั้งหมดพูดภาษาไทยได้คล่อง ตรงข้ามกับคนไทยที่พูดภาษากัมพูชาได้น้อยมาก อาจเป็นเพราะว่าชาวกัมพูชาอยู่ในไทย จำเป็นต้องฝึกพูดภาษาไทยเพื่อความอยู่รอด ส่วนคนไทยอาจเห็นว่าไม่จำเป็นต้องพูดภาษากัมพูชา เพราะคนกัมพูชาสามารถสื่อสารภาษาไทยได้