เบิ่งหนังผี"จันทะลี"ส่องอุตฯ ภาพยนตร์ลาว

โดย...อัฏฐวรรณ ลวณางกูร

ทุกวันนี้คนลาวนิยมดูละครและหนังไทยมาก เพราะอุตสาหกรรมบันเทิงของลาวเพิ่งอยู่ในช่วงเริ่มต้น

ทว่าความพยายามของคนทำหนังกลุ่มเล็กๆ กำลังสะท้อนย่างก้าวสำคัญในอุตสาหกรรมบันเทิงลาว ที่ต้องใช้ “หัวใจ” มาก่อน

แมตตี้ โด ผู้กำกับภาพยนตร์สยองขวัญ เรื่อง “จันทะลี” ซึ่งเป็นผู้กำกับหญิงคนแรกของลาว ได้มาร่วมพูดคุยในงานอาเซียน ไนท์ ที่จัดโดยหอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร เธอเล่าว่า ศึกษาด้านภาพยนตร์และมีประสบการณ์ในแวดวงหนังอิตาลีมา 2 ปี จนกระทั่งถูกชักชวนให้มาร่วมงานกับบริษัท ลาว อาร์ต มีเดีย ทำให้มีโอกาสกำกับหนังแนวสยองขวัญเป็นครั้งแรก ซึ่งในลาวยังไม่ค่อยมีหนังแนวนี้ เป็นลักษณะร่วมของประเทศสังคมนิยมที่ไม่ค่อยมีหนังผี เพราะรัฐบาลไม่ต้องการให้ประชาชนเชื่อเรื่องเร้นลับ

เหตุที่สนใจทำหนังผีเพราะชอบดูหนังแนวนี้และหนังลาวยังไม่ค่อยมี ที่สำคัญเธอสามารถสอดแทรกสารผ่านไปถึงคนดูได้ง่ายกว่า เมื่อเทียบกับการตั้งใจทำหนังสะท้อนชีวิตที่เป็นเรื่องหนักๆ

หลังจากนำหนังจันทะลีเข้าฉายเมื่อช่วงกลางปี พบว่า คนลาวยังไม่ค่อยชินกับหนังผีมากนัก เพราะหนังลาวส่วนใหญ่มีแต่แนวตลก เฮฮา รวมทั้งยังไม่คุ้นกับศิลปะการนำเสนอหนังผีแบบใหม่ แม้จะคุ้นเคยกับหนังผีไทยบ้าง แต่อย่างน้อยก็มีเสียงตอบรับที่ดี วัยรุ่นรู้จักนางเอกที่มีปัญหาเหมือนกับวัยรุ่นทั่วไป

อุตสาหกรรมหนังลาวยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นพัฒนา ปัจจุบันมีผู้กำกับเพียงแค่ 56 คน ซึ่งแตกต่างกับอุตสาหกรรมหนังไทยที่มีบุคลากรจำนวนมาก ขณะที่ในแต่ละปีภาพยนตร์ลาวแท้ๆ มีแค่ 23 เรื่อง ส่วนใหญ่เป็นแนวโรแมนติก ชีวิต (ดราม่า) รวมถึงแนวเอ็ดดูเทนเมนต์ แต่คนลาวก็เริ่มตอบรับหนังชาติตัวเองมากขึ้น เพราะไม่ว่าคนชาติไหนก็ชอบดูหนังภาษาตัวเอง

การที่อยู่ในช่วงบุกเบิกทำให้คนทำหนังในลาวต้องช่วยเหลือตัวเองอย่างมาก เพราะมีบุคลากรน้อย อย่างเรื่องจันทะลีใช้ทีมงานประมาณ 5 คน มีนักแสดงหลักอีก 6 คน ต้องบริหารจัดการเองทั้งหมด แม้ทางการจะช่วยสนับสนุนทุนและอุปกรณ์บางส่วน แต่เงินทุนที่ใช้ต้องหาเอง เรื่องจันทะลีใช้เงินทุนจากลาว อาร์ต มีเดีย ในการถ่ายทำทั้งหมด 5,000 เหรียญสหรัฐ

หนังเรื่องจันทะลีเข้าฉายในโรงหนังที่เวียงจันทน์เพียงแห่งเดียว จากโรงหนังทั้งหมด 3 แห่งทั่วประเทศ โดยอีก 2 แห่งอยู่ที่สะหวันนะเขตและปากเซ ทำให้จำนวนผู้ชมยังไม่แพร่หลาย

แต่ไม่ว่าหนังจะทำกำไรหรือไม่ ก็จะพยายามผลิตหนังอย่างต่อเนื่อง เพราะต้องการบุกเบิกอุตสาหกรรมหนังในลาว และอยากให้พัฒนากว่านี้ ซึ่งก็เริ่มเห็นแนวโน้มที่คนรุ่นใหม่สนใจหนังมากขึ้น

ขณะนี้เธอกำลังเตรียมทำหนังผีเรื่องที่สอง โดยวางแผนจะใส่เรื่องราวหนักๆ เข้าไป อย่างเรื่องความแตกต่างระหว่างชนชั้นไฮโซและโลโซในลาวเข้าไปด้วย สะท้อนช่องว่างระหว่างคนจนและรวย โดยจะถ่ายทำในช่วงต้นปีหน้า

แมตตี้ โด บอกว่า ดีใจที่ได้มีโอกาสนำหนังมาฉายในไทยเพื่อแลกเปลี่ยนกัน โดยเฉพาะในช่วงที่กำลังจะเข้าสู่ประชาคมอาเซียน อยากให้ดูหนังลาวเพื่อจะได้เห็นความเป็นลาวจริงๆ ที่เป็นอยู่ตอนนี้ เพราะคนมักติดภาพลักษณ์ลาวกับผ้าซิ่น แต่ที่จริงคนลาวก็มีมุมที่ใส่ชุดนอน แต่งตัวสมัยนิยม จึงหวังว่าคนดูจะได้เห็นทั้งสิ่งที่เหมือนและแตกต่างระหว่างลาวกับเพื่อนบ้าน

“เมื่อเปิดประชาคมอาเซียนจะมีหลายประเทศมาร่วมกัน ไม่ใช่แค่ไทยกับลาวที่จะรู้จักกันมากขึ้น ดังนั้น หากแต่ละประเทศมีความร่วมมือกันในเรื่องอุตสาหกรรมภาพยนตร์หรือช่วยเหลือกันก็จะช่วยยกระดับอุตสาหกรรมนี้ให้เติบโตด้วยกัน และอยากให้ลาวกับไทยมีความร่วมมือด้านอุตสาหกรรมหนังมากขึ้น อย่างก่อนหน้านี้มีหนังผีเรื่องผ้าพันคอแดงที่ร่วมกันสร้างระหว่างไทยลาว”

จันทะลีเป็นเรื่องของหญิงสาวที่มีปัญหาสุขภาพและอยู่แต่ในบ้านที่เมืองเวียงจันทน์ โดยมีพ่อเป็นคนดูแล แต่แล้วเธอกลับเห็นเหตุการณ์แปลกๆ ที่ชวนให้เชื่อว่าแม่ที่ตายไปตั้งแต่สมัยเด็กพยายามติดต่อเธอจากโลกหลังความตาย เมื่อเธอเปลี่ยนยาที่ใช้รักษาอาการป่วยและอาจทำให้เกิดภาวะหลอน เธอจะได้ยินคำพูดสุดท้ายของแม่หรือไม่