เจาะความพร้อม "สปป.ลาว" เปิดลงทุนเต็มกำลังรับ AEC 2015

โดย...นันทิยา วรเพชรายุทธ

หากไม่ได้มองตัวอักษรที่หน้าจอคาราโอเกะ ท่ามกลางเสียงลำโพงที่ดังไปถึง 3 หมู่บ้าน และสังเกตว่าพนักงานเสิร์ฟคนงามที่นำกุ้งเต้นมาวางที่โต๊ะอาหารกำลังเว่าเป็นภาษาลาวแล้ว ไม่ว่าใครก็ต้องคิดว่ากำลังอยู่บนแพเธคกลางลำน้ำแคว จ.กาญจนบุรี

ทว่า ที่นี่คือแพคาราโอเกะกลางลำน้ำงึม สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ซึ่งคนจำนวนไม่น้อยต่างชื่นชอบการร้องคาราโอเกะ พร้อมเครื่องเสียงกระหึ่มที่ส่งตรงมาจากจีนแบบนี้

“บางครั้งนักท่องเที่ยวก็ต้องแปลกใจ พวกเขามาเที่ยวลาวเพราะต้องการพบธรรมชาติที่เงียบสงบ แต่กลับเจอคนหอบหิ้วเครื่องเสียงลำโพงไปเปิดเพลงกันเสียงดังในป่าเขา ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงในลาวที่หลายคนอาจไม่เข้าใจ” สู มณีวงศ์ อธิบดีกรมการท่องเที่ยวลาว กล่าวถึงความเปลี่ยนแปลงที่เริ่มเกิดขึ้นกับผู้บริโภคชาวลาว ซึ่งเป็นตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงที่หลายคนอาจตามไม่ทัน กับสภาพเศรษฐกิจและสังคมของลาวในวันนี้

โดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงสู่การเข้าประชาคมอาเซียน (อาเซียน คอมมูนิตี) ในอีก 3 ปีข้างหน้า

แม้ว่าจะยังมีระดับของการพัฒนาที่ห่างจากกลุ่ม 5 ประเทศสมาชิกอาเซียนดั้งเดิม ซึ่งได้แก่ มาเลเซีย อินโดนีเซีย สิงคโปร์ บรูไน และไทย แต่ สปป.ลาว ก็ได้เดินหน้าดึงดูดการค้า การลงทุน และการท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง เพื่อเร่งพัฒนาประเทศและลดช่องว่างความแตกต่าง ก่อนที่ทั้ง 10 ชาติอาเซียนกำลังจะกลายเป็น “ตลาดร่วมและฐานการผลิตเดียว” ภายในกรอบความร่วมมือประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ใน 2558 นี้

ลาวกำลังเร่งดึงดูดการค้าและการลงทุนจากต่างประเทศ ภายใต้นโยบายแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 7 ระหว่างปี 2011–2015 หรือที่เรียกในภาษาลาวว่า “แผน 4 บุกทะลุ” ซึ่งมีการระบุเป้าหมายข้อหนึ่งไว้ว่า ต้องมีการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว มีเสถียรภาพ และยั่งยืน โดยปัจจุบันลาวได้ปรับเปลี่ยนมาใช้กฎหมายการลงทุนฉบับใหม่ ให้เกิดความทัดเทียมระหว่างนักลงทุนภายในประเทศและนักลงทุนต่างชาติให้มากขึ้น

 

“ลาวได้ใช้กฎหมายส่งเสริมการลงทุนฉบับใหม่ ปี 2009 ซึ่งมีการปรับปรุงใหม่และเป็นกฎหมายที่เปิดกว้างมากที่สุดจากสมัยก่อน โดยให้สิทธิประโยชน์นักลงทุนทั้งในประเทศและนอกประเทศอย่างเท่าเทียมกัน ไม่เหลื่อมล้ำกัน และมีความโปร่งใสมากขึ้น” พอนทะวง สิงหาลาด หัวหน้าแผนกส่งเสริมการลงทุนของลาว กล่าวถึงสิทธิของนักลงทุนที่เท่าเทียมกันมากขึ้น อาทิ ธุรกิจการท่องเที่ยวที่เปิดโอกาสให้ต่างชาติถือหุ้นได้ถึง 70%

ลาวยังดึงดูดการเป็นฐานการผลิตด้วยการให้สิทธิประโยชน์พิเศษในการเข้ามาลงทุนตามแต่ละโซนพื้นที่ โดยแบ่งเป็น 3 โซนพื้นที่ส่งเสริมการลงทุน ซึ่งจะได้รับประโยชน์มากน้อยต่างกันไปตามลักษณะความพร้อมทางด้านโครงสร้างพื้นฐานในแต่ละพื้นที่ อาทิ โซนที่ 1 มีความเจริญน้อยที่สุด โซนที่ 2 มีความเจริญและมีโครงสร้างพื้นฐานปานกลาง และโซนที่ 3 มีความเจริญและมีความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานมากที่สุด ได้แก่ นครหลวงเวียงจันทน์ หลวงพระบาง สะหวันนะเขต และปากเซ

แม้ว่าต่างชาติจะไม่สามารถซื้อหรือเป็นเจ้าของที่ดินในลาวได้ แต่นักลงทุนสามารถเช่าที่ดินของรัฐเพื่อลงทุนในระยะยาวได้ อาทิ เช่าที่ดินของรัฐเพื่อทำเกษตรกรรมในอัตรา 1 เฮกเตอร์ (6 ไร่ 1 งาน) มีค่าเช่าราว 5–6 เหรียญสหรัฐ โดยมีระยะเวลาเช่าสูงสุด 70 ปี ปัจจุบัน จีนถือเป็นประเทศที่เข้ามาเช่าที่ดินมากที่สุด โดยมี เกาหลีใต้ รองลงมา

ขณะเดียวกันลาวยังมอบสิทธิประโยชน์พิเศษเพิ่มเติมให้กับการลงทุนในสาขาที่ลาวมีความต้องการเป็นพิเศษ เช่น การศึกษาและสาธารณสุข

การส่งเสริมประเภทการลงทุนในลาวนั้น เน้นไปตามศักยภาพและโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ ซึ่งอุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ทำให้ลาวเน้นการลงทุนในสาขาเกษตรกรรมเป็นพิเศษ รวมไปถึงการผลิตอาหาร การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน สิ่งทอ พลังงาน เอสเอ็มอี การก่อสร้าง เหมืองแร่ และการธนาคาร ซึ่งปัจจุบันมีธนาคารต่างชาติเข้ามาเปิดทำการในลาวเป็นจำนวนมาก ทั้งจากไทย เวียดนาม เกาหลีใต้ จีน ฝรั่งเศส มาเลเซีย และญี่ปุ่น

ความอุดมสมบูรณ์ของดินและทรัพยากรธรรมชาติในลาว ซึ่งสอดคล้องกับที่รัฐบาลลาวส่งเสริมการลงทุนด้านเกษตรกรรมนี่เอง ที่ทำให้เครือเจริญโภคภัณฑ์เป็นตัวอย่างหนึ่งของธุรกิจที่มีการเติบโตปีละไม่ต่ำกว่า 25% นับตั้งแต่เข้ามาลงทุนในชื่อบริษัท ซีพี ลาว ตั้งแต่ปี 2549 โดยยังมีแผนจะขยายธุรกิจในอีก 3 แขวง คือ บ่อแก้ว หลวงพระบาง และไซยะบุรี เพื่อรองรับกำลังซื้อของคนลาวที่เพิ่มมากขึ้น และเพื่อผลิตส่งออกไปขายในต่างประเทศ จากปัจจุบันที่ดำเนินธุรกิจอาหารสัตว์ ฟาร์มเลี้ยงไก่ ฟาร์มเลี้ยงสุกร และอาหารสำเร็จรูป ในแขวงคำม่วน จำปาศักดิ์ และเวียงจันทน์

นอกจากด้านเศรษฐกิจและการลงทุนแล้ว ลาวยังเดินหน้าเปิดการท่องเที่ยวมากขึ้น โดยส่งเสริมให้มีการเปิดเส้นทางการบินใหม่ๆ จากหลายจุดหมาย อาทิ สิงคโปร์ มาเลเซีย จีน และเกาหลีใต้ บินตรงมายังลาวมากขึ้น โดยในปี 2012 ยังเป็นปีแห่งการท่องเที่ยวลาว ซึ่งมีความได้เปรียบมากขึ้นในปัจจุบัน ในฐานะแลนด์ลิงก์ของภูมิภาคอินโดจีนและมีขั้นตอนการตรวจเอกสารนักท่องเที่ยวที่เร็วขึ้น ทำให้จากตัวเลขนักท่องเที่ยวเพียง 1.4 หมื่นคน เมื่อครั้งเปิดประเทศในปี 2529 จึงเพิ่มขึ้นมาเป็นกว่า 2 ล้านคนในปัจจุบัน

อย่างไรก็ตาม อธิบดีกรมการท่องเที่ยวลาวก็ได้ย้ำว่า ลาวคงไม่คิดตามรอยการท่องเที่ยวไทย แต่ดูไว้เป็นบทเรียน เพื่อหารูปแบบส่งเสริมการท่องเที่ยวที่เหมาะกับลาวเอง โดยเฉพาะต้องรักษารากเหง้าวัฒนธรรมเอาไว้

หากยืนพื้นที่การเติบโตเช่นนี้ต่อไปได้ ลาวก็พร้อมก้าวเป็นส่วนหนึ่งของประชาคมอาเซียนไปอย่างช้าๆ