พรรณไม้สำหรับมือใหม่

สําหรับมือใหม่ที่คิดจะปลูกต้นไม้ แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร อย่าว่าแต่จัดสวนเลย แม้แต่ชนิดของพรรณไม้ที่จะเลือกมาปลูกก็ยังนึกไม่ออก

โดย...นิตยสารบ้านและสวน

สําหรับมือใหม่ที่คิดจะปลูกต้นไม้ แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นอย่างไร อย่าว่าแต่จัดสวนเลย แม้แต่ชนิดของพรรณไม้ที่จะเลือกมาปลูกก็ยังนึกไม่ออก แต่ครั้นจะปล่อยให้พื้นที่ว่างหน้าบ้านต้องร้างและร้อนต่อไปคงไม่ไหวแน่ ดังนั้น “บ้านและสวน” จึงมีคำแนะนำดีๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้มาฝาก

สำหรับมือใหม่และทุกๆ คนที่คิดจะปลูกต้นไม้และจัดสวน ก่อนเลือกชนิดของต้นไม้มาปลูกควรพิจารณาในเรื่องสถานที่และสภาพแวดล้อมเป็นอันดับแรกก่อน ทั้งในแง่ขนาดของพื้นที่และแสงเงา หากนำต้นไม้ที่ชอบแสงแดดมาปลูกในร่ม ต้นจะยืดยาวไม่สวยงาม

หากนำต้นที่ชอบแสงแดดรำไรไปปลูกในพื้นที่แสงแดดจัดใบก็จะไหม้ สิ่งที่ควรพิจารณาต่อไปคือเรื่องของดิน ควรพิจารณาว่าพื้นที่นั้นๆ มีลักษณะของดินเป็นเช่นไร เหมาะกับพืชที่จะนำมาปลูกหรือไม่

หากพืชชอบดินร่วน ก่อนปลูกควรผสมดินปลูกให้มีโครงสร้างโปร่ง ระบายน้ำดี เพื่อการดูดน้ำและธาตุอาหารที่สมบูรณ์ แต่สำหรับพืชที่มีถิ่นกำเนิดบนภูเขาอย่างจันทน์ผา อาจต้องผสมกรวดและอิฐหักลงไปในวัสดุปลูกให้มีโครงสร้างเป็นไปในลักษณะที่พืชชนิดนั้นๆ
ต้องการให้นึกไว้เสมอว่าเรื่องของต้นไม้และสวนเป็นเรื่องที่ไม่|ตายตัว ต้นไม้ทุกต้นต้องมีระยะเวลา สุดท้ายก็ต้องมีต้นที่ตายบ้างเป็นธรรมดา ก่อนจะรู้จักกับพืชแต่ละชนิด ผู้ปลูกจึงต้องยอมรับตรงนี้ให้ได้ก่อน เมื่อยอมรับกันได้แล้วก็มาเลือกพรรณไม้สำหรับมือใหม่กันเลย

ประเภทของพรรณไม้

เพื่อความเข้าใจที่ง่ายขึ้นจึงขอแบ่งประเภทของพรรณไม้อย่างคร่าวๆ ดังนี้ ไม้ให้ร่มเงา ไม้ขนาดกลาง ไม้พุ่มสูง ไม้พุ่มเตี้ย ไม้ระดับต่ำ และไม้เลื้อย

เริ่มพิจารณากันทีละประเภทได้เลย หากต้องการปลูกไม้ให้ร่มเงา ควรพิจารณาก่อนว่าจะปลูกเพื่อให้ร่มเงากับสิ่งใด หากจะให้ร่มเงากับตัวบ้านก็ต้องปลูกใกล้บ้าน หากปลูกห่างเกินไปร่มเงาจะไม่ถึง และควรปลูกในทิศที่แสงแดดส่องโดยตรงช่วงบ่าย คือ ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ถึงทิศตะวันตกเฉียงเหนือ

อีกประการหนึ่งคือ ผู้ปลูกควรรู้ขนาดของต้นไม้ต้นนั้นว่าสูงได้มากที่สุดเท่าใด เพื่อจะได้ปลูกลงในพื้นที่ที่เหมาะสม

ตัวอย่างพรรณไม้ให้ร่มเงาที่เหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ ปีบ บุหงาส่าหรี จำปี สนดินสอ สนมังกร อโศกอินเดีย ยกตัวอย่างปีบ จะเป็นพรรณไม้ที่เลี้ยงง่าย โตเร็ว สวยงาม และหาซื้อได้ง่ายในท้องตลาด การปลูกเพื่อให้ร่มเงา โดยทั่วไปจะปลูกห่างจากชายคา เท่ากับขนาดรัศมีของทรงพุ่มเมื่อต้นโตเต็มที่

พรรณไม้ระดับกลาง ความสูงประมาณ 2-3 เมตร ชนิดที่เหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ โมก แก้ว พรรณไม้ตระกูลปาล์ม อย่างหมากเขียว หมากเหลือง หมากแดง จั๋ง สิบสองปันนา วาสนา กระดังงาสงขลา อย่างกรณีโมก จะมีทั้งโมกซ้อนและโมกลา โมกลาจะมีทรงต้นที่เป็นธรรมชาติกว่าโมกซ้อน จึงเหมาะปลูกบริเวณริมน้ำตกเพื่อสร้างบรรยากาศป่า

ไม้พุ่มสูง ขนาดความสูงไม่เกิน 2 เมตร ที่จะแนะนำสำหรับมือใหม่ ได้แก่ ซองออฟจาเมกา ซองออฟอินเดีย ก้ามกุ้ง ส่วนไม้พุ่มเตี้ยที่มีความสูงรองๆ ลงมา ได้แก่ เทียนทอง ลิ้นมังกร ขาไก่ด่าง ใบเงิน ใบทอง ใบนาก พวกนี้จะปลูกเลี้ยงค่อนข้างง่าย ส่วนไม้ระดับต่ำไม้คลุมดินที่เหมาะสำหรับมือใหม่ ได้แก่ เดหลี เฟินบอสตัน ผักโขมแดง พลับพลึง เศรษฐีไซ่ง่อน หลิวไต้หวัน ดาดตะกั่ว พลูด่าง