อดุลย์ โชติวัชร เสน่ห์ของเก่ายิ่งสะสมยิ่งรักยิ่งผูกพัน

โดย...อณุสรา ทองอุไร

ด้วยความที่หลงใหลของเก่าของโบราณมาตั้งแต่สมัยหนุ่ม พอเป็นหนุ่มใหญ่สมัยที่เปิดกิจการร้านทองเมื่อ 30 กว่าปีก่อน เขาก็เริ่มสะสมของเก่ามาเรื่อย โดยเริ่มต้นตั้งแต่ เหรียญกษาปณ์ ที่ออกเป็นที่ระลึกในโอกาสพิเศษต่างๆ ทั้งเหรียญทอง เหรียญเงิน ซึ่งเขาเก็บมาเยอะมากมีเป็นพันๆ เหรียญ อดุลย์ โชติวัชร เป็นนักสะสมรุ่นเก๋าที่คนในวงการของเก่ารู้จักกันดีมักจะเรียกเขาว่า อดุลย์คอลเลกชั่น เพราะหากเขาสนใจสะสมอะไรแล้วละก็ ถือว่าเป็นคอลเลกชั่นใหญ่มีเยอะและมักจะเป็นของเด็ดๆ ทั้งนั้น

เขาเล่าว่า พวกเหรียญต่างๆ นั้นเรียกว่าเก็บมาจนเบื่อตั้งแต่อายุ 20 ปี จนในที่สุดมันขาดแรงจูงใจตอนย้ายบ้านจากเยาวราชไปอยู่แถวบางกรวย เลยตัดสินใจขายเพราะมีคนที่เขาชอบมากดูว่าเขารักการสะสมจริงก็แบบสมบัติผลัดกันชม พระเขาก็เคยสะสมแบบองค์เด็ดๆ ดังๆ มาแล้ว ที่สุดก็เปลี่ยนแนว

ไม้เท้าเพื่อนคู่กาย...

เพราะเขาเริ่มหันมาสะสมเบญจรงค์กับไม้เท้าแทน โดยเฉพาะไม้เท้า-ไม้ตะพดนั้น คนไม่ค่อยสะสมเริ่มจากตัวเขาเองสุขภาพไม่ค่อยดีเมื่อ 10 ปีที่แล้ว เส้นเลือดในสมองตีบ หายแล้วต้องไปเมืองนอก หมอเลยแนะนำให้ใช้ไม้เท้าช่วย จะได้ไม่ล้มง่ายๆ เลยต้องใช้ไม้เท้า ก็เลยมองหาของสวยๆ แปลกๆ มาสะสมเอาไว้ เริ่มแรกจากมี 2 อัน เกือบ 10 ปี ก็เก็บมาได้ 30 กว่าอัน เป็นงาช้าง เป็นไม้สัก เป็นเหล็ก หัวก็เลี่ยมเงินแกะสลักเป็นรูปหัวมังกร หัวม้า หรือไม่ก็เป็นงาช้างทั้งอันแกะเป็นหัวสิงห์หัวเสือก็มี

ส่วนใหญ่ก็เอามาใช้บ้าง เวลาไปไหนคนจะมองเพราะหัวมันสวยงามแกะสลักอ่อนช้อย เคยไปเมืองนอกฝรั่งมาถามขอซื้อก็เคย “ที่สวยมากๆ เราใช้อยู่ในบ้านเรานี่ล่ะ แต่ถ้าไปต่างประเทศจะเอาอันที่แข็งแรงสมบุกสมบันได้ไป สวยมากๆ แต่บอบบางไม่แข็งแรงจะไม่เอาไป เราสะสมก็รักไม่อยากให้หักพังง่ายๆ แรกก็หาซื้อแบบเจอที่ไหนถูกใจก็ถามซื้อ หลังๆ ก็ไปประมูลตามงานประมูลของเก่าก็มี คนสะสมน้อยไม่ต้องแย่งกะใครมาก แต่ราคาก็ไม่ถูก มีตั้งแต่หลักพันยันหลักหมื่น เป็นทั้งของสะสมและเป็นของที่เราเอามาใช้จริงด้วย ถือว่ามันเป็นอุปกรณ์ชิ้นหนึ่งของร่างกายที่ไปกับเราทุกที่” เขาเล่าอย่างออกรส

 

เบญจรงค์เสน่ห์ไม่ลดเลือน...

นอกจากสะสมไม้ตะพดแล้ว ระยะหลังเขาก็มาสะสมเครื่องเบญจรงค์เพิ่มอีกด้วย เขาบอกว่ามีอยู่ 100 กว่าชิ้น มีทั้งของแบบของจีนโทนขาว-น้ำเงิน และเบญจรงค์ 5 สี ของไทย และสีออกโทนเขียว ซึ่งเขาเริ่มสะสมมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 2  ลายน้ำทอง ลายพระอภัยมณี ลายครุฑจับนาค ซึ่งลวดลายที่แตกต่างกันแต่สี แต่ละยุคสมัย ก็มีเสน่ห์ที่แตกต่างกันไป  ความสุขอยู่ที่เราได้ดูได้ชม ได้ใช้ได้สัมผัสจับต้อง นั่งพินิจพิจารณา

“เวลาผมสะสม ผมจะเลือกของดีๆ ลวดลายที่หายากไม่โหล มันเป็นความภาคภูมิใจและมีความสุขที่เราได้เห็นของสวยของเด็ด ที่ผ่านอดีต มีประวัติศาสตร์ มีเรื่องราวความเป็นมา แล้วของพวกนี้ก็ดึงดูดเราเข้าไปหา ต่างดึงดูดซึ่งกันและกัน ผมจะได้มาแบบไม่ตั้งใจบ่อยๆ แต่ก็มีที่เราไปตามงานประมูลด้วยเหมือนกัน”

ชุดที่เขาประทับใจอีกชุดหนึ่ง ก็คือ ชุดรามเกียรติ์ แบบฝรั่ง ซึ่งบริษัท รอยัล ปอร์ซเลน ทำมาเป็นคอลเลกชั่นพิเศษสำหรับนักสะสมเท่านั้น ไม่ได้ทำมาเพื่อขายก็ไปตามเก็บมาจนครบชุด พวกเครื่องเบญจรงค์จะเก็บเพื่อสะสมจริงๆ ไม่เคยนำมาใช้เลย กลัวจะเสียหายของมันราคาแพงเกิน อีกชุดที่ภูมิใจที่สุด ก็คือ เครื่องเบญจรงค์ ชุดลับแล สมัยรัชกาลที่ 5 ที่คนโบราณผู้ดีหรือข้าราชการชั้นผู้ใหญ่สมัยก่อนเขาจะตั้งชุดรับเสด็จ เป็นชุดลับแลเป็นเครื่องเบญจรงค์ ครบชุดแจกัน โถเครื่องหอม แจกันใส่ดอกไม้

 

เคล็ดลับคนรักของเก่า...

อดุลย์  บอกว่า สำหรับคนรักของเก่า ถ้าอยากสะสมอะไรก็ถามตัวเองก่อนว่า เราชอบอะไร และสะสมเพื่อเก็บไว้เพื่อความสุขใจหรือเพื่อจะเก็งกำไร ถามตัวเองให้ชัด จะได้ไม่หลงทิศทาง เลือกเก็บแต่ของที่ชอบที่รักจริงๆ จะได้ไม่สะเปะสะปะ แล้วจะได้ของดีจริงๆ เพราะถ้าไม่โฟกัสก็ซื้อไปเรื่อยเปื่อย ไม่ได้ของเป็นชิ้นเป็นอันที่ดีพอ “สำหรับผมเองเราเก็บเพราะของดีๆ เพราะผมเก็บมาเยอะๆ ทิ้งๆ กว้างๆ ไปก็เยอะ แล้วก็ไม่มีที่จะเก็บเลือกเฉพาะของเกรดเอจริงๆ ยอมจ่ายแพงเพื่อของที่เป็นที่สุด ไม่จำเป็นต้องมีเยอะ แต่ที่มีต้องดีจริง” เขาให้คำแนะนำ

วิธีดูแลรักษา

เครื่องเบญจรงค์นับเป็นเครื่องใช้ที่มีราคา การดูแลรักษานั้นไม่ยาก แต่ถ้ารักษาให้ถูกวิธีก็จะทำให้ยืดอายุการใช้งาน ให้ของยังอยู่ในสภาพดีน่าใช้ส่งต่อให้รุ่นลูกรุ่นหลานได้นานนับ 100 ปี  เกี่ยวกับการดูแลเครื่องเบญจรงค์ หลังจากซื้อไปแล้ว สำหรับคนที่สนใจนำไปใช้งานจริง ควรอ่านและเข้าใจอย่างละเอียด เครื่องเบญจรงค์จะได้อยู่กับเราไปนานๆ ซึ่งมีวิธีรักษามาฝากกันค่ะ

เนื่องจากเครื่องเบญจรงค์ถูกเขียนด้วยสีเพนต์ที่มีส่วนผสมทองคำแท้ 8-12% ดังนั้นห้ามนำเครื่องเบญจรงค์เข้าเตาไมโครเวฟเด็ดขาด เพราะจะทำให้เกิดประกายไฟบริเวณที่เขียนด้วยทอง เป็นอันตราย แม้การนำเครื่องเบญจรงค์ไปอุ่นถือว่าปลอดภัย แต่ไม่แนะนำให้นำไปอุ่น แต่สามารถนำไปอุ่นได้กับเตาไฟฟ้า หรือแผ่นทำความร้อน

 

หลีกเลี่ยงไม่ให้เครื่องเบญจรงค์โดนแสงแดดเป็นเวลานานๆ  ยกเว้นเสียแต่สีที่ใช้ในการเขียนเบญจรงค์เป็นสีที่มีคุณภาพดีมากและผ่านการเข้าเตาเผาหลายครั้งหลังจากเพนต์ลายลงไป ซึ่งทำให้สีบนเครื่องเบญจรงค์ไม่จางได้ง่ายๆ ส่วนการทำความสะอาดเครื่องเบญจรงค์ จำพวกแจกัน ตะเกียง โถ  ให้ใช้ผ้าที่อ่อนนุ่ม หรือแปรงนิ่มๆ เช็ดหลายๆ ครั้ง  วัสดุที่ใช้เช็ดจะต้องไม่มีส่วนที่ทำให้เป็นรอยได้โดยเด็ดขาด  นอกจากนี้ยังสามารถชุบผ้าให้หมาดเช็ดส่วนที่สกปรกบนเครื่องเบญจรงค์ได้อีกด้วย  ยกเว้นเสียแต่ได้ทำความสะอาดด้วยผ้าแห้งเรียบร้อยแล้ว ก็ไม่ต้องใช้ผ้าเปียกทำความสะอาดมากนัก

การป้องกันไม่ให้มีรอยขีดข่วนบนเครื่องเบญจรงค์ สามารถทำได้โดยไม่ใช้วัสดุที่แข็งในการขัดถูเครื่องเบญจรงค์ การวางจานเบญจรงค์ซ้อนกัน แนะนำให้ใช้ผ้าหรือกระดาษบางๆ ซ้อนคั่นระหว่างชั้นจาน อย่าวางจานซ้อนกันโดยตรง เพราะอาจกระทบกันจนเป็นรอยได้ การทำความสะอาดชุดอาหารเบญจรงค์ อย่าใส่ภาชนะเบญจรงค์ในอ่างล้างจานจนแน่นมากเกินไปในอ่างล้างจาน  ควรล้างด้วยมือเท่านั้น ใช้สบู่ล้างจานที่อ่อนๆ และใช้ฟองน้ำนิ่มๆ ในการล้างจานเบญจรงค์ ห้ามใช้แผ่นสำหรับขัดจำพวกสก๊อตช์ไบรต์ขัดเครื่องเบญจรงค์เด็ดขาด อย่าแช่เครื่องเบญจรงค์ไว้ในอ่างล้างจานเป็นเวลานานๆ ไม่ควรใช้เครื่องล้างจาน

สำหรับเครื่องเบญจรงค์ที่ใช้ตั้งโชว์ประดับตกแต่งและมีส่วนที่เคลือบทองเป็นบริเวณหนา ให้ใช้กระดาษหนังสือพิมพ์ในการเช็ดทำความสะอาดเบาๆ บริเวณที่หมองคล้ำ ห้ามเช็ดในบริเวณที่เป็นลวดลายในตัวเครื่องเบญจรงค์