เจ้าคุณสุทัศน์ : พระผู้สร้างประวัติศาสตร์หน้าหนึ่งแห่งวงการศึกษาบาลี
โดย อุทัย มณี
********************
เจ้าคุณสุทัศน์หรือพระธรรมราชานุวัตร เจ้าสำนักเรียนบาลีวัดโมลีโลกยาราม กรุงเทพมหานคร ส่งคลิปวีดีทัศน์มาให้ชม 2 คลิป คลิปหนึ่งเป็นรายการเจาะใจและอีกคลิปหนึ่ง เป็นคลิปผลิตโดยสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
จุดเด่นที่สื่อให้ความสนใจของสำนักเรียนบาลีวัดแห่งนี้เพราะเป็นสำนักเรียนที่มีนักเรียนอยู่แบบคับแคบแออัดอัตคัดที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศ เป็นสำนักเรียนที่นักเรียนต้องกางเต็นท์อยู่ และมีจุดเด่นคือสำนักเรียนแห่งนี้เป็น “สำนักเรียนบาลีที่มีนักเรียนสอบได้อันดับหนึ่ง” ของประเทศไทย มีชื่อเสียงที่นักเรียนบาลีทุกรูปอยากจะมาอาศัย
วัดโมลีโลกยารามเดิมเหมือน “วัดร้างและวัดที่ถูกลืม” จริง ๆ ยุคก่อนปี 40 ผู้เขียนเป็นสามเณรอยู่วัดอรุณราชวรารามติดกับวัดโมลี เคยไปหาพระเพื่อนอยู่บ่อยครั้ง
แต่หลังปี 2540 อดีตพระพรหมกวี ต้นตำรับหนังสือราชการของพระ “วิทยาพระสังฆาธิการ” ซึ่งเป็นพระอุปัชฌาย์ของเจ้าคุณสุทัศน์ย้ายมาจากวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ มาเป็นเจ้าอาวาสวัดโมลี พร้อมกับเจ้าคุณสุทัศน์ วัดโมลีแห่งนี้ก็ได้รับการพัฒนามากยิ่งขึ้นโดยเฉพาะ “การศึกษาบาลี”
ผู้เขียนรู้จักกับเจ้าคุณสุทัศน์แบบผิวเผินผ่านเจ้าคุณขวัญหรือ พระศรีสุทธิเวที เลขานุการเจ้าคณะภาค 9 วัดอรุณราชวราราม ผู้ซึ่งเป็นพระอาจารย์ และซึ่งเป็นกัลยาณมิตรกับเจ้าคุณสุทัศน์อีกที
หลังจากสึกออกมาเคยตามเจ้าคุณขวัญไปวัดโมลี 2 ครั้ง ไปถวายภัตตาหารเลี้ยงเพลพระเณร เจ้าคุณสุทัศน์ ท่านชวนให้หาสามเณรมอญมาเรียนที่วัดโมลีโลกยาราม
หรือแม้กระทั้งเคยเจอท่านที่สนามบินย่างกุ้ง ตอนที่ผู้เขียนไปพาคณาจารย์จาก มจร ไปเชื่อมสัมพันธ์ระหว่างมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับมหาวิทยาลัยสงฆ์มอญ เล่าให้ท่านฟังคร่าว ๆ ระบบการศึกษาพระสงฆ์มอญสอบบาลีที่มีสนามสอบแห่งเดียวมีพระเณรสอบเกือบ 2 พันรูป จุดศูนย์อยู่ที่รัฐมอญ เมืองเมาะละเหม่ง ประเทศเมียนมา
เจ้าคุณสุทัศน์ก็สนใจที่อยากจะมาดูการสอบและอุปถัมภ์การสอบ ตั้งใจว่าอยากจะชวนท่านไปดูการสอบบาลีของคณะสงฆ์รามัญนิกาย..แต่เกิดวิกฤติโควิดเสียก่อน
ตั้งแต่นั้นมาก็ไม่เคยพบท่านอีกเลย ส่วนใหญ่ติดตามข่าวของท่านจากเพจของวัด พร้อมทั้งเสนอข่าวสารของวัดผ่านเว็บข่าว thebuddh.com และเขียนบทความผ่านคอลัมน์นิสต์บ้างในบางโอกาส
ปัจจุบันการหาสามเณรและพระภิกษุมาเรียนบาลีเป็นเรื่องใหญ่สำคัญสำนักเรียนต่าง ๆ บางสำนักต้องยุบตัวลง โดยเฉพาะวัดต่างจังหวัด
ผู้เขียนเคยมีประสบการณ์จัดบวชสามเณรชาติพันธุ์มอญ 2 -3 ปี ขนาดเชิญชวนให้ทุนการศึกษาจนจบเปรียญธรรม 9 ประโยคและปริญญาตรี ก็ยังหาคนมาบวชเรียนยาก
การที่สำนักเรียนวัดโมลีโลกยาราม เจริญและเติบโตได้แบบนี้ ต้องมีดี เท่าที่เห็นตอนนี้คือ เจ้าสำนักเรียนเจ้าคุณสุทัศน์ ท่านมีความตั้งใจดี เพราะสอนเอง ดูแลเอง กำกับเอง จึงผงาดเป็นเจ้ายุทธจักร..ในวงการศึกษาบาลี
ซ้ำได้องค์ผู้อุปถัมภ์ดีคือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในหลวงองค์รัชกาลที่ 10, พลตรีหญิงเจ้าคุณพระสินีนาฏพิลาสกัลยาณี ,พลตำรวจเอกวิระชัย ทรงเมตตา และครอบครัว,กองทัพเรือ รวมทั้งคหบดี บริษัทห้างร้านต่าง ๆ
ซึ่งถือว่าได้ทำบุญกับ “ผู้เป็นเหน่อเนื้อแห่งนาบุญและผู้เป็นเหล่าก่อแห่งสมณโคดมอย่างแท้จริง”ฟังจากเจ้าคุณสุทัศน์เป้าหมายของท่าน ไม่มีอะไรมาก แค่ต้องการให้พระภิกษุ-สามเณรเหล่านี้เป็นพระสังฆาธิการ เป็นอาจารย์กลับไปสอนในวัดตนเองหรือกลับไปพัฒนาบ้านเกิด หรือเป็นแบบไหนก็ได้ที่ช่วยพระศาสนาและสังคมได้
เป้าหมายของเจ้าคุณสุทัศน์ ท่านมองแบบพระภิกษุ แต่ในฐานะผู้เขียนเคยผ่านตรงจุดนั้นมา และมีประสบการณ์อยู่นอกวัดมานับสิบปี
อยากเห็น..การก้าวหน้าของผู้จบเปรียญธรรม 9 ประโยคบ้างทั้งทางโลกและทางธรรม หมายความว่า อยู่เป็นพระภิกษุก็มีงานรองรับ ออกมาข้างนอกก็มีงานรับรอง มิใช่จบมาไม่มีงานรองรับ..สึกลาเพศออกมาก็ว้าเหว่
เพิ่งเห็นปีนี้วิทยาเขตบาฬีศึกษาพุทธโฆส ของมหาจุฬา ฯ นำคนจบประโยค 9 มาศึกษาต่อระดับปริญญาเอก ผู้เขียนแค่ฝันอยากเห็นพวกประโยค 9 จบมามีงานของคณะสงฆ์รองรับตามภารกิจ 6 ด้าน หรือมีทุนศึกษาต่อจริง ๆ
สงสัยต้องรอให้เจ้าคุณสุทัศน์หรือพระธรรมราชานุวัตร ต้องเข้าไปมีบทบาทอยู่ในกองธรรมบาลีและในมหาเถรสมาคมอีกทาง..
