การลงทุนแบบนักลงทุน Activist

โดย สมิทธ์ พนมยงค์ กรรมการผู้อำนวยการ บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุนไทยพาณิชย์

นักลงทุน Activist คือ นักลงทุนที่ใช้ประโยชน์จากสัดส่วนการถือหุ้นในบริษัทที่ตัวเองลงทุนเพื่อสร้างแรงกดดันต่อฝ่ายบริหารจัดการขององค์กรโดยมีเป้าหมายมุ่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในองค์กรนั้น  ซึ่งการเปลี่ยนแปลงที่ว่านี้อาจจะเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางการเงินของกิจการ เช่น การเพิ่มมูลค่าหุ้นผ่านการเปลี่ยนแปลงนโยบายขององค์กร การปรับโครงสร้างเงินทุน การลดค่าใช้จ่ายขององค์กร หรืออาจจะเป็นเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องทางการเงินเลยก็ได้ เช่น การให้บริษัทยกเลิกการลงทุนในบางประเทศ การกำหนดให้องค์กรดำเนินนโยบายที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือในบางครั้งเป็นการดำเนินการเพราะไม่เชื่อมั่นในทีมผู้บริหารของบริษัทว่าจะสามารถทำผลงานได้ดีตามที่ควรจะเป็น จึงพยายามที่จะเข้าควบคุมและเปลี่ยนแปลงคณะผู้บริหารในฐานะผู้ถือหุ้นที่ดี เป็นต้น

ในปัจจุบันนักลงทุนแนว Activist นี้กำลังได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ เนื่องจากการลงทุนในแบบของนักลงทุน Activist สามารถสร้างผลตอบแทนให้เงินลงทุนได้อย่างต่อเนื่อง รวมถึงการเคลื่อนไหวของนักลงทุน Activist ยังมักได้รับความสนใจในเชิงบวกจากสื่อกระแสหลักต่าง ๆ นำไปสู่การตอบสนองที่ดีของผู้บริหารองค์กร  ทำให้เกิดการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงตามแนวทางที่นักลงทุน Activist ต้องการ

ทั้งนี้นักลงทุน Activist สามารถทำการเคลื่อนไหวให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในองค์กรขึ้นได้ในหลายรูปแบบ ทั้งการทำ Proxy Battles การเรียกร้องผ่านสื่อสาธารณะ หรือการลงคะแนนเสียงผ่านมติผู้ถือหุ้นในการประชุมผู้ถือหุ้นประจำปี ไปจนถึงการดำเนินคดีต่างๆ หรือการเจรจาต่อรองกับกลุ่มผู้บริหารขององค์กร  ตัวอย่างของนักลงทุน Activist ที่โดดเด่นในเรื่องการเขียนจดหมายเปิดผนึกส่งตรงถึงคณะผู้บริหารของบริษัทที่หมายตา และประสบผลสำเร็จตามที่ต้องการ คือ Daniel Loeb ผู้บริหาร Third Point Management นั่นเอง

อีกหนึ่งตัวอย่างของนักลงทุน Activist ที่มีชื่อเสียงซึ่งเป็นหนึ่งใน 30 ของนักลงทุนระดับมหาเศรษฐีแนวหน้าที่ประสบความสำเร็จในการลงทุนที่มีมูลค่าพอร์ตการลงทุนที่เปิดเผยต่อสาธารณะ มากกว่า 1 พันล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐ และเป็นนักลงทุนในดัชนี iBillionaire คือ Carl Icahn ในช่วงทศวรรษที่ 1980 Icahn เป็นที่กล่าวถึงในวงการลงทุนอย่างกว้างขวาง พร้อมทั้งได้รับการขนานนามว่าเป็น “Corporate Raiders” จากการลงทุนในหุ้นของบริษัทมหาชนต่าง ๆ แล้ว  Carl Icahn ยังมีอิทธิพลทำให้บริษัทนั้นดำเนินการเปลี่ยนแปลงบางสิ่งเพื่อเพิ่มมูลค่าหุ้นของบริษัท หรือในทางตรงกันข้ามเพื่อกำจัด Corporate Raiders อย่าง Icahn ทิ้ง แต่เป็นการกำจัดทิ้งด้วยการให้ผู้ถือหุ้นรายอื่นของบริษัทมาซื้อหุ้นจาก Icahn คืนในราคาที่สูงขึ้นกว่าตอน Icahn ลงทุนเป็นอย่างมาก

อีกประเด็นหนึ่งที่น่าสนใจสำหรับการลงทุนแบบนักลงทุน Activists นั้น ทุกวันนี้มีหลายกระแสที่กล่าวว่า การลงทุนตามแนวทางของนักลงทุน Activist สามารถสร้างผลตอบแทนส่วนเพิ่มจากการลงทุนได้เมื่อเทียบกับการลงทุนตามตลาดหรือ Passive investment ทั่วไป ทั้งนี้มีงานวิจัยในกรุงลอนดอนเมื่อปี 2555 ได้ทดลองสุ่มกลุ่มนักลงทุน Activist  40 ราย แล้วได้ทำการสรุปผลงานวิจัยว่าด้วยวิธีการลงทุนแบบนักลงทุน Activist กลุ่มนี้มีค่าเฉลี่ยผลตอบแทนจากการลงทุนต่อปีสามารถเอาชนะผลตอบแทนต่อปีของดัชนี MSCI World ได้อย่างสม่ำเสมอตั้งแต่ช่วงหลังวิกฤติการเงินแฮมเบอร์เกอร์ ปี 2551 เป็นต้นมา

ในช่วงเวลาที่สภาพตลาดการลงทุนดูแปรปรวนไม่แน่นอนเช่นนี้  การเลือกลงทุนตามแบบนักลงทุน Activist อาจเป็นอีกตัวช่วยให้ท่านมีโอกาสสร้างผลตอบแทนส่วนเพิ่มได้บ้างนะครับ โดยปัจจุบัน บลจ.ไทยพาณิชย์ ได้มีโอกาสนำเสนอ กองทุนเปิดไทยพาณิชย์ บิลเลี่ยนแนร์ (SCB Billionaire Fund) ซึ่งเป็นกองทุนแรกและกองทุนเดียวในประเทศไทยที่เปิดโอกาสให้นักลงทุนไทยสามารถเข้าถึงการลงทุนในตลาดหุ้นสหรัฐฯ ตามแบบดัชนี iBillionaire ที่มีการลงทุนในพอร์ตหลักทรัพย์เช่นเดียวกับนักลงทุนระดับมหาเศรษฐีแนวหน้าที่ประสบความสำเร็จจากการลงทุนมายาวนาน แต่ก็ขอย้ำเหมือนเดิมนะครับว่า นักลงทุนควรทำความเข้าใจลักษณะสินค้า เงื่อนไขผลตอบแทนและความเสี่ยง ก่อนตัดสินใจลงทุนกันด้วยนะครับ