สงครามการค้า ผลต่อเศรษฐกิจไทยจำกัด

โดย วิลันดา ดิสรเตติวัฒน์ สุชานันท์ ภิภพสุขาวดี ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจและกลยุทธ์ทิสโก้

สงครามการค้าเริ่มร้อนแรงขึ้นตั้งแต่ต้นปี 2561 โดยสหรัฐเก็บภาษีนำเข้าโซลาร์เซลล์ เครื่องซักผ้า เหล็กและอะลูมิเนียมกับทุกประเทศทั่วโลก (ยกเว้นการเก็บภาษีนำเข้าเหล็กและอะลูมิเนียมให้กับอาร์เจนตินา ออสเตรเลีย บราซิล และเกาหลี) และต่อมาสหรัฐเดินหน้าเก็บภาษีกับสินค้านำเข้าของจีนมูลค่า5 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ ในกลุ่มสินค้า High-technology โดยเก็บภาษีสินค้านำเข้ามูลค่า 3.4 หมื่นล้านดอลลาร์ มีผลบังคับใช้วันที่ 6 ก.ค.ที่ผ่านมา และจะเก็บภาษีสินค้านำเข้าของจีนมูลค่า 1.6 หมื่นล้านดอลลาร์ ระยะถัดไป

ความเสี่ยงของสงครามการค้าทวีความรุนแรงขึ้นอีกครั้ง หลังจากที่โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐ ประกาศจะตั้งกำแพงภาษีกับสินค้านำเข้าของจีนมูลค่า 2 แสนล้านดอลลาร์ โดยขยายขอบเขตของกลุ่มสินค้าเป้าหมายไปสู่สินค้าอุปโภคบริโภค ส่งผลกระทบ
วงกว้างต่อผู้บริโภค ซึ่งอยู่ระหว่างรับฟังความคิดเห็นสาธารณะและเริ่มบังคับใช้เดือน ก.ย.

จึงทำให้กังวลว่าอาจกระทบต่อการส่งออกและเศรษฐกิจไทยที่เติบโตและขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่สำคัญในช่วงที่ผ่านมา เนื่องจากสหรัฐและจีนเป็นคู่ค้าสำคัญ มูลค่าส่งออกไปยัง 2 ประเทศคิดเป็น 1 ใน 4 ของมูลค่าส่งออก

ผลกระทบทางตรง คือ จากมาตรการขึ้นภาษีสินค้านำเข้าในกลุ่มโซลาร์เซลล์ เครื่องซักผ้า เหล็กและอะลูมิเนียม ที่ส่งออกไปยังสหรัฐ ส่วนทางอ้อม คือ การขึ้นภาษีสินค้านำเข้าของจีน (ทั้งระยะแรก มูลค่า 5 หมื่นล้านดอลลาร์ และระยะที่ 2 มูลค่า 2 แสนล้านดอลลาร์) อาจทำให้จีนส่งออกสินค้าไปสหรัฐลดลง และส่งผลให้ไทยส่งสินค้าขั้นต้นและสินค้าขั้นกลางเพื่อผลิตสินค้าไปจีนลดลง

ปี 2560 ไทยส่งออกในกลุ่มโซลาร์เซลล์ เครื่องซักผ้า เหล็กและอะลูมิเนียมไปยังสหรัฐ มูลค่า 885 ล้านดอลลาร์ หรือคิดเป็น 0.4% ของมูลค่าส่งออกรวมของไทย หากคำนวณมูลค่าเพิ่มของสินค้าส่งออกในแต่ละรายการ กระทบต่อมูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีดีพี) ของไทย 0.1%

ผลกระทบทางอ้อม เมื่อสหรัฐขึ้นภาษีกับสินค้านำเข้าจากจีน กระทบต่อการส่งออกของไทยไปจีนในสินค้ากลุ่มเป้าหมายจาก 1) มูลค่าส่งออกของไทยไปจีนในสินค้าที่ได้รับผลกระทบ และ 2) ลดทอนด้วยมูลค่าสินค้าที่จีนนำเข้าเพื่อการบริโภคในประเทศ จะได้มูลค่าส่งออกของไทยไปจีนที่จีนนำไปผลิตเพื่อส่งออกต่อและ 3) คูณด้วยสัดส่วนมูลค่าส่งออกของจีนไปสหรัฐ ในแต่ละประเภทสินค้า จะกระทบทางอ้อมต่อมูลค่าส่งออกของไทย

หากนำรายการสินค้าที่สำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐ ขึ้นภาษีระยะแรกมูลค่า 5 หมื่นล้านดอลลาร์ และระยะที่ 2 มูลค่า 2 แสนล้านดอลลาร์ จะกระทบทางอ้อมต่อมูลค่าส่งออก 0.3% และ 0.6% ของมูลค่าส่งออกรวม ตามลำดับ และเมื่อลดทอนด้วยมูลค่าเพิ่มของสินค้าส่งออกในแต่ละรายการ จะกระทบต่อจีดีพีราว 0.1% และ 0.2% ของจีดีพี ตามลำดับ

สงครามการค้าจะส่งผลกระทบต่อการส่งออกและเศรษฐกิจไทยค่อนข้างจำกัด อาจส่งผลให้มูลค่าส่งออกลดลง 1.2% และจีดีพีไทยลดลง 0.3% แต่สงครามการค้ายังไม่แน่นอนสูงและเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่อาจบั่นทอนการฟื้นตัวของเศรษฐกิจโลกและส่งผลให้ค่าเงินผันผวนในระยะถัดไป