King of Fluorite

โดย ถาวร หลีกภัย

ในฐานะหัวหน้านักธรณีวิทยาของ บริษัท ไทยฟลูออไรต์ พรอเซสซิ่ง ที่มีหน้าที่ออกสำรวจเหมืองแร่ และแหล่งแร่ฟลูออไรต์ที่มีศักยภาพพอที่จะป้อนแร่ให้กับโรงงานแต่งแร่บ้านลาด เพชรบุรี ผมจึงได้มีโอกาสเห็นแหล่งแร่ฟลูออไรต์มามากมาย

ขนาดที่ผู้บริหารฝรั่งบางคน อย่างเช่น มิสเตอร์ Nick Petroff เรียกผมว่า King of Fluorite และผมก็รู้สึกภูมิใจไม่น้อยสำหรับสมญานี้

ก็ดังที่ได้กล่าวแล้วว่า แร่ฟลูออไรต์ เป็นแร่ที่สวยงามมากมีหลากสีนับตั้งแต่สีขาว สีม่วง สีเขียว สีฟ้า สีเหลือง สารพัด เแร่นี้จึงถูกเรียกกันว่า พลอยอ่อน เพราะสีสันมีลักษณะคล้ายพลอยมาก (เพียงแต่ความแข็งมีเพียง 4 ตาม Mohs’ scale of hardness ในขณะที่เพชรมีค่าเท่ากับ 10) ในบางประเทศ เช่น ที่ประเทศอังกฤษ จึงนิยมใช้ฟลูออไรต์เป็นเครื่องประดับ

และไม่น่าแปลกใจที่คนไทยจะไปซื้อแร่นี้จากต่างประเทศ ทั้งที่ประเทศไทยมีอยู่มากมาย

สำหรับคนทั่วไปแล้วอาจจะเป็นเรื่องธรรมดา แต่สำหรับผมผู้ได้รับสมญาว่า King of Fluorite จะถือว่าเป็นเรื่องแปลก ถ้าจะมีคนไทยไปซื้อหาแร่นี้มาจากต่างประเทศ และถ้าเป็นคนใกล้ตัวก็จะถือว่าเป็นเรื่องที่คาดไม่ถึงเลยทีเดียว

เรื่องมีอยู่ว่า เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2520 คุณจงจิตต์ หลีกภัย น้องสาวของผมเดินทางกลับมาจากประเทศอังกฤษ หลังจากที่ได้ไปทำงานอยู่กับสำนักงานตรวจสอบบัญชีที่นั่นได้ 2 ปี แล้วเมื่อผมไปเยี่ยมน้องสาวคนนี้ เธอได้เอาของที่ระลึกมาอวดผม

เธอบอกอย่างภาคภูมิใจว่า ซื้อมาจากเมืองดาร์บี้ ประเทศอังกฤษ ฝรั่งเรียก Blue John และว่า unique หมายถึง มีหนึ่งเดียวเท่านั้น สำหรับลวดลายของก้อนแร่ที่อาจจะเป็นรูปต้นไม้ รูปก้อนเมฆ รูปทะเลสาบ แล้วแต่ใจนึกหรือว่าจินตนาการ

น้องสาวเธอบอกว่า ซื้อมา 2 ชิ้น ในราคาขณะนั้นชิ้นละ 10 ปอนด์

ขณะที่รับมาดูเจ้า Blue John ชิ้นเล็กๆ 2 ชิ้น ที่ปรากฏเต็มตาอยู่ตรงหน้า ผมรู้สึกคุ้นๆ มันก็คือแร่ฟลูออไรต์นั่นเอง แต่ฝรั่งใช้ศัพท์การค้าว่า Blue John และว่าเป็น unique จึงเพิ่มมูลค่าได้อีกหลายเท่าตัว

ผมได้บอกกับน้องสาวไปตามความเป็นจริงว่า ของที่ระลึกที่ได้ซื้อมานี้คือ แร่ฟลูออไรต์ ซึ่งในประเทศไทยมีอยู่มากมายหลายสีสารพัด และซื้อขายกันเป็นตันในเกรดโลหกรรม ตันละไม่เกิน 1,000 บาท โดยที่ไทยได้ส่งออกนอกประเทศไปขายปีละหลายหมื่นตัน ไม่ได้ขายเป็นกะรัตอย่างเจ้า Blue John นี่หรอก

น้องสาวฟังแล้ว รู้สึกว่าความภูมิใจในของที่ระลึกของเธอจะหดหายไปเกือบหมด และเราก็ลืมเรื่องนี้กันสนิทไปเลย นานกว่า 30 ปี

วันที่ 4 พ.ค. 2552 คณะของเรา 8 คนเดินทางจาก จ.ตรัง มุ่งหน้าเข้ากรุงเทพฯ โดยที่มีแม่ถ้วนและน้องสาวของผมคนนี้เดินทางมาด้วย และในระหว่างทางเมื่อถึงเพชรบุรี ผมได้ขอแวะดูโรงงานฟลูออไรต์เก่าที่บ้านลาด ปรากฏว่าไม่มีร่องรอยเก่าเหลืออยู่เลย โรงงานแต่งแร่ปัจจุบันนี้กลายเป็นหมู่บ้านเอื้ออาทร

ผมบรรยายให้ทุกคนฟังว่า ที่นี่ครั้งหนึ่งคือ โรงงานแต่งแร่ฟลูออไรต์ที่ทันสมัยที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยวิธีลอยแร่ที่มีแร่ต่างๆ ทั่วประเทศมาป้อนเข้าโรงงานไม่ต่ำกว่าเดือนละ 1 หมื่นตัน ต้องถือว่าใช้ทรัพยากรแร่เป็นจำนวนมหาศาล  การพูดบรรยายถึงแร่ฟลูออไรต์ในวันนั้น คงจะไปกระตุ้นความทรงจำของน้องสาวให้หวนคืน กลับมา เพราะในขณะที่รถกำลังวิ่งเข้ากรุงเทพฯ และผมอยู่ในอาการที่เคลิ้มๆ ใกล้จะหลับ ผมได้ยินเสียงแว่วๆ ของน้องที่เล่าเรื่องความหลังสมัยอยู่ประเทศอังกฤษให้คณะของเราฟัง

ความว่า...อังกฤษ Blue John Unique 20 ปอนด์ ฟลูออไรต์...โอ...