เทพรัตนแห่งแผ่นดิน (113)

วิมลพรรณ ปีตธวัชชัย

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชานุญาตแก่บริษัท หนังสือสุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์ จัดพิมพ์หนังสือกาลเวลาที่ผ่านเลย จำนวน 130 หน้า เพื่อจัดพิมพ์เป็นที่ระลึกเปิดอาคารเลขที่ 54 ถนนศรีดอนไชย อ.เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 12 มี.ค. 2540 และจำหน่ายเพื่อนำรายได้หลังหักค่าใช้จ่ายทูลเกล้าฯ ถวายโดยเสด็จพระราชกุศลสมทบทุนสร้างโรงเรียนที่ จ.ตาก หนังสือรวมพระราชนิพนธ์บทกวี "กาลเวลาที่ผ่านเลย" รศ.ศุภรัตน์ เลิศพาณิชย์กุล เป็นผู้รวบรวม ซึ่งได้คัดบทร้อยกรองและบทเพลงพระราชนิพนธ์ 60 บท มาจัดพิมพ์ในครั้งนี้ สำหรับชื่อหนังสือ "กาลเวลาที่ผ่านเลย" นำมาจากชื่อบทกวีแปลภาษาฝรั่งเศส "กาลเวลาที่ผ่านเลย" (Le temps qui passe) จากพระราชนิพนธ์ความคิดคำนึง

พระราชนิพนธ์บทกวีภาษาฝรั่งเศส "Reflexions ความคิดคำนึง" ฉบับพิมพ์ครั้งแรก 2522 เป็นการจัดพิมพ์รวมพระราชนิพนธ์บทกวีฝรั่งเศส 14 บท ที่สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชนิพนธ์ระหว่าง ปี 2514-2519 ต่อมาในการจัดพิมพ์ครั้งที่ 2 ได้เพิ่มพระราชนิพนธ์บทกวีอีก 6 บท รวมเป็น 20 บท หลังจากนั้นได้พระราชทานพระราชานุญาตให้จัดพิมพ์อีกหลายครั้ง และในการพิมพ์ใหม่ครั้งที่ 5 เมื่อปี 2545

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานพระราชนิพนธ์บทกวีชื่อ "Chateaux de sable" หรือ "ปราสาททราย" ที่ทรงแต่งในปี 2525 ให้นำมารวมพิมพ์เป็นครั้งแรก ในปี 2550 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานพระ ราชานุญาตให้จัดพิมพ์ Reflexions ความคิดคำนึง ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 10 พร้อมบทแปลภาษาอังกฤษ โดย รศ.สุจิตรา จงสถิตย์วัฒนา และดอกเตอร์ ปีเตอร์ สกิลลิ่ง (Dr.Peter Skilling) หนังสือเล่มนี้มีจำนวน 192 หน้า

หนังสือรวมพระราชนิพนธ์ร้อยกรอง "ฝากฝันกลอนกานท์" เล่มนี้ประกอบด้วยบทพระราชนิพนธ์ร้อยกรองบทสั้นๆ ที่มีเนื้อหาหลากหลายจำนวน 16 บท อาทิ นกขมิ้น รัก จีนเด็ดดอกไม้ เมนูไข่ สันโดษ ลุมพินี ปรินิพพาน และอื่นๆ นอกจากนั้น ยังมีภาพการ์ตูนและจิตรกรรมฝีพระหัตถ์ที่ขอพระราชทานอัญเชิญมาประกอบบทพระราชนิพนธ์ร้อยกรองต่างๆ อาทิ ภาพนก ความฝันสีคราม ทอสีเทียบฝัน แม่น้ำโขง และภาพจากบัตรอวยพรวันวิสาขบูชา ซึ่งมีส่วนทำให้หนังสือจำนวน 72 หน้า น่าอ่านยิ่งขึ้น

เนื้อความบางส่วนจาก "นกขมิ้น"

"โอ้เจ้านกขมิ้นสีเหลืองอ่อน

ถึงยามค่ำเจ้าจะจรนอนรังไหน

ท้องทุ่งนาสุมทุมพุ่มไม้ไพร

ได้อาศัยพักผ่อนแต่ก่อนมา

.........................................

หรือเจ้ามีคู่ชมภิรมย์ชิด

ขอมิ่งมิตรเฉลยคำที่ร่ำขาน

ข้าจะได้ตัดอัคคีที่เผาลาญ

มิให้ผลาญจนชอกช้ำระกำทรวง"

หนังสือพระราชนิพนธ์เรื่องพุทธศาสนสุภาษิต จำนวน 45 หน้านี้ เป็นบทกวีพระราชนิพนธ์ที่ทรงพระราชนิพนธ์ตั้งแต่เมื่อครั้งยังทรงศึกษาอยู่ที่คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ทรงศึกษาพุทธศาสนสุภาษิตจากหนังสือพุทธศาสนสุภาษิต ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรสแล้วทรงผูกเป็นโคลงขึ้น ธนาคารนครหลวงไทย จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อทูลเกล้าฯ ถวายโดยเสด็จพระราชกุศลในมูลนิธิสายใจไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ตัวอย่างจาก "กลฺยาณการี กลฺยาณํ ปาปการี จ ปาปกํ" หรือ "ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว"

"กสิกรหว่านพืชแล้วรอผล

ปลูกถั่วย่อมได้ผลถั่วแท้

หว่านข้าวที่นาตนข้าวงอก

จักผิดประเภทแม้หนึ่งครั้งฤามี

เปรียบบุคคลผู้ซึ่งทำดี

กุศลส่งบุญทวีสวัสดิ์ได้

ทำชั่วอเวจแหล่งรับ รองนอ

รู้อย่างนี้แล้วไซรคิดสร้างแต่กุศล"