วิธีสังเกตชื่อ ชาติพันธุ์ในเมียนมา

โดย...กริช อึ้งวิฑูรสถิตย์

ชนชาวเมียนมาก็เหมือนชนชาติอื่นๆ ที่ต้องมีชื่อมีแซ่ แต่จะแตกต่างจากชาวไทยที่ไทยมีนามสกุล ชาวจีนมีแซ่ แต่ชาวเมียนมาไม่มีครับ จะสังเกตว่าชื่อชาวเมียนมาบางครั้งสองถึงสี่พยางค์ โดยมากจะเอาชื่อพ่อมาใส่ไว้พยางค์สุดท้าย หรือบางครั้งจะเป็นพยางค์ต้นก็มีนะครับ เช่น ออง ซาน ซูจี เป็นต้น บิดาของท่านออง ซาน ซูจี คือท่านนายพลออง ซาน อย่างนี้เป็นต้น ชื่อบางชื่อก็จะคล้ายๆ กับไทยที่ผู้ชายจะนิยมเอาชื่อที่ดูมีอำนาจมีเสน่ห์ มีพลัง มีความกล้าหาญฮึกเหิมมาใช้ ส่วนผู้หญิงก็จะเป็นชื่อดอกไม้สิ่งสวยงาม สิ่งหอมหวนมาใช้ จึงสามารถจำแนกได้ไม่ค่อยยาก

คนเมียนมาที่เป็นผู้ชาย โดยทั่วไปจะใช้คำพยางค์แรกว่า U อู ที่อาจแปลเป็นไทยว่าลุงหรือผู้ใหญ่ หรือ Ko โก ที่แปลเป็นไทยว่าพี่ชาย Mg หม่อง จะใช้กับผู้ชาย ส่วนผู้หญิงก็จะนิยมใช้คำว่า Ma มะ ซึ่งแปลเป็นไทยว่าพี่สาว หรือ Daw ดอร์ แปลเป็นไทยว่าคุณนายหรือท่านผู้หญิง ป้า โดยมากจะใช้กับผู้หญิงที่แต่งงานแล้ว หรือผู้หญิงสูงวัย ส่วนชื่อกลางผู้ชายจะนิยมใช้ Aung อ่อง แปลว่า ชัยชนะ Soe โซ่ แปลว่า ห่วงใย, Myint เมี่ยน แปลว่า สูงศักดิ์, Oo โอ แปลว่า อันดับหนึ่ง ผู้นำ ผู้เป็นหัวหน้า, Thuya ตู่ยะ แปลว่า ความกล้าหาญ, Wunna วันน่า แปลตรงตัวว่า วรรณะ, Thiha ตี่ห้า แปลว่า ราชสีห์, Banya บันย่า คำนี้เป็นคำบาลีแปลว่า ปัญญา, Kyaw จ่อ แปลว่า ฟันฝ่าอุปสรรค, Zaw ซ่อ แปลว่า ซุกซน, Naing น่าย แปลว่า ชัยชนะ, Tun ทุน แปลว่า ฉลาด, Phaysone ปิโซ แปลว่า อุดมสมบูรณ์ เป็นต้น

ส่วนผู้หญิงก็จะนิยมใช้ชื่อ Mhwe มุย แปลว่า หอม, Sandar ซันดา มาจากคำว่าจันทรา ตรงตัวเลยครับ แปลว่า พระจันทร์, Thida ติดา คำนี้นิยมใช้กันมาก แปลว่า น่ารัก, Aye Aye เอ เอ แปลว่า เย็น, Nilar นิลา คำนี้มาจากบาลีเหมือนกัน แปลว่า นิล, Marlar มาลา นี่ก็ตรงตัว แปลว่า ดอกไม้, War War ว่าว่า แปลว่า เหลือง, Phyu Phyu ผิ่ว ผิ่ว แปลว่า ขาวๆ, Moe โม แปลว่า ฝน, sabal สแปล แปลว่า มะลิ, Thuzar ตูซา แปลว่า ความสวย มีราศรี เป็นต้น

ส่วนชนชาติพันธ์ุถ้าเป็นไทยใหญ่หรือไต คำนำหน้าผู้ชายก็จะเป็น Sai ซาย แปลว่า ชาย Lon หลง แปลว่า ลุง เป็นต้น ส่วนเด็กผู้หญิงก็จะใช้ Yin ยิน มาจากคำไทยว่า หญิง ผู้หญิงจะใช้คำว่า Nang นาง คนกะเหรี่ยง ผู้ชายจะใช้ Man, Saw, Sa ผู้หญิงจะใช้ Nan Naw คนมอญ ผู้ชายที่แต่งงานแล้ว Naing ส่วนผู้ชายที่ยังโสดจะใช้ Min ผู้หญิง Nyine, Mi ส่วนยะไข่ กะฉิ่น ชิ่น จะใช้เหมือนคนเมียนมาครับ

หลายท่านอาจสงสัยว่าแล้วท่านประธานาธิบดีคนใหม่ ท่าน U Htin Kyaw ท่านมีเชื้อสายมอญ ทำไมไม่มีชื่อ Min หรือ Naing ละ ต้องอธิบายว่า บิดาท่านมีเชื้อสายมอญ ชื่อว่า ซาเย่ ซาญ่าจี Min Thu Wun ซาเย่ หมายถึงนักประพันธ์ ส่วนซาญ่าจี หมายถึงอาจารย์ใหญ่ คนเมียนมาจะให้เกียรติครูบาอาจารย์ แพทย์ ทนายความ นักประพันธ์ นักบัญชี โดยจะเรียกว่า “ซาญ่า” ทั้งหมด จะเห็นว่าบิดาท่านจะใช้ชื่อว่า Min แม้ท่านจะแต่งงานแล้ว ท่านก็ไม่เปลี่ยนชื่อมาเป็น Naing ตามธรรมเนียมนิยม ท่านยังคงใช้ชื่อเดิมของท่านอยู่ครับ