เปิดประสบการณ์ 19 ปี 7C ควรรู้ก่อนบุกลาว

“จะเข้าไปทำธุรกิจในลาวน่ะ ต้องอดทน อดทน และอดทน”

นี่คือคำแนะนำเบื้องต้นของ บุญทา ชัยเลิศ กรรมการผู้จัดการ บริษัท โพธิ์พิชัย (ประเทศไทย) ผู้ที่ทำธุรกิจในลาวมานาน 19 ปี เขาเล่าว่า เริ่มเข้าไปทำธุรกิจค้าขายเล็กๆ น้อยๆ ในลาวตั้งแต่ปี 2538 แล้วค่อยๆ พัฒนาขึ้นสู่การทำธุรกิจปอสาในปี 2542 จากนั้นได้รับสัมปทานน้ำตกตาดแส้ในหลวงพระบาง เป็นพื้นที่ขนาด 1.5 ตร.กม. ในปี 2547 และเป็นธุรกิจที่ยังคงดำเนินอยู่จนถึงปัจจุบัน นอกจากนี้ยังเคยทำโรงเหล้าขนาดเล็ก ได้รับสัมปทานปลูกพืชพลังงานอย่างมะเยาหินในหลวงพระบาง ไปจนถึงดำเนินธุรกิจคาบาเรต์โชว์ที่ชายแดนบ่อเต็ง

บุญทาบอกว่า เข้าไปในลาวตั้งแต่ยุคบุกเบิก จึงได้ลองทำธุรกิจหลายอย่าง สำหรับธุรกิจที่ยังเหลือถึงปัจจุบันอย่างสัมปทานน้ำตกตาดแส้ ต้องเข้าไปทำทุกอย่าง ตั้งแต่ปรับปรุงน้ำตก ทำร้านอาหาร ทำปางช้าง ธุรกิจล่องเรือ จนทำให้น้ำตกดังมีนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นมหาศาล จากเดิมเพียง 7,000 คน/ปี กลายเป็น 4 หมื่นคนภายในช่วง 3 เดือน

แม้หลายคนคิดว่าลาวเป็นประเทศที่เข้าไปทำธุรกิจได้ง่ายที่สุดในอาเซียน เนื่องจากมีพรมแดนติดกัน มีภาษาและวัฒนธรรมคล้ายคลึงกัน แต่บุญทาเปิดทัศนะในอีกมุมหนึ่งว่า ภาษาและวัฒนธรรมของคนไทยและคนลาวไม่ได้คล้ายคลึงกันขนาดนั้น

“เขามีข้อกำหนดว่าให้เรานำคนของเราเข้าไปได้ไม่เกิน 10% ที่เหลืออีก 90% ต้องจ้างคนลาว สิ่งที่เกิดขึ้นคือ พอคนของเราเข้าไปแล้วก็อยู่ไม่ได้ เพราะวัฒนธรรมบางอย่างแตกต่างกัน ทุกวันนี้จึงหาคนเข้าไปทำงาน หาคนเข้าไปช่วยเราบริหารจัดการธุรกิจในลาวได้ยากมาก”

นอกจากนี้ ยังมีปัญหาอื่นๆ อีก 3 เรื่องที่คนไทยพลาดเป็นประจำ คือ 1.เรื่องยาเสพติด2.เรื่องการพกอาวุธ และ 3.เรื่องชู้สาว ลาวมีกฎหมายมาตราหนึ่งระบุห้ามผู้หญิงและผู้ชายชาวลาวมีเพศสัมพันธ์กับคนต่างชาติ สิ่งที่มักเกิดขึ้นคือคนไทยที่เข้าไปทำธุรกิจและมีภรรยาน้อยเป็นชาวลาว ซึ่งทำให้โดนเนรเทศและยึดกิจการในลาวทั้งหมด

สำหรับผู้ที่จะเข้าไปทำธุรกิจในลาว เขาแนะนำว่าควรยึดหลัก 7C ได้แก่ 1.Connection เรื่องเครือข่ายถือเป็นเรื่องสำคัญมากที่สุดเรื่องหนึ่งสำหรับการทำธุรกิจในลาว เราสามารถเข้าถึงผู้ที่
สั่งการได้ทุกคนหรือไม่ เข้าผิดช่องทางหรือไม่ 2.Culture ต้องเข้าใจวัฒนธรรมและระบบระเบียบการปกครองของลาวบางเรื่องที่แตกต่างกับไทย

3.Concrete ต้องมีความชัดเจนและเป็นรูปธรรมในการดำเนินการต่างๆ เช่น การเขียน“บทวิพากษ์” หรือโครงการ เพื่อขอสัมปทาน ต้องเขียนให้ชัดและทำตามให้ได้ ไม่ผิดสัญญา 4.Credit ต้องมีเงินทุนพร้อมลงทุนจริงๆ และนำเงินผ่านสถานทูตอย่างถูกต้องตามกฎหมาย หากมักง่ายนำเงินเข้าไปผิดวิธีก็จะนำเงินกลับไม่ได้

5.Creative คิดอย่างสร้างสรรค์ นึกถึงการช่วยประเทศของเขาให้พัฒนาขึ้นด้วย ไม่คิดแต่กำไรอย่างเดียว ต้องยอมขาดทุนบ้างบางครั้ง 6.Considerate มีน้ำใจ รู้จักแบ่งปันให้เขาอยู่เสมอ และ 7.Concession ยอมรับด้านการสัมปทานและเข้าใจความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสัมปทาน

บุญทาทิ้งท้ายว่า เชื่อว่าในอนาคตการทำธุรกิจในลาวจะง่ายขึ้น และเป็นประเทศที่น่าสนใจมากสำหรับนักลงทุนไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากกฎหมายของลาวนิ่ง มีกฎหมายลูกขึ้นมาประกอบอย่างครบถ้วน

“ลาวยังมีอนาคตมาก พื้นที่กว้างขวาง ประชากรน้อย ทรัพยากรเยอะ อีก 10 ปีข้างหน้าลาวจะเป็นประเทศที่ไม่น้อยหน้าใครแน่” บุญทาย้ำ