ผลสำรวจชี้องค์กรไทยตื่นตัว AI ห่วงขาด "คน" เร่งออกจริยธรรมใช้งาน

รจนา ล้ำเลิศ หัวหน้าทีมศูนย์ AI Governance Center (AIGC) และที่ปรึกษาสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) กล่าวว่า จากผลการสำรวจความพร้อมในการประยุกต์ใช้ AI ขององค์กร ระหว่างปี 2566-2567 พบว่า สัดส่วนองค์กรที่เริ่มนำ AI มาปรับใช้แล้ว เพิ่มขึ้นจาก 15.2% ในปี 2566 เป็น 17.8% ในปี 2567 

ขณะที่องค์กรที่มีแผนที่จะใช้ AI ก็เพิ่มขึ้นจาก 56.6% ในปี 2566 เป็น 73.3% ในปี 2567 ในทางกลับกัน สัดส่วนองค์กรที่ยังไม่มีความต้องการใช้ AI และต้องการการสนับสนุนก็ลดลงอย่างมากจาก 28.2% เหลือเพียง 8.9% ส่วนตัวเลของค์กรที่มีความตระหนักถึงการนำ AI มาใช้งาน เพิ่มขึ้นจากปี 2566 ในระดับ 45.3% เป็น 55.1% ในปี 2567  

ทั้งนี้ องค์กรในประเทศไทยมีความพร้อมที่ดีและมีการวางแผน AI ที่ชัดเจน ทั้ง 5 ด้านคือ 1. ความพร้อมด้านข้อมูลและโครงสร้างพื้นฐาน 2. ความพร้อมด้านบุคลากร 3. ความพร้อมด้านยุทธศาสตร์และความสามารถขององค์กร 4. ความพร้อมด้านธรรมาภิบาล และ 5. ความพร้อมด้านเทคโนโลยี 

สำหรับเป้าหมายในการนำ AI มาใช้เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและเกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน ใน 6 ด้าน  ประกอบด้วย 

1. การใช้ AI ควรส่งเสริมการแข่งขันอย่างเป็นธรรมและสร้างประโยชน์ต่อประชาชนในวงกว้าง ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม 

2. AI ต้องได้รับการออกแบบและใช้งานให้สอดคล้องกับหลักกฎหมายและจริยธรรม โดยยึดหลักมนุษย์เป็นศูนย์กลาง และเคารพสิทธิมนุษยชน 

3. AI ต้องสามารถอธิบายได้ มีระบบการติดตาม ตรวจสอบย้อนหลังได้ 

4. การพัฒนา AI ต้องคำนึงถึงการป้องกันข้อมูลส่วนบุคคล และความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร์ 

5. หลีกเลี่ยงอคติของข้อมูลและอัลกอริธึ่ม ส่งเสริมความหลากหลายและให้ความสำคัญกับการปกป้องกลุ่มเปราะบาง เพื่อให้ AI เป็นเครื่องมือที่สร้างประโยชน์อย่างทั่วถึง 

6. ควบคุมกระบวนการพัฒนา AI ให้มีความแม่นยำ น่าเชื่อถือ และสามารถปรับปรุงต่อเนื่อง 

หน่วยงานได้เร่งผลักดันให้องค์กรและหน่วยงานให้ความสำคัญของการพัฒนา AI  และอยากให้มองว่า  AI  Governance ไม่ใช่ภาระแต่เป็นสิ่งสำคัญและจำเป็น  ซึ่งบทบาทการขับเคลื่อนของศูนย์ AIGC ทำหน้าที่เป็นศูนย์ให้ความช่วยเหลือและเตรียมความพร้อมองค์กรในการประยุกต์ใช้ AI  

นอกจากนี้ประเทศไทยยังให้ความสำคัญกับประเด็นแนวทางธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์ เป็นกลไกกำหนดนโยบาย ขั้นตอนปฏิบัติ เครื่องมือในการปฏิบัติงาน ตลอดจนการวิเคราะห์ความเสี่ยงการใช้ AI เพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อผู้ใช้งาน รวมทั้งเป็นกลไกส่งเสริมผู้พัฒนาและผู้ประกอบการด้าน AI สู่การประยุกต์ในภาคอุตสาหกรรมของประเทศอย่างมีจริยธรรม โปร่งใส และความรับผิดชอบ ซึ่งปัจจุบันประเทศไทยกำลังออกหลักการกฎหมายเกี่ยวกับปัญญาประดิษฐ์ (AI) อยู่ระหว่างขั้นตอนการรับฟังความคิดเห็นจากสาธารณะ (Public Hearing)

เร่งสร้างบุคลากร ขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัล

ด้านขจรพงษ์ อัครจิตสกุล AI Technology Expert บริษัท โอสถสภา จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า ปัญหาในการขับเคลื่อนองค์กรสู่การเป็นดิจิทัล และ AI Transformation อยู่ที่การขาดแคลนบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญในการทำงานและการพัฒนาระบบ ทำให้ปัจจุบันต้องร่วมกับสถาบันการศึกษาในการสร้างหลักสูตร ที่สร้างบุคลากรตอบโจทย์กับความต้องการบุคลากรด้านนี้ขององค์กร 

ในขณะเดียวกันบริษัทได้มีการพัฒนาบุคลากรด้าน AI ในรูปแบบของ Working Group เพื่อสร้าง AI Champion ขึ้นมาเพื่อตอบโจทย์กับความต้องการของบริษัทในการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ซึ่งปัจจุบันบริษัทได้มีการนำ AI มาใช้ในการพัฒนาทั้งผลิตภัณฑ์ และปรับปรุงกระบวนการผลิตให้สามารถลดต้นทุนในการผลิตและมีประสิทธิภาพในการทำงานมากขึ้น 

ขณะที่อรนุช เลิศสุวรรณกิจ CEO & Co-Founder Techsauce Media กล่าวว่า ประเทศไทยมีโครงสร้างพื้นฐานที่ดีในเรื่องของดิจิทัล แต่เรามีปัญหาในเรื่องของการบริหารจัดการข้อมูล เราไม่ได้นำมาใช้ประโยชน์ เพราะเราขาดบุคลากรที่มีความรู้และความเข้าใจในการวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ประกอบการขนาดใหญ่ไม่ได้มีปัญหาในเรื่องของบุคลากรด้านดิจิทัล และ AI แต่ผู้ประกอบการขนาดกลางและเล็ก มีปัญหาที่ขาดแคลนทั้งทุนและบุคลากรในด้านนี้ ซึ่งเป็นสิ่งที่รัฐบาลต้องเข้ามาสนับสนุน 

เพราะเทคโนโลยี AI ในปัจจุบันสามารถนำมาใช้ในการขับเคลื่อนและเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของหลายอุตสาหกรรม โดยปัจจุบันมีการนำมาใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ทั้ง ด้านสุขภาพ เกษตรกรรม รวมไปถึง ภาคอุตสาหกรรม ถ้าเรามีบุคลากรที่เพียงพอ ก็จะสามารถที่จะเพิ่มประสิทธิภาพ และลดต้นทุนในการดำเนินธุรกิจได้ 

ทางด้าน จรุง เกียรติสุภาพงศ์  Chief Information officer of KBTG Group  ให้ความเห็นเช่นเดียวกันว่า ปัจจุบันธนาคารนำ AI มาใช้ในการทำ Digital Lending โดยการนำฐานข้อมูลของลูกค้ามาใช้ในการวิเคราะห์ความต้องการสินเชื่อของลูกค้า และความสามารถในการชำระคืนเงินกู้ได้ อย่างเรื่องบุคลากรที่ไม่เพียงพอ นำ AI มาช่วยในการทำ coding เป็น Coding Assistance ลดภาระในการเขียนโปรแกรมไปได้ 40% ทำให้เราเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้เพิ่มขึ้น 40%

ผมว่า AI เข้ามาช่วยในการทำงานได้หลายด้าน และการนำ AI มาใช้ในองค์กร สิ่งสำคัญคือผู้นำองค์กรต้องมีความชัดเจนในการขับเคลื่อนองค์กรสู่การใช้ AI ก็จะทำให้องค์กรสามารถที่จะขับเคลื่อนนำ AI มาใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน