หมดปัญหาเรื่องรอยแตก AI ที่ช่วยตรวจความเสียหายโครงสร้างอาคาร
จากเกาหลีถึงไทย นักวิจัยพัฒนา AI ตรวจจับความเสียหายโครงสร้างอย่างแม่นยำ ลดต้นทุน เพิ่มความปลอดภัย เสริมรากฐานวงการก่อสร้างในอนาคต
ที่ผ่านมาเราอาจเคยเห็นรอยแตกร้าวตามโครงสร้าง สะพาน หรืออาคารกันมาบ้าง โดยส่วนใหญ่เราอาจละเลยไม่สนใจปล่อยผ่านเพราะคิดว่าไม่น่ามีผลกระทบนัก แต่ภายหลังเหตุการณ์แผ่นดินไหวรอยแตกร้าวก็ทำให้หลายท่านตื่นตัว จนอาจหวาดระแวงแม้แต่ภายในบ้านของตัวเอง
วันนี้เราจึงมาแนะนำ AI ที่ช่วยตรวจจับและวิเคราะห์ความเสียหายต่อโครงสร้างโดยเฉพาะ
ตรวจความเสียหายอุโมงค์ผ่านโดรน AI
ผลงานนี้เป็นของทีมวิจัยจาก Korea Institute of Civil Engineering and Building Technology(KICT) กับการพัฒนาระบบ AI ที่ใช้ตรวจสอบสภาพความเสียหายเชิงโครงสร้าง เพื่อความสะดวกในการบำรุงรักษาโครงสร้างสาธารณะขนาดใหญ่อย่าง อุโมงค์ทางลอด ให้มั่นคงปลอดภัย
ที่ผ่านมาโมเดล AI สำหรับตรวจสอบความเสียหายเชิงโครงสร้างมีปัญหาด้านปริมาณข้อมูล เนื่องจากรูปที่ใช้เป็นฐานข้อมูลให้ AI เรียนรู้มีน้อยมาก โดยเฉพาะการรอยแตก การแยกชั้น หรือความเสียหายร้ายแรงจนมองเห็นเหล็กเส้น จึงยากต่อการพัฒนาโมเดลที่มีความแม่นยำ
นำไปสู่การพัฒนาระบบ AI แบบใหม่ที่สร้างภาพแตกร้าวหรือร่องรอยความเสียหายอย่างสมจริง โดยนำข้อมูลที่มีเป็นฐานและสร้างภาพความเสียหายที่เหมือนจริงจนแยกแยะได้ยากถึง 10,000 ภาพภายใน 24 ชั่วโมง แล้วนำข้อมูลที่ได้มาเทรนโมเดล AI ตรวจสอบความเสียหาย เพื่อลดต้นทุนและระยะเวลาฝึกอบรม
ตัวโมเดลจะถูกนำไปติดตั้งบนโดรนพร้อมเซ็นเซอร์ระบุตำแหน่งความแม่นยำสูง เพื่อช่วยลดการตรวจสอบที่ต้องพึ่งพาสายตามนุษย์ที่อาจเกิดข้อผิดพลาดได้ง่าย โดยเฉพสะภายในอุโมงค์มืดโดยเฉพาะตำแหน่งเพดาน ช่วยลดภาระงานและความเสี่ยงให้แก่เจ้าหน้าที่และวิศวกรที่ปฏิบัติงานได้อย่างปลอดภัย
อีกทั้งนี่ยังอาจเป็นรากฐานในการพัฒนา AI ในการใช้งานร่วมกับภาคการก่อสร้างต่อไปในอนาคต
AI ตรวจสอบความเสียหายโครงสร้างในประเทศไทย
ทางประเทศไทยเองก็มีการค้นคว้าพัฒนาด้านนี้เช่นกัน กับผลงานของทีมวิจัยจาก ศูนย์วิจัยตรวจสอบโครงสร้างและเฝ้าระวัง ภาควิชาวิศวกรรมโยธา คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กับการพัฒนา InSpectra-01 โมเดลปัญญาประดิษฐ์ที่ตรวจสอบความแข็งแรงของโครงสร้างอาคารอัตโนมัติ โดยอาศัยเพียงรูปถ่ายไม่กี่ใบ
ตัวระบบทำงานด้วย Agentic AI inspection ช่วยประเมินความเสียหายที่เกิดโดยอัตโนมัติ อาศัยระบบการเรียนรู้ร่วมกับการวิเคราะห์ภาพผ่าน Computer vision เข้าตรวจสอบขนาดรอยแตกร้าวภายในภาพ โดยการวิเคราะห์พิกเซลเทียบกับอัตราส่วนเพื่อนำมาประเมินรูปแบบความเสียหาย
ระบบจะสามารถตรวจวัดและประเมินความรุนแรงของความเสียหายเบื้องต้นตามเกณฑ์ที่กำหนด พร้อมทำการคัดกรองระดับความสำคัญของความเสียหายในแต่ละส่วนและแจ้งเตือนตำแหน่งที่ต้องระวังเป็นพิเศษ แล้วจึงทำการสรุปผลในรูปแบบรายงานเพื่อให้สะดวกต่อการจัดเก็บและนำไปใช้ต่อไป
จุดเด่นสำคัญของระบบนี้คือ คุณสมบัติประเมินความเสียหายเบื้องต้น เนื่องจากการจ้างผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะค่อนข้างใช้ความสามารถเฉพาะทาง เวลา และค่าใช้จ่ายสูง ระบบนี้จะช่วยประเมินความเสียหายเบื้องต้นให้แก่เจ้าของอาคารหรือผู้อยู่อาศัย เพื่อสร้างความมั่นใจและรับรู้ความร้ายแรงของปัญหา
ขั้นตอนการใช้งาน InSpectra-01 นั้นเรียบง่ายเพียงเข้าไปที่เว็บไซต์ แล้วทำการอัปโหลดภาพถ่ายของรอยแตกร้าวและความเสียหายที่ต้องการตรวจสอบ จำนวน ความชัด และคุณภาพของภาพถ่ายจะยิ่งส่งผลต่อความแม่นยำในการประเมิน จากนั้น AI จะวิเคราะห์ข้อมูลตามที่ป้อนเข้าไป
อย่างไรก็ตามแม้จะได้รับการพัฒนาเพื่อตรวจสอบความเสียหาย แต่ InSpectra-01 เป็นโครงการ AI ที่อยู่ในขั้นทดสอบการใช้งาน ไม่สามารถนำไปทดแทนความเห็นจากการตรวจสอบของผู้เชี่ยวชาญในสาขาวิชาชีพ หรือนำไปรองรับผลตรวจสอบทางวิศวกรรมเป็นทางการ
แต่นี่ก็ถือเป็นก้าวแรกที่อาจช่วยพัฒนาการซ่อมบำรุงอาคารและโครงสร้างพื้นฐานในอนาคต
ที่มา
https://techxplore.com/news/2025-03-generative-ai-drones-aging-tunnels.html