ญี่ปุ่นพบโรคติดเชื้อไวรัสอุบัติใหม่ติดจากสัตว์สู่คน

ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยฮอกไกโดของญี่ปุ่นพบเชื้อไวรัสชนิดใหม่ที่ตั้งชื่อให้ว่า เอโซะไวรัส (Yezo virus) ที่แพร่เชื้อสู่มนุษย์ผ่านการถูกเห็บหมัดกัด โดยผู้ป่วยจะมีอาการไข้ขึ้นสูง เกล็ดเลือดและเม็ดเลือดขาวที่ทำหน้าที่ต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอมที่เข้าสู่ร่างกายลดต่ำ

ไวรัสชนิดนี้ถูกพบเมื่อปี 2019 หลังจากชายวัย 41 ปีเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยอาการไข้และปวดขาหลังจากเขาถูกสัตว์ที่คาดว่าน่าจะเป็นเห็บหมัดกัดระหว่างไปเดินป่าที่ฮอกไกโด

ชายคนนี้มีผลตรวจเชื้อไวรัสทุกชนิดที่มีเห็บหมัดเป็นพาหะเป็นลบ และได้รับอนุญาตให้ออกจากโรงพยาบาลหลังรักษาตัว 2 สัปดาห์ จากนั้นในปี 2020 ก็พบผู้ป่วยอีก 1 คนที่เข้ารักษาตัวด้วยอาการคล้ายกับชายคนแรกและถูกเห็บหมัดกัดด้วยเช่นกัน

ทีมนักวิจัยจึงวิเคราะห์ยีนจากตัวอย่างเลือดของผู้ป่วยทั้งสองรายและพบไวรัสชนิดใหม่คือ orthonairovirus ซึ่งอยู่ในตระกูลของ nairovirus ที่รวมถึงไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคไข้เลือดออกไครเมียน-คองโกซึ่งติดต่อผ่านการถูกเห็บหมัดกัดเช่นกัน

หลังจากนั้นทีมนักวิจัยจึงเริ่มติดตามหาเชื้อไวรัสดังกล่าวในตัวอย่างเลือดของผู้ป่วยที่เข้ารักษาในโรงพยาบาลตั้งแต่ปี 2014 ด้วยอาการคล้ายเคียงกันนี้ และพบเชื้อไวรัสเอโซะในผู้ป่วยอย่างน้อย 5 ราย โดยทุกคนมีอาการไข้ขึ้นสูง เกล็ดเลือดและเซลล์เม็ดเลือดขาวลด รวมทั้งตับทำงานผิดปกติ

เคอิตะ มัตสุโนะ นักไวรัสวิทยาซึ่งเป็นหนึ่งในทีมวิจัยเผยว่า “คนไข้อย่างน้อย 7 รายติดเชื้อไวรัสอุบัติใหม่นี้ในญี่ปุ่นตั้งแต่ปี 2014 แต่จนถึงขณะนี้ยังไม่มีการยืนยันการเสียชีวิต”

นอกจากนี้ ทีมวิจัยยังตรวจสอบตัวอย่างเลือดที่เก็บจากสัตว์ป่าในรอบ 10 ปีนับตั้งแต่ปี 2010 โดยพบแอนติบอดีของเอโซะไวรัสในแรคคูนและกวางซีกาฮอกไกโดซึ่งเป็นสัตว์พื้นเมืองของฮอกไกโด และยังพบอาร์เอ็นเอของเอโซะไวรัสในเห็บหมัด 3 สปีชีส์ใหญ่ทั่วเกาะฮอกไกโด

มัตสุโนะเผยว่า “ดูเหมือนว่าเอโซะไวรัสจะเริ่มแพร่ระบาดจากฮอกไกโด และมีความเป็นไปได้สูงที่ไวรัสจะก่อให้เกิดโรคเมื่อมันติดต่อจากสัตว์สู่คนผ่านเห็บหมัด...ทุกเคสที่ติดเชื้อเอโซะไวรัสที่เราทราบจนถึงขณะนี้ยังไม่มีผู้เสียชีวิต แต่เป็นไปได้สูงว่าโรคนี้แพร่ออกไปนอกฮอกไกโดแล้ว”

ทั้งนี้ เอโซะไวรัสถูกตั้งชื่อตามชื่อโบราณของเกาะฮอกไกโดซึ่งพบเชื้อไวรัสนี้ครั้งแรก โดยไวรัสอุบัติใหม่นี้มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับซัลลินาไวรัส (Sulina virus) และแทมดีไวรัส (Tamdy virus) ซึ่งพบในโรมาเนียและอุซเบกิสถานตามลำดับ ซึ่งมีรายงานว่าแทมดีไวรัสทำให้มนุษย์เป็นไข้เฉียบพลันในจีนเมื่อเร็วๆ นี้

ผลการวิจัยดังกล่าวตีพิมพ์ในวารสาร Nature Communications

ภาพ: wikipedia/James Gathany Content Providers(s): CDC/ Michael L. Levin, Ph. D.